Skot Keli z žonkaj zaklikaje ŭzbroić Ukrainu / Fota: instahram-akaŭnt stationcdrkelly
U minułuju subotu viadomy były astranaŭt NASA Skot Keli, jaki doŭhi čas vykazvaŭ padtrymku Ukrainie, adnačasova asudžajučy Rasiju za raźviazanuju joj vajnu, zrabiŭ dopis u tvitary, dzie raskrytykavaŭ hienieralnaha dyrektara SpaceX Iłana Maska za płany apošniaha pieraškodzić ukrainskim vajskoŭcam vykarystoŭvać Starlink dla pracy ŭdarnych bieśpiłotnikaŭ.
«Iłan Mask, Ukraina adčajna maje patrebu ŭ vašaj pastajannaj padtrymcy. Adnavicie poŭnuju funkcyjanalnaść spadarožnikaŭ Starlink. Abarona ad hienacydnaha ŭvarvańnia nie daje nastupalnaha patencyjału. Heta vyžyvańnie. Niavinnyja žyćci buduć stračanyja. Vy možacie dapamahčy. Dziakuj», — napisaŭ Keli.
Miljarder u svaim styli adkazaŭ, što nie choča, kab jaho pryłady «pryviali da eskałacyi kanfliktu». «Vy dastatkova razumny, kab nie hłytać srodki masavaj infarmacyi i inšuju prapahandu. Starlink źjaŭlajecca kamunikacyjnaj aporaj Ukrainy, asabliva na linii frontu, dzie amal usie inšyja internet-suviazi byli razburanyja. Ale my nie dapuścim eskałacyi kanfliktu, jaki moža pryvieści da treciaj suśvietnaj vajny», — napisaŭ Mask u adkaz.
Zatym jon raźviŭ svaju dumku, napisaŭšy ŭ tvitary: «Kamiercyjnyja terminały SpaceX, jak i inšyja kamiercyjnyja pradukty, pryznačany dla pryvatnaha vykarystańnia, a nie dla vajskoŭcaŭ, ale my nie skarystalisia svaim pravam ich adklučyć». Dalej jon nazvaŭ situacyju «nadzvyčaj ciažkim maralnym pytańniem».
Užo ŭ paniadziełak Keli napisaŭ u tvitary: «Dakładny ŭdar dla abarony suvierenitetu nie źjaŭlajecca eskałacyjnym». Jon adznačyŭ taksama, što «vartyja davieru paviedamleńni ad pieršaj asoby ź pieradavoj pakazvajuć, što Starlink abmiežavany navat dla vajskovaj suviazi».
Amal ad samaha pačatku vajny, ź lutaha 2022 hoda, SpaceX dazvalaje Ukrainie atrymlivać dostup da svajoj uzajemaźviazanaj spadarožnikavaj sietki Starlink dla suviazi na froncie. I z pačatku vajny Ukraina vykarystoŭvaje hetuju sistemu nie tolki dla znosin, ale i dla vajennych dziejańniaŭ. Spadarožnikavaja sietka była adnym z asnoŭnych aśpiektaŭ prahramy bieśpiłotnikaŭ u krainie.
Ale na minułym tydni prezidentka SpaceX Hvin Šotveł zajaviła, što isnujuć peŭnyja «rečy», jakija kampanija mahła b zrabić, kab abmiežavać vajenny patencyjał Starlink. Niahledziačy na hetuju zajavu, pakul niezrazumieła, jak i navat kali SpaceX płanuje ździejśnić hetyja abmiežavańni. U repartažy The Guardian u aŭtorak ukrainskija vajskoŭcy zajavili, što jany praciahvajuć vykarystoŭvać Starlink dla kiravańnia bieśpiłotnikami. Niezrazumieła, ci maje Starlink mahčymaść niejak adroźnivać drony, jakija vykarystoŭvajucca dla nazirańnia, ad tych, što vykarystoŭvajucca dla ŭdaraŭ.
Na hetym fonie daradca prezidenta Ukrainy Michaił Padalak na minułym tydni napisaŭ u tvitary, što praz hod ukrainskaha supracivu rasijskaj ahresii ŭ SpaceX pavinny narešcie vyrašyć, kaho kampanija Maska padtrymlivaje: Ukrainu ci Rasiju.
Što napisana va ŭmovach absłuhoŭvańnia Starlink nakont vykarystańnia bieśpiłotnikaŭ?
Va ŭmovach absłuhoŭvańnia Starlink adznačana, što ŭ toj čas, jak spadarožnikavaja sistema moža vykarystoŭvacca «ŭ čas kryzisu», jana «nie raspracavanaja i nie pryznačanaja dla vykarystańnia ŭ nastupalnych abo abarončych uzbrajeńniach ci ŭ inšych padobnych metach». Taksama tam havorycca, što lubyja madyfikacyi Starlink dla «vajennaha vykarystańnia» mohuć pryvieści da taho, što pradukt budzie supiarečyć zakonam ZŠA ab eksparcie zbroi.
Adnak SpaceX, padobna, źmianiła svaje ŭmovy absłuhoŭvańnia praz šmat miesiacaŭ paśla taho, jak Ukraina ŭžo vykarystoŭvała spadarožnikavuju suviaź dla naniasieńnia ŭdaraŭ bieśpiłotnikami. Vydańnie Gizmodo adznačaje, što červieńskaja viersija staronki nie ŭklučała pałažeńnie ab vajennym vykarystańni. A ŭ kancy kastryčnika (heta nastupnaja data, kali staronka była zaarchivavanaja) tam užo ŭtrymlivalisia pałažeńni pra vykarystańnie Starlink razam sa zbrojaj.
Na prośbu žurnalistaŭ prakamientavać hetyja źmieny i płany pa vykarystańni Starlink va Ukrainie adkazu nie było i, chutčej za ŭsio, nie budzie, bo, jak i ŭsie kampanii Maska, SpaceX nie maje adździeła suviazi.
Ale ŭ toj ža čas, jak Mask vykazvaje hłybokuju zakłapočanaść nastupalnaj zdolnaściu Starlink, kampanija SpaceX nastojliva prahnie novych vajskovych kantraktaŭ. Tolki ŭ minułym miesiacy SpaceX zapuściła svaju ciažkuju rakietu Falcon Heavy, jakaja źmiaščaje spadarožnik suviazi dla Space Force (vid Uzbrojenych sił ZŠA, što viadzie bajavyja dziejańni ŭ kaśmičnaj prastory i «kaśmičnuju vajnu»). A ŭ kancy minułaha hoda kampanija zapuściła Starshield, svajho rodu alternatyvu Starlink, pryznačanuju dla biaśpiečnaj uradavaj i vajskovaj suviazi i nazirańnia.
