Dom, jaki ŭ narodzie prazvali «Pientahon». Skrynšot videa: CurrentTimeDoc / YouTube
Režysior dakumientalnaha filma Andrej Łašak raskazvaje:
«Ja čałaviek, jaki, ščyra kažučy, nie pieršy hod u prafiesii i ŭsiakaje bačyŭ, ale navat ja byŭ uražany tym, u jakich umovach žyvuć ludzi. Ja pabačyŭ, što tam jość peŭny pracent ludziej, jakija pjuć, ale heta minimalny pracent. Bolšaść ludziej tam — prosta zvyčajnyja ludzi, jakija vyžyvajuć, sprabujuć niejak vyžyć u hetych umovach. Dzieci, siemji i hetak dalej».
Zdymki vialisia na praciahu niekalkich miesiacaŭ. Uvieś źniaty materyjał (bolš za 150 hadzin) byŭ zmantavany ŭ čatyry sieryi.
Ź pieršych kadraŭ filma aŭtary paviedamlajuć, što jany adpravilisia ŭ horad Navavuziensk (Novouziensk) u Sarataŭskaj vobłaści dla taho, kab daviedacca, jak žyvuć ludzi biez aciapleńnia i kanalizacyi.
Budynak, jaki staŭ hałoŭnym hierojem filma, u horadzie viadomy jak «Pientahon».
Jon naležyć haradskoj administracyi. Bolšaść žycharoŭ — ludzi z małym dastatkam (hieroi filmu majuć ad 5 da 17 tysiač na miesiac u vyhladzie zarobku, piensij, dapamoh pa invalidnaści), jakija atrymali kvatery pa damovie sacyjalnaha najmu.
Kadr ź filma «Pientahon». Skrynšot videa: CurrentTimeDoc / YouTube
Čamu takaja nazva doma, u žycharoŭ niama adzinaha mierkavańnia. «Pientahon — heta nie prosta žyły dom. Tut možna ŭsio što chočaš rabić», — raskazvaje adzin. Druhi dadaje, što nazvali dom tak z-za harmidaru, jaki ŭ im robicca. Treci ličyć, što takaja nazva charaktaryzuje žycharoŭ jak adnu vialikuju siamju.
Žychary «Pientahona». Skrynšot videa: CurrentTimeDoc / YouTube
Aciapleńnia ŭ domie niama. Elektryčny kabiel praciahnuli pa pavierchni ścienaŭ. Aśviatleńnie ŭ kalidorach praviali ź inicyjatyvy čałavieka, jaki «źbiraŭsia ŭ deputaty».
«Jon zrabiŭ na piatym i čaćviortym pavierchach. A potym vybary prajšli, i jon usio kinuŭ».
Ale ciapier navat na hetych pavierchach niama śviatła, bo pravodka papłaviłasia z-za parušeńniaŭ pravił biaśpieki ŭ domie.
Jak trapna zaŭvažaje adna z žycharak, u domie «možna zdymać film žachaŭ». Šyby ŭ adnoj jaho častcy vybityja — «pažar byŭ, voś i pavybivali». Zamiest vadapravoda — krany ŭ kalidorach. Kanalizacyja ściakaje prosta ŭ padvał, a nie ŭ trubu.
«Truba visić na vyšyni. Dziarmo ljecca, ljecca, a potym zimoju zamiarzaje. Zamierzła da truby, i kanalizacyja zabiłasia. Treba załazić i šyšku śsiakać», — raskazvaje adzin z hierojaŭ.
Tak vyhladaje volny pakoj u «Pientahonie». Skrynšot videa: CurrentTimeDoc / YouTube
Žychary majuć u svaim rasparadžeńni šmat volnych pakojaŭ. Najbolš haspadarlivyja ačyščajuć ich ad śmiećcia i prystasoŭvajuć pad svaje patreby. Adna z hieraiń, jakaja žyvie ŭ domie z 1992 hoda, raskazvaje, što źbirajecca ŭ takim pakoi abstalavać sabie kuchniu.
Absurdnaści situacyi dadaje siužet pra dvornika, jaki ŭ volnym pamiaškańni abstalavaŭ sabie vannu. Jana adna na ŭvieś dom. Haspadar napaŭniaje jaje vadoju, jakuju nosić z kalidora ŭ viodrach. A nahravaje kipiacilnikam. Paśla pamyŭki vadu taksama vyčerpvaje viodrami.
Adnosiny z uładami
Zdajecca, što da žyćcia ŭ žachlivych umovach ludzi pryzvyčailisia. Jany stracili nadzieju na pieramieny. Z adnaho boku jany zajaŭlajuć: «Žyviom jak adkidy ad hramadstva. My jość, ale nas niama». Ale ŭ toj ža čas kažuć:
«Tolki ŭ administracyju nie idziom. Nichto nie choča ni vyjści, ni mierkavańnia vykazać, ni raskazać. My tut jak pastajalcy, jak babki na bazary, što siemki pradajuć. Pahutaryli, i ŭsio na hetym».
Na zaŭvahi apieratara ab tym, što, mahčyma, film dapamoža źmianić situacyju, u adkaz čuvać:
«Jak by nam horš potym nie było ad hetaha tvajho filma. Skažuć: «Ni..ia sabie jany abarzieli, jašče niešta prosiać, skardziacca. Dyk my ich raśsielim adsiul».
Surazmoŭca zhadvaje, što adnojčy, «kali śviatło tut hareła», pryjechaŭ «adzin z administracyi» i prapanavaŭ raśsialić žycharoŭ u kinutyja damy ŭ susiednim pasiołku. Ale pytańnie ŭ tym, što niama tam pracy. I dadaje, što ŭ domie ŭsie žyvuć da toj pary, «pakul nie da…m administracyju». Šmat chto prosić ich nie zdymać i admaŭlajecca ad razmovaŭ.
Vajna
Žycharoŭ doma nie abminuła vajna. Joj pryśviečana asobnaja sieryja filma. Adzin z mabilizavanych hierojaŭ raspaviadaje, što napiaredadni ažaniŭsia i ŭ jaho «nieŭzabavie budzie zarobak 205 tysiač… Adtul ja źbirajusia pryjści i kupić sabie kvateru… Kali vyžyvu».
Jość i pieršyja achviary. Adnaho maładoha chłopca, jaki «dobraachvotna vybraŭ šlach stać na abaronu našaj Ajčyny» (pa słovach kiraŭnika miascovaj administracyi), pryvieźli ŭ cynkavaj trunie. Aŭtary pakazvajuć kadry ź jaho pachavańnia.
Pachavańnie žychara, jaki zahinuŭ na vajnie. Skrynšot videa: CurrentTimeDoc / YouTube
Staŭleńnie da vajny ŭ žycharoŭ doma supiarečlivaje. Z adnaho boku, kažuć, što vajna im nie patrebna i niama čaho zachoplivać sumiežnyja terytoryi, kali vakoł ciabie biaźmiežnaja niedahledžanaja pustka. Ź inšaha boku, śćviardžajuć, byccam susiedzi i svajaki, jakija adpravilisia na vajnu, pajšli abaraniać Radzimu, a va Ukrainie «pasadzili fašystaŭ» i «jaŭrei chočuć źniščyć ruski narod».
Situacyja z «Pientahonam» nie ŭnikalnaja dla Rasii. Aŭtary pryvodziać ličby: 34% rasijan žyvuć u kvaterach płoščaj mienšaj za 6 kv. m. na čałavieka. 25% nie majuć dostupu na centralizavanaha vodazabieśpiačeńnia, a 23% — da centralnaj kanalizacyi.
«Pryjazdžajcie ŭ Jakuck. Tut ceły kvartał patanaje ŭ dziarmie», — pišuć u kamientarach. «Chronika pamirajučaj krainy», «Ruski śviet va ŭsioj krasie», «Rasija tracić stolki hrošaj na podłaść, vajnu, a ludzi žyvuć u bydlačych umovach» — dadajuć inšyja.
Film nie zastaŭsia biez uvahi ŭładaŭ. Jak paviedamlajuć «Svobodnyje novosti», Śledčy kamitet pa Sarataŭskaj vobłaści pačaŭ pravierku avaryjnaha budynka. Na supracoŭnikaŭ administracyi Navavuzienskaha rajona zaviali kryminalnuju spravu ab niadbajnaści (č. 1 art. 293 KK RF). Hłava Śledčaha kamiteta Rasii Alaksandr Bastrykin zapatrabavaŭ ad rehijanalnaha ŭpraŭleńnia dać jamu spravazdaču ab praviercy.
Čytajcie jašče:
Rasija zajmaje treciaje miesca ŭ śviecie pa rassłajeńni pamiž bahatymi i biednymi — UBS Global Wealth Report
