Pandus zamiest leśvicy. Biez anijakich parenčaŭ uzychodžańnie na viaršyniu Kurhana Słavy stanovicca fizična niebiaśpiečnym
Kurhan zakłali ŭ vieraśni 1966 hoda ŭ pamiać ab hieraiźmie savieckich sałdat i aficeraŭ, a taksama ŭ honar pieramohi ŭ vajnie. Tysiačy ludziej prynosili kupki ziamli z roznych rehijonaŭ krainy. Miemaryjał adkryli ŭ 1969 hodzie, jahonyja aŭtary byli ŭdastojenyja Dziaržaŭnaj premii BSSR.
Miemaryjał paśla rekanstrukcyi. Fota: Wikimedia Commons
Na viaršyni 35-mietrovaha kurhana byli ŭstalavanyja čatyry štyki-abieliski takoj ža vyšyni, jakija simvalizujuć 1-y, 2-i, 3-i Biełaruskija i 1-y Bałtyjski franty, jakija ŭdzielničali ŭ vyzvaleńni Biełarusi ad nacystaŭ. Asnovu štykoŭ akružaje šyrokaje koła, unutry jakoha mazaičny nadpis «Armii Savieckaj, Armii-vyzvalicielnicy — słava!», a zvonku bareljefnyja vyjavy voinaŭ usich rodaŭ vojskaŭ i partyzanaŭ z załacistaj smalty. Da ahladnaj placoŭki na viaršyni viaduć dźvie bietanavanyja leśvicy, kožnaja ź jakich składajecca z 241 prystupki.
Ramont prystupak u 2004 hodzie. Fota: BiełTA
Akurat hetyja leśvicy, jakija dźviuma stužkami apiarezvajuć štučny ŭzhorak, ciapier miescami pieratvarylisia ŭ sapraŭdnyja pandusy. Žalezabietonnyja prystupki raschistalisia i prasieli nabok. Prablema ŭ tym, što kožnaja z prystupak kansolna zacisnutaja ŭ ciele samoha kurhana i na ich tryvałaść upłyvajuć prasadki hruntu, vyklikanyja jak naturalnymi pryčynami, tak i rucham naviedvalnikaŭ.
Jak adznačaŭ skulptar Anatol Arcimovič, adzin sa stvaralnikaŭ miemaryjała,
«była prapanova zrabić parenčy na leśvicy, ale ja kateharyčna admoviŭsia. Kali čałaviek pačynaje padymacca, uźnikaje dramatyzm: čym jon vyšej, tym bolš niebiaśpiečna jamu pačuvajecca. Jon pačynaje da hetaha kurhana pryciskacca, kab nie pavalicca».
Siońnia stan leśvicy pakidaje žadać lepšaha, choć z papiaredniaj maštabnaj rekanstrukcyi nie minuła i 10 hadoŭ.
Ciapier ža «dramatyzm» dasiahnuŭ svajho apahieju, bo, kab utrymacca na bietonnych horkach, utvoranych vyviernutymi na bok prystupkami, treba prykłaści niamała vysiłkaŭ.
Luboje zbudavańnie, viadoma, prychodzić u nienaležny stan, kali jaho nie dahladać. Ale heta nie tyčycca Kurhana Słavy, jaki za apošnija 20 hod adnaŭlali ŭžo dvojčy. Pieršy raz jašče ŭ 2004 hodzie, i ŭžo tady ramantavali prystupki.
Prystupki z ubudavanymi śviatłodyjodnymi lampami adrazu paśla rekanstrukcyi. Nie idealna roŭnaja, ale pakul jašče leśvica, a nie pandus. Fota: «Anłajnier»
Nastupnaja maštabnaja rekanstrukcyja Kurhana Słavy skončyłasia ŭ 2015 hodzie. Tady na srodki Fiederacyi prafsajuzaŭ Biełarusi adrestaŭravali mazaiki i ahladalnuju placoŭku, iznoŭ adramantavali i častkova zamianili prystupki, da ich bakavych hraniaŭ prymajstravali śviatłodyjodnyja lampy.
Kurhan Słavy ŭ viečarovym aśviatleńni i ź vielizarnaj prajekcyjaj łukašenkaŭskaha ściaha, jaki nijakaha dačynieńnia da časoŭ «Vialikaj Ajčynnaj vajny» nie maje. Fota: BiełTA
Ciapier dvojčy ramantavanaja leśvica znoŭ pajšła «hulać». Atrymlivajecca, što hrošy zmarnavali ŭpustuju? Prajekciroŭščyki dakładna mahli ŭličyć tyja pracesy, jakija buduć adbyvacca z kansolnymi prystupkami, kab tryvała, na dziesiacihodździ zamacavać ich. Zamiest hetaha kožnyja dziesiać hadoŭ užo tradycyjna leśvica maje patrebu ŭ nieadkładnym ramoncie.
Nadzvyčajnaja biezhaspadarnaść i biezadkaznaść. Ale ci varta čakać inšaha, kali ŭsia budaŭničaja śfiera cudoŭna razumieje, što na značnyja ideałahičnyja abjekty hrošy ŭ vialikich abjomach buduć znachodzicca navat u samyja składanyja časy?
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie taksama:
Vyjaviłasia, što salist «Pieśniaroŭ» Leanid Bartkievič — rodzič adnaho z ajcoŭ BNR
Ružanski pałac pierafarbujuć. Ale vypraŭlać buduć zusim nie toje, čaho ŭsie čakali
hrošy my pilić nie brosim