Arciom Šrajbman. Skryn videa «Tok»
Ci vyhadna Biełarusi, kab Łukašenka byŭ vykarystany ŭ mirnych pieramovach pamiž Rasijaj i Ukrainaj
Na pohlad Šrajbmana, vykarystańnie Łukašenki ŭ mirnych pieramovach aznačaje, što jon staŭ subjektam. Pakul jon usprymajecca ŭsimi jak vasał Pucina, nichto nie budzie jaho nie toje što za stoł puskać, ale i prosta razmaŭlać. Scenar udziełu Łukašenki ŭ pieramovach praduhledžvaje, što adbyłosia asłableńnie suviaziej Minska i Maskvy, Łukašenka niešta robić samastojna, zajmaje inšuju pazicyju pa vajnie.
U vypadku kapitulacyi Rasii Łukašenka vyhladaje jak «apošni suviazny» z Pucinym, bo ŭ jaho jašče zastalisia niejkija kantakty z Kijevam.
«Ja nie baču tut ničoha strašnaha. Bo ŭ takoj situacyi Łukašenka sam budzie našmat starejšy, čym ciapier. I jon sam naŭrad ci budzie šmatabiacalnym palityčnym prajektam paśla kapitulacyi Rasii. I ŭ hetaj situacyi, kali jamu pry śmierci jaho palityčnaha režymu i prajekta dać niejkija harantyi dziela taho, kab jon syšoŭ mirna, i kali častkaj takich harantyj budzie ŭvaskrašeńnie jaho miratvorčaj roli, to ničoha strašnaha i pryncypovaha ŭ hetym ja nie baču. Kali heta cana hładčejšaha tranzitu ŭłady ŭ Biełarusi, hładčejšaha pierachodu da demakratyi».
Na pohlad palityčnaha analityka, taki scenar dastatkova fantasmaharyčny. I Šrajbman nie ŭpeŭnieny, što jon realizujecca, a ŭ Łukašenki i Pucina chopić hadoŭ žyćcia, kab heta ŭsio skłałasia.
«Ale, kali jon realizujecca, my bačym nadarvanuju tkaninu adnosin Minska i Maskvy. I ŭ hetaj situacyi nadarvać jaje jašče bolš było b plusam dla budučyni Biełarusi niahledziačy na toje, što asabista dla Łukašenki heta moža stać pryjemnym zychodam», — adznačaje Šrajbman i dadaje, što dla jaho važniejšaje toje, jak heta adabjecca na Biełarusi.
«Ale ŭ siońniašniaj situacyi ŭznaharodžvać čymści Łukašenku biez usich hetych pieradumovaŭ, biez taho, što adbyłosia jaho addaleńnie ad Rasii, bieź pieradkapitulacyjnaha stanu Rasii — heta absurd. Heta byŭ by destruktyŭny krok», — ličyć analityk.
Ci źmiryŭsia Zachad z tym, što Biełaruś zastajecca «ŭ łapach» Rasii
Pry adkazie na heta pytańnie Šrajbman padkreśliŭ, što ŭ jaho razumieńni niama nijakaha adzinaha Zachadu:
«Zachad — heta roznyja palityki, ludzi, dziaržavy. Samaje ž hałoŭnaje toje, što ludzi, jakija ŭ hetych krainach prymajuć niejkija rašeńni adnosna našaha rehijonu, zjaŭlajucca časovymi. Jany razumiejuć, što ŭ ich jość kadencyja, u ramkach jakoj jany mohuć niešta zrabić, a niešta nie zrabić. I jany vykarystoŭvajuć svaje palityčnyja, ekanamičnyja resursy i enierhiju na prajekty i namahańni, jakija mohuć da niečaha pryvieści, pakul jany va ŭładzie abo na svaich dypłamatyčnych pastach».
Na dumku palityčnaha analityka, toje, što Biełaruś traplaje ŭ takuju žorstkuju zaležnaść ad Rasii, achałodžvaje ŭ palitykaŭ krain Zachadu entuzijazm pracavać na biełaruskim napramku.
«U niejkim sensie nas śpisvajuć u niepryjarytetnyja pytańni. Tamu što palityki i dypłamaty nie vierać, što pry ich palityčnym žyćci ŭ 5-6-7-8 hadoŭ jany zmohuć niečaha dabicca na hetym napramku. Asabliva, kali pobač idzie vajna, jakaja patrabuje ŭsich tvaich resursaŭ, usioj tvajoj uvahi. I ŭsio roŭna hetaha budzie niedastatkova. Cikavaść da Biełarusi ŭ takich umovach vuzkanakiravanaja — Biełaruś jak płacdarm», — vykazvaje svoj pohlad Šrajbman.
Na jaho dumku, na Zachadzie mała chto vieryć, što Łukašenka zdolny advieści krainu ad Rasii. I jaho prablema ŭ tym, što jon nie moža heta pradać, jak raniej pradavaŭ Zachadu. Dy i nie asabliva imkniecca heta zrabić.
Tamu, na pohlad Šrajbmana, akreślenaja prablema isnuje. Ale jana nie fatalnaja:
«Bo heta nie Zachad zrabiŭ 2020 hod u Biełarusi. Heta nie Zachad daje nam vokny mahčymaściej. Ich daje nam historyja, pamyłki Łukašenki, Pucina, dehradacyja rasijskaha režymu. Zachad tut pa sutnaści ni pry čym. Jon nie stvaraje hetych voknaŭ. A voś kali jany adčyniacca, śvietapohlad Zachadu chutka mianiajecca. Adrazu prajaŭlajecca cikavaść. Tamu ad taho, što siońnia Zachad na biełaruskim treku pasiŭny, i takim budzie jašče niekatory čas, ja by nie staŭ z takoj nahody płakać. Jak tolki pracesy ŭ Biełarusi źmieniać svoj viektar, uvaha imhnienna pryjdzie».
Jak Łukašenka rychtujecca da vybaraŭ u 2025 hodzie
Arciom Šrajbman śćviardžaje, što ŭžo zaraz vidavočnaja padrychtoŭka Łukašenki da budučych prezidenckich vybaraŭ. Pra heta śviedčyć taki krok, jak začystka partyjnaha pola.
«Ciapier nie treba rehistravać nijakich apazicyjnych kandydataŭ na parłamienckich vybarach 2024 hoda. A tym bolš na prezidenckich. Pry žadańni i zachavańni status-kvo ŭ źniešniaj palitycy bolš niama nijakich ščylin. Raniej choć partyi mahli niekaha vystavić na parłamienckija vybary i trochi pabuzić. Ciapier hetaha bolš niama. Apazicyjnyja partyi nie buduć isnavać užo da parłamienckich vybaraŭ», — adznačaje analityk.
Na jaho dumku, ułady razhladajuć parłamienckija i prezidenckija vybary jak niešta adzinaje. A sam Łukašenka pačaŭ hulać u «syry papulizm». I hety papulizm adpaviadaje tamu, jak jaho apisvajuć u knihach pa palityčnaj taktycy.
Paralelna hetamu, praciahvaje Šrajbman, častka ideałahičnaha aparatu Łukašenki taksama pačała ruch. «Azaronak pajšoŭ u pali ź lidaram partyi «Biełaja Ruś» Ramanavym. Jany pačali «pierachoplivać paradak dnia ŭ Cichanoŭskaha» — chadzić pa vioskach i hladzieć, što tam usio drenna, nie pracuje, i z vykarystańniem svajho administracyjnaha resursu karać ci łajać niejkich miascovych biurakrataŭ ci handlovyja sietki. Heta taki tanny papuliscki naratyŭ ab tym, što ŭsio drennaje ad drennych bajaraŭ, a ŭsio dobraje ad charošaha cara».
Na pohlad Šrajbmana, ciažka pradbačyć, chto moža skłaści kampaniju Łukašenku na budučych vybarach. Dastatkova łahičnym vyhladaje Hajdukievič.
«Ale nie viadoma, ci budzie Łukašenka pravodzić vybary i kali. Jon moža ŭvieści nadzvyčajnaje stanovišča i adkłaści vybary na kolki zachoča. Bo pobač idzie vajna. Adna novaja dyviersija adbudziecca, i ŭsio — vajennaje stanovišča», — razvažaje analityk.
U vypadku, kali vybary adbuducca pa hrafiku i pry hetym vajna nie skončycca, to heta buduć vybary «absalutna turkmienskaha scenaru», ličyć Arciom Šrajbman.
«Budzie Łukašenka i try špicy ŭ biuleteniach. I nie važna, jakija buduć u hetych ludziej proźviščy. Jany mohuć być lidarami ŭsich praŭładnych partyj — Hajdukievič, Sokał i niechta ŭ Respublikanskaj partyi pracy i spraviadlivaści, jakaja taksama niečakana atrymała rehistracyju. Nichto hetych ludziej, akramia Hajdukieviča, i viedać nie budzie».
U inšaj situacyi, ličyć Šrajbman, Łukašenka moža pasprabavać dać i niedabitym demakratyčna nastrojenym biełarusam svaich «a-la kandydataŭ» typu Čeračnia. «Ale ŭ mianie składvajecca takoje «aščuščenije», što navat na takija ekśpierymienty jon siońnia nie hatovy. Jamu navat z takimi rečami strašna hulacca. Łukašenka ŭsie apošnija hady pakazvaje, što heta budzie Turkmienistan», — adznačaje palityčny analityk.
Šrajbman pahadžajecca z pohladam ab tym, što za čas pamiž 2020-m i 2025-m zjavicca novaje pakaleńnie ludziej, jakija nie pamiatajuć padziei 2020-ha. Jon spasyłajecca na skandał z vynikami apošniaha centralizavanaha teściravańnia:
«Ja čytaŭ niekatoryja čaty, i mnie zdavałasia, što jany tolki što pryjechali ŭ Biełaruś. Jany tolki ciapier pačali razumieć niekatoryja rečy pra krainu. A potym źnianacku vyjavili, što Łukašenka moža hulać u takuju «tannuju dvuchchadovačku» — «što ž vy narabili z ekzamienam, admianić». Tamu dla ich 2020 hod chutčej za ŭsio prajšoŭ na fonie taho, što jany hulali ŭ Pokemon GO ci siadzieli ŭ TikTok i nie źviartali na heta ŭvahi. Ja navat dumaju, što takich ludziej šmat i nie siarod moładzi. My niedaaceńvajem masavaść ludziej, dla jakich ničoha nie adbyłosia».
Šrajbman ličyć, što ŭ Łukašenki niama nijakaha płanu pa praciahłaści svajho znachodžańnia va ŭładzie. «Jon nie myślić haryzontami. «Rašajem pytańni, jakija jość. A pra paślazaŭtra my padumajem zaŭtra».
Analityk nie ŭpeŭnieny, što ŭ Łukašenki jość bačańnie idealnaha tranzitu ŭłady:
«Kali Kanstytucyja pisałasia, jano było adnym. A kali jana była napisana i pačałasia vajna, to jano mahło zrabicca ćmianym, stać niezrazumiełym ci zusim inšym. Ja nie budu hulać u telepatyju i hadać, što tam jość, u hetaj hałavie. Ale ja nie baču, što jość stratehija, da jakoj jon paśladoŭna idzie».
Šrajbman zaŭvažaje, što raniej u jakaści pierajemnika razhladali Viktara Łukašenku, ale «jaho vydalili z Rady biaśpieki i jon staŭ mienš zjaŭlacca». Toje ž samaje havaryli pra Mikałaja. Ale analityk pakul nie bačyć prykmietaŭ, kab Łukašenka rychtavaŭ małodšaha syna.
«Takija režymy svaich dziaciej, kab usio prajšło hładka, jak u Turkmienistanie, pačynajuć lehitymizavać unutry sistemy. Pasty, pasady. Z Kolem Łukašenkam heta było. Ale ja ciapier hetaha nie baču. Chacia heta moža viarnucca. Ź Viktaram Łukašenka toje samaje»,
— adznačaje Šrajbman i nahadvaje, što lidar Turkmienistana Bierdymuchamiedaŭ kali vyrašyŭ pieradać uładu svajmu synu, to rabiŭ heta pastupova, prasoŭvajučy z pasady na pasadu. Hety praces adbyvaŭsia na praciahu šmat hadoŭ.
Analityk zhadvaje, što niekatory čas havaryli pra Kačanavu. Ale ničoha nie źmianiłasia adnosna jaje prysutnaści ŭ miedyja i jaje roli. Tamu, padkreślivaje Šrajbman, pytańnie pierajemnika dakładna nie na paradku dnia ŭ Łukašenki.
«Adzinaje, čym jon zajmaŭsia ŭ apošnija hady z punktu hledžańnia palityčnaha pieraŭładkavańnia Biełarusi, svajho režymu, heta padściłańnie roznych sałomak. Niezaležna ad kankretnaha scenaru tranzitu, jaki jon vybiera, jon abkładvaje jaho roznymi strachoŭkami. Heta Usiebiełaruski narodny schod, uzmocnienaja rola Rady biaśpieki ŭ vypadku jaho nasilnaj śmierci, heta i partyjnaja sistema. Stvarajucca roznyja apory dla «kalektyŭnaha Łukašenki». Jon sprabuje nie dać niejkamu nastupnamu ŭzurpavać uładu taksama jak jon i abnulić usie vyniki jaho praŭleńnia»,
— vykazvaje svoj pohlad palityčny analityk.
Čamu Łukašenka adpraviŭ Mikałaja vučycca ŭ Kitaj
Pa mierkavańni Šrajbmana, vybar Kitaja ŭ jakaści miesca dla vučoby źviazany ź niedavieram Łukašenki da Rasii, «jaki pavinny być u kožnaha postsavieckaha lidara, jaki z Rasijaj maje znosiny na praciahu dziesiacihodździaŭ». Analityk nahadvaje, što nichto nie admianiaŭ takich rečaŭ, jak zakładnictva, što zjaŭlajecca našmat bolš mahutnym ryčahom uździejańnia, čym rasijskija vojski na terytoryi Biełarusi.
Druhoj pryčynaj moža być lepšy ŭ paraŭnańni z Rasijaj uzrovień adukacyi ŭ Kitai.
«Abjektyŭna Rasija siońnia — heta vialiki Iran. Mahčyma, navat i bolš z punktu pohladu izalavanaści ad śvietu i pierśpiektyvaŭ. Kali jon žadaje svajmu synu niejkaha dabra i pierśpiektyvaŭ, a Zachad dla jaho zakryty, to, mahčyma, Kitaj — heta racyjanalny vybar. A ŭ Kitai jość vielmi dobryja ŭniviersitety, jakija vysoka kacirujucca».
Akramia hetaha, adznačaje Šrajbman, Łukašenka apošnija dvaccać hadoŭ ščyra ŭschvalaje Kitaj jak budučaha hiehiemona ŭ śviecie. I ŭ hetym sensie heta moža być stratehičny raźlik.
Hladzicie całkam:
