«Chtości staŭ pasiarod darohi i nie viedaje, što rabić»
Ideja prajekta «Uzajemadapamoha na darohach Litvy» ŭźnikła ŭ śniežni 2021 hoda, kali ŭ Vilni była mocnaja zavirucha, a Pavieł vyjechaŭ na dapamohu aŭtamabilistam.
«Hetaja zvyčka dapamahać na darozie zastałasia jašče paśla «Chaŭjera» ŭ Minsku. U mianie mašyna, jakaja dobra prachodzić, i niedzie apoŭnačy, kali pačaŭsia vielmi mocny śniehapad, ja vyrašyŭ, što mahu kamuści dapamahčy. Ja pryjechaŭ na zapraŭku ŭ Vilni i spytaŭ apieratara, ci jość tut niejkaja supołka, kudy ludzi źviartajucca pa dapamohu. Mnie skazali, što takoha nie viedajuć, tamu ja prosta pajechaŭ kalasić pa Vilni, vakolicach horada i dajechaŭ amal da miažy Biełarusi, dzie było vielmi šmat mašyn, jakija zachraśli. Ja prosta dapamahaŭ ludziam. Była dziaŭčyna, jakaja prabiła koła i nie mahła pastavić zapasku, bo jana vielmi ciažkaja. I voś u toj momant źjaviłasia ideja, što było b kłasna stvaryć takuju supołku ŭzajemadapamohi», — kaža Pavieł Filipovič.
Chłopiec kaža, što ludzi ździŭlalisia jaho prapanovie dapamahčy.
«Ludzi pytali, kolki budzie kaštavać takaja dapamoha. Kali ja kazaŭ, što mnie nie treba hrošaj, što ja prosta chaču dapamahčy, to bačyŭ ździŭleńnie ŭ vačach», — uśmichajecca Pavieł.
Da inicyjatyvu taksama źviartajucca ludzi, u jakich jość ciažkaści ź finansami, jany nie mohuć vyklikać evakuatar.
«Ja časta atrymlivaju prośby, što razradziŭsia akumulatar i treba padjechać «prykuryć» aŭtamabil. Kali źviarnucca ŭ słužbu, to za takuju pasłuhu pryjdziecca addać kala 50 jeŭra. U kahości deficyt času i treba terminova jechać, chtości staŭ pasiarod darohi i nie viedaje, što rabić. Tamu ja vyrašyŭ stvaryć takuju supolnaść aŭtavałancioraŭ».
Miechanizm dziejańnia inicyjatyvy taki:
«Čałaviek piša, naprykład: «Ja znachodžusia pa takim i takim adrasie, u mianie razradziŭsia akumulatar, dratoŭ niama. Mnie patrebnaja dapamoha». Jon pakidaje kantakt dla suviazi, i tyja, chto moža dapamahčy, źviazvajucca i dapamahajuć».
Za paŭhoda isnavańnia inicyjatyvy ŭdałosia dapamahčy 50—60 čałaviekam. Pavieł — daśviedčany aŭtamiechanik, tamu publikuje ŭ kanale šmat karysnych pastoŭ dla kiroŭcaŭ.
«Ja viedaju roznyja niuansy, tamu pieryjadyčna vykładvaju pasty. Voś ciapier rychtuju materyjał, jak pravilna padabrać zimovuju humu, bo tam taksama jość tonkaści. Ja starajusia raskazvać pra heta kiroŭcam i pavyšać ich daśviedčanaść».
«Patraciŭ paru chvilin, a čałaviek ščaślivy pajechaŭ na aŭtamabili»
Samyja častyja vypadki, jakija zdarajucca na darozie, — razradžanyja akumulatary, kaža Pavał.
«Chtości zabyvaje vyklučyć śviatło, u kahości akumulatar maje słabuju jomistaść i letam pracuje dobra, ale z nadychodam pieršych chaładoŭ mašyna pastaić 2—3 hadziny — i nie moža zapuścicca. Byvaje, prychodziać zapyty, što kahości treba adbuksavać na stancyju. Niekatorym treba, kab paraili, dzie kuplać zapčastki, kudy źviarnucca pa ramont. I voś tak usie pytańni, źviazanyja z aŭtamabilami, abmiarkoŭvajucca ŭ supołcy, ludzi dzielacca svaim dośviedam i paradami».
Na darozie zdaralisia i niezvyčajnyja vypadki, pryhadvaje Pavał.
«Byŭ vypadak, kali chłopiec jechaŭ na stareńkaj mašynie, u jaho skončyłasia dyzielnaje paliva, jon niejak dašturchaŭ jaje da zapraŭki. Ale mašyna nie zavodziłasia, bo ŭ paliŭnaj sistemie ŭtvaryŭsia pavietrany korak. Jon pravaždaŭsia kala 4 hadzin, ale ničoha nie ŭdavałasia, jašče i akumulatar razradziŭsia. Jaho znajomy raskazaŭ pra naš telehram-kanał. Ja da jaho pryjechaŭ, my ŭziali zapalnuju vadkaść i pyrsnuli ŭ kalektar, kab spravakavać iskru vybuchu ŭ ruchaviku, — i ŭsio atrymałasia! Na heta pajšło paru chvilin, a čałaviek ščaślivy pajechaŭ na aŭtamabili».
Pavał šmat piša pra svaje nazirańni ab tym, dzie i jaki servis najbolš spadabaŭsia.
«Naprykład, ja absłuhoŭvaŭ svoj aŭtamabil, pryjechaŭ na stancyju i hladzieŭ, jak miechaniki vykonvajuć svaju pracu. I voś adna stancyja mnie vielmi spadabałasia, było ŭdvajnie pryjemna, što heta našy biełarusy, tamu ja napisaŭ pra ich u kanale. Heta nie rekłama, a karysnyja parady».
Taksama da Paŭła źviartajucca z prośbami pradekłamavać roznyja aŭtamabilnyja pasłuhi.
«Ja šmat maju znosin z aŭtamabilnymi biznesami. Ale rekłama za hrošy mianie nie cikavić, ja nie maju mety zarablać na hetaj inicyjatyvie. Voś da mianie źviarnulisia chłopcy, jakija adkryli aŭtachimčystku, i prasili raskazać pra ich. Ja im prapanavaŭ pravieści rozyhryš siertyfikata, kab toj, chto vyjhraŭ, sam napisaŭ poŭny, sumlenny vodhuk pra hetuju kampaniju, pra pasłuhu. Taksama prapanavaŭ zrabić prahramu łajalnaści dla ŭdzielnikaŭ našaj supołki».
«U Biełarusi ŭsie kiroŭcy zaŭsiody kudyści śpiašajucca»
Byvaje, udzielniki supołki sprabujuć pisać pra radary chutkaści ci palicyju ŭ roznych miescach, ale Pavieł suprać takich paviedamleńniaŭ.
«Ja kantraluju hetuju situacyju. I ŭ praviłach napisana, što my kamunikujem u supołcy tolki pa pytańniach, źviazanych z techničnaj častkaj aŭtamabilaŭ. Kab nie pieratvaryć hetuju inicyjatyvu ŭ miesca, dzie budzie abmiarkoŭvacca palicyja, mohuć uźnikać sprečki, kanflikty. Moj asnoŭny pasył — heta ŭzajemadapamoha na darozie ŭ techničnym płanie».
Chłopiec kaža, što sa svajho dośviedu aŭtamabilista i valanciora na darozie zaŭvažyŭ roźnicu ŭ kultury kiravańnia aŭtamabilem.
«U Biełarusi ŭsie kiroŭcy zaŭsiody niekudy śpiašajucca. Ad hetaha jany bolš u stresie, bolš adbyvajecca kanfliktaŭ na darozie. A ŭ Litvie ŭsie kiroŭcy jeduć davoli spakojna, kanflikty ja vielmi redka zaŭvažaju, nu i sama maniera kiravańnia bolš spakojnaja».
Pavieł choča arhanizavać žyvuju sustreču z udzielnikami supołki.
«Mahčyma, nastupnym letam zrablu: kab usie vybralisia, aktyŭna adpačyli, pahulali ŭ futboł, baskietboł, paznajomilisia miž saboj. Ja chaču bolš źjadnać supolnaść, unieści jaskravyja momanty».
Mužčyna dadaje, što chacieŭ by pašyryć inicyjatyvu ŭzajemadapamohi na darohach inšych krain, ale pakul na ŭsio nie staje času.
«U mianie jość dośvied, tamu ja z zadavalnieńniem padzialiŭsia b im ź inšymi ludźmi, kamu cikava takoje rabić, dapamahaŭ by ŭ tym, kab hetyja prajekty byli ŭ inšych krainach. Ja dumaju, heta kłasnaja ideja, jakaja pavyšaje zhurtavanaść i kulturu kiroŭcaŭ».
Na što varta źviarnuć uvahu aŭtamabilistam pierad pačatkam zimovaha siezona?
Samaje važnaje — absłužyć aŭtamabil da zimy, kab minimizavać niebiaśpiečnyja situacyi, kaža Pavał.
«Heta abaviazkovaja pravierka vadkaściaŭ, ciečy radyjatara. Vielmi važna źviarnuć uvahu na stan humy, jakuju budziecie vykarystoŭvać, jaje hod vypusku. Važna, kab u mašynie zaŭsiody lažali draty, tros, nievialikaja rydloŭka — jany dapamohuć spravicca z roznymi situacyjami samomu abo akazać kamuści dapamohu. Važna pravieryć achaładžalnuju vadkaść. Naprykład, čałaviek nie moža vyjechać, chutka raście tempieratura ruchavika, i kali achaładžalnaja vadkaść budzie mieć słabuju ščylnaść, to mator pačnie pierahravacca, treba budzie hłušyć aŭtamabil, a čałavieku pryjdziecca mierznuć. Abaviazkova praviercie jomistaść akumulatara, stan batarei, kab nie zdaryłasia tak, što vy pakinuli mašynu, pryjšli praz paŭhadziny, a jana ŭžo nie zavodzicca».
