Majstroŭnia. Historyja adnaho cudu / Siarhiej Dubaviec. — Radyjo Svabodnaja Eŭropa / Radyjo Svaboda, 2012. — 457 s.
Siarhiej Dubaviec napisaŭ knihu pra svajo pakaleńnie, jakoje daje dobry prykład siońniašnim studentam. Knihu skłali hutarki z udzielnikami niefarmalnaha abjadnańnia Majstroŭnia.
Paŭsotni asobaŭ, jakija na pačatku 1980-ch abjadnalisia dziela supolnaj mety — viartańnia tradycyi ŭ paŭsiadzionnaje žyćcio: biełaruskaj movy, narodnych śviataŭ… Ciaham piaci hadoŭ dziasiatki ludziej, kožny sa svaimi intaresami, źbiralisia dla śviatkavańnia Kaladaŭ i Kupalla, abarony histaryčnaha pomnika, śpievaŭ. A paśla jany razyšlisia. I niechta siońnia buduje damy, chtości robić ramonty, chtości piša knihi, chtości śpiavaje, inšyja ž vykładajuć pa-biełarusku ŭ navučalnych ustanovach. Adny źjechali za miažu, ale bolšaść zastałasia ŭ Biełarusi. Kahości ŭžo i niama siarod nas.
Možna spračacca z hierojami knihi, prydumvać svaje arhumienty na ich krytyku nas siońniašnich. A možna vykarystać ich apoviedy ŭ jakaści instrukcyi da dziejańniaŭ.
Čamu nas vučyć hetaja kniha? Sabranyja losy pakazvajuć, što historyju ruchaje moładź.
I pakul vam 18-23-28 hadoŭ, treba rabić jak maha bolš. Bo zatym nastupaje čas, kali žyćcio idzie ŭ inšaj płoskaści: praca-siamja-chata. Źmianiajecca ład žyćcia.
Važna pryciahvać ludziej zvonki. Kali b Majstroŭnia prymała tolki studentaŭ-fiłołahaŭ ci historykaŭ, atrymałasia b zakrytaja tusoŭka. A tak na biełaruskaje śviatło sabralisia inžyniery, fiziki, ekanamisty.
Ci chočam my, pakaleńni paśla Dubaŭca, kab i pra nas napisali takuju knihu?
Biezumoŭna. Ale hałoŭnaje, kab było što apisvać z našych dasiahnieńniaŭ. Zdajecca ž, usio, što rabiła Majstroŭnia tryccać hadoŭ tamu, siońnia isnuje i kvitnieje. Kalady i Kupalle — ci nie pa ŭsioj Biełarusi adznačajuć zhodna z narodnymi tradycyjami. Biełaruskija śpievy i tancy? Dyk ich stolki, što i nie pieraličyć. Biełaruskaja mova na vulicach?
Dyk ciapier biełaruskamoŭnych stolki, što Karatkievič raspłakaŭsia b ad ščaścia.
Kali pačynałasia ž Majstroŭnia, kožny biełaruskamoŭny byŭ, što nazyvajecca, na ŭliku.
Fienomien Majstroŭni ŭ tym, što apantanyja ludzi rabili toje, čaho nie mieli.
Jak heta prajektujecca na siońnia? Biełaruskaść nie prysutničaje ŭ bolšaści śfier navat minimalna. Heta značyć, treba abrać mietad pracy i biełarusizavać. Pisać listy va ŭstanovy i patrabavać biełaruskuju movu možna, ale hetaha mała i nie daje efiektu. Kali nie pačać niešta rabić samomu, to nichto za heta nie voźmiecca. Značycca, varta praciahvać pierakładać na movu padručniki i daviedniki, biełarusizavać kampjutarnyja prahramy… I havaryć, havaryć pa-biełarusku, pieraadolvajučy inercyju i nie bajučysia trasianki j pamyłak.
Kniha Dubaŭca pakazvaje, što možna stvaryć svaju krainu ŭnutry režymu.
A zatym pašyrać jaje miežy. Vyniku tolki nie treba čakać praz hod — nastrojvajciesia na pierśpiektyvu bolš addalenuju, čym 30 hadoŭ.
Majstroŭnia na Hukańni Viasny ŭ Zasłaŭi. 24 krasavika 1982. Na piarednim płanie Siarhiej Dubaviec i Vincuk Viačorka.
Hukańnie Viasny ŭ parku Janki Kupały, Minsk. 17 krasavika 1983. Łada Ščasnaja i Janka Miedźviadzioŭ.
Hukańnie Viasny ŭ Zasłaŭi. 24 krasavika 1982.
Hukańnie Viasny ŭ Zasłaŭi. 24 krasavika 1982. Hienik Łojka z Alenaj Amielčyc u centry.
«Car Maksimilan». Fiłałahičny fakultet BDU, 1981 hod. Alena Amielčyc u roli kumiryckaj bahini Vieniery i Siarhiej Zaprudski ŭ roli Cara.
Šlub u nacyjanalnych strojach. 24 lipienia 1982. Dzieci: Alona Niachajčyk, Andrej Basałyha, Hleb Basałyha, Volha Basałyha; druhi šerah: Viera Łazoŭskaja, Iryna Šuldava, Vieranika Nadtačejeva, Ihar dy Iryna Maračkiny, Michaś Barazna, Lusia Kapituła, Siarhiej Zaprudski, Vasil Šaranhovič, Siarhiej Charytonaŭ.
«Dziańnica» ładzić Kupalle ŭ Stańkavie pad Minskam. Z 6 na 7 lipienia 1988. Maryna Łyčkoŭskaja, Vijaleta Jefimienka, Natalla Vaskabojnikava, Jula Łyskova, Maryna Maciuš, Juhasia Vołkava, Liza Lambovič (Piatroŭskaja).
Kupalle ŭ Viazyncy. 4 lipienia 1982. Jaŭhien Vałasievič i Vieranika Nadtačejeva. Na zadnim płanie Ihar Maračkin.
Aleś Istomin i Maryna Łyčkoŭskaja na Kaladach u minskaj škole № 108. Kaniec 1983 hoda.
Pajezdka ŭ Kušlany na siadzibu Franciška Bahuševiča. 1984 hod. Źleva naprava: Michaś Kazłoŭski, Vincuk Viačorka, Aleś Bialacki, Viktar Zubkoŭ, Siarhiej Dubaviec, Siarhiej Sys, Vinceś Mudroŭ, Aleh Biembiel i Aleś Špakoŭski.
***
31 žniŭnia (piatnica) za pryłaŭkam kniharni «łohvinaŬ» (Minsk, pr-t Niezaležnaści, 37A, st. mietro «Płošča Pieramohi») budzie stajać aŭtar Siarhiej Dubaviec.
Padčas svajoj karotkaj pracoŭnaj źmieny (z 19:00 da 20:00) spadar Siarhiej daść paradu naviednikam, jakija knihi vartyja pračytańnia dy padpiša usim achvočym svaju niadaŭna vydadzienuju knihu «Majstroŭnia. Historyja adnaho cudu».
Uvachod — volny.
