Aleś Puškin padčas mirnaj demanstracyi 2020 hoda. Fota: sacyjalnyja sietki
Uładzisłaŭ Makaviecki taksama, jak i Aleś Puškin, maje mastackuju adukacyju. Jak adznačaje Uładzisłaŭ, paznajomilisia jany ŭ 2020-m hodzie na vystavie, pryśviečanaj 100-hodździu UNOVIS.
U kałonii jany znachodzilisia ŭ roznych atradach i žyli ŭ roznych barakach. Ale heta nie pieraškadžała Uładzisłavu kožny dzień sustrakacca z Alesiem. Padčas razmoŭ, jak zhadvaje Makaviecki, abmiarkoŭvali ŭsio: žyćcio, kachańnie, palityku, mastactva. Uładzisłaŭ adznačaje, što paśla sustrečy z Alesiem Puškinym u kałonii jon pačaŭ razmaŭlać pa-biełarusku.
Uładzisłaŭ Makaviecki ličyć, što Aleś Puškin — Hieroj Biełarusi. Skryn videa
«Jon mastak suśvietnaha ŭzroŭniu. Mastak, jaki na samaj spravie mastak. Jon žyŭ mastakom. Ja jaho pamiataju takim. Vielmi svabodny čałaviek. Niazłomny biełarus. Ščyry mastak. Jon naiŭny i dobrazyčlivy čałaviek, jaki ŭsim vieryć, da ŭsich [stavicca] z adkrytym sercam. Zaŭsiody ŭsim uśmichajecca. Razmaŭlaje pa-biełarusku. U pamiaci jon zastaniecca dla mianie śvietłym čałaviekam. Jon hieroj Biełarusi, lehienda mastactva»,
— dzielicca svaimi ŭražańniami Uładzisłaŭ.
Makaviecki kaža, što jany płanavali ŭ dalejšym zajmacca razam mastactvam. «My dobra ź im paznajomilisia i źbiralisia paśla ŭsich katavańniaŭ, turmaŭ sustrecca i zajmacca tvorčaściu. U mianie zastalisia eskizy na budučyniu», — kaža jon.
A maraj dla Alesia, jak adznačaje Uładzisłaŭ, była niezaležnaja, demakratyčnaja Biełaruś.
Pra znachodžańnie ŭ kałonii
Jak zhadvaje Makaviecki, Aleś Puškin adrazu jamu skazaŭ, što «nie budzie supracoŭničać z režymam, nie budzie dla kałonii ničoha malavać. Prapanovy ad administracyi byli. Jon kazaŭ, što moža namalavać niešta dla zeka, a nie dla administracyi. Dla zekaŭ jon malavaŭ paštoŭki, partrety. Jon nikoli nie admaŭlaŭ. I ničoha za heta nie braŭ. Chacia možna na hetym było i zarabić. Chto što chacieŭ, toje jamu i davaŭ. Byli pravakacyi. Prasili namalavać esesaŭca. Jon mnie ŭsio heta raskazvaŭ».
Pa słovach Uładzisłava, Aleś Puškin vydzialaŭsia siarod inšych navat svaim rostam.
«Kali jon išoŭ za 200 mietraŭ ad stałoŭki da baraka, to jaho adrazu paznaješ. Bo jon vyšejšy za inšych. Jon jak by nie z hetaj płaniety. Asablivaja pachodka, maniery, žestykulacyja».
Jak staviłasia administracyja kałonii
Uładzisłaŭ adznačaje, što ŭ kałonii treba być nieprykmietnym dla administracyi. «Kali ciabie nie vidać, kali ty šeraja masa, to heta dobra. Ty možaš žyć. A kali ty svabodnaja fihura, to vielmi ciažka», — uspaminaje jon.
Pa słovach Makavieckaha, Aleś Puškin imknuŭsia adaptavacca da novych umoŭ. Ale va ŭładaŭ byli inšyja płany.
«Jon havaryŭ, što heta hulnia. Tut musiać być niejkija praviły. Ja ich vykonvaju. Vy rabicie svaju spravu. Ja budu rabić svaju. Ale na samaj spravie režym chacieŭ jaho złamać. Jon nie razumieŭ, čamu jon trapiŭ za kraty. Nie zabojca, ničoha nie skraŭ. Za mastackuju dziejnaść. Jon chacieŭ danieści i turemščykam, što jon čałaviek, jaki siadzić za svajo mastactva. Ale jany hetaha nie razumieli. Ci nie chacieli razumieć. Ale stavilisia da jaho niadobra», — dzielicca Makaviecki.
Uładzisłaŭ zhadvaje pra toje, jak Alesia Puškina prymušali razmaŭlać na ruskaj movie.
«Jany jamu kažuć: «Havary narmalna». A jon pytajecca: «A jak narmalna? Ja ž narmalna dakład havaru». — «Nie, nie narmalna. Davaj voś, kab ja ciabie razumieŭ». Jany razumiejuć biełaruskuju movu, ale tak rabili naŭmysna. Jamu ciažka było pierachodzić na ruskuju movu», — raspaviadaje Uładzisłaŭ Makaviecki.
Pra rašeńnie viarnucca ŭ Biełaruś
Aleś Puškin raskazvaŭ Uładzisłavu, što ź im razmaŭlaŭ Dźmitryj Kuleba i prapanoŭvaŭ zastacca va Ukrainie. Pytaŭsia, ci viedaje Aleś, što ŭ Biełarusi jamu pahražaje turemny termin. Ale Puškin padziakavaŭ jamu za papiaredžańnie i skazaŭ, što musić jechać dadomu, bo tam žonka, dzieci, Biełaruś.
«Jon skazaŭ, što mastactva biełaruskaha mastaka pavinna być u Biełarusi. Jon viedaŭ, što jaho tam čakaje. Viedaŭ, na što idzie. Jon mnie pra heta kazaŭ», — adznačaje Makaviecki.
Dzień i noč. Vitraž Alesia Puškina z pryvatnaj kalekcyi
Jak Aleś Puškin moh apynucca ŭ haradzienskaj turmie
Uładzisłaŭ zhadvaje, što padčas znachodžańnia ŭ kałonii Alesia Puškina nieadnarazova źmiaščali ŭ štrafny izalatar. Paźniej, kali Uładzisłaŭ vyzvaliŭsia, jon daviedaŭsia, što Aleś byŭ źmieščany ŭ pamiaškańnie kamiernaha typu. Paśla taho, jak jon tam prabyŭ niekalki miesiacaŭ, adbyŭsia sud, i Puškinu pryznačyli paŭtara hoda turmy.
«Zvyčajna dajuć hod, a jamu dali paŭtara. Jon nie parušaŭ nijakich rasparadkaŭ. Bo ja viedaju, što jon taki čałaviek, jaki na heta nie pojdzie — niešta parušać. «Kali načalnik skazaŭ, to my heta zrobim», — adznačaje Makaviecki.
Uładzisłaŭ havoryć, što nie viedaje, što mahło adbycca z Alesiem Puškinym u haradzienskaj turmie.
«Jon zaŭsiody byŭ zdarovy, viasioły. My ź im zaŭsiody žartavali. Aleś byŭ dobrazyčlivy i da administracyi kałonii. Jon ź imi nie vajavaŭ. Jon dumaŭ: «Voś ja siadžu. Vy mianie achoŭvajecie. Voś u vas takaja praca. A ŭ mianie takaja — siadzieć. A jany ŭziali i etapavali jaho jašče dalej. Uzmacnili režym. Daviali da taho, što my daviedalisia, što jaho niama», — zaznačaje Uładzisłaŭ Makaviecki.
Čytajcie jašče:
Hałoŭnaja tajamnica Alesia Puškina
Aleś Puškin: «Ja maru pra Biełaruś z žydami j kamunistami»
Aleś Puškin: chto hety hienijalny mastak i palitviazień, što zhinuŭ u źniavoleńni
