Хуткія дапамогі для Украіны. Фота: архіў Змітра Жалезнічэнкі
Зміцер Жалезнічэнка родам з Гомеля. У сярэдзіне 2000-х Жалезнічэнка вучыўся ў Гомельскім дзяржаўным універсітэце, але двойчы трапіў пад адлічэнне. Першы раз Змітра арыштавалі за арганізацыю канцэрта беларускіх бардаў: маўляў, хлопец займаўся незаконнай прадпрымальніцкай дзейнасцю. А потым студэнта-выдатніка абвінавацілі ў хуліганстве і непадпарадкаванні супрацоўнікам міліцыі.
Пасля другога адлічэння Жалезнічэнку забралі ў армію, дзе ён дабіваўся, каб яму аддавалі загады па-беларуску, і нават вёў пра гэта перапіску з тагачасным міністрам абароны Леанідам Мальцавым.
Каб атрымаць вышэйшую адукацыю, ён пасля арміі паехаў у Амстэрдам. Там ён і жыве цяпер з жонкай-беларускай, у мінулым таксама актывісткай студэнцкага руху. Разам яны гадуюць дачку. Малая нарадзілася ў кастрычніку 2020 года — у год беларускага ўздыму.
Калі пачалася вайна, Зміцер пастанавіў: трэба неяк дапамагаць ўкраінцам. Мужчына пажадаў набыць машыну хуткай дапамогі, даслаць яе туды ад сябе і дыяспары, каб падтрымаць людзей. Адзінадумцаў знайшоў праз фэйсбук:
«Бачыў, што збольшага адгукаюцца людзі з беларускімі прозвішчамі, таму вырашыў, што ў асноўным мне дапамагаюць беларусы. Тады ніхто не планаваў, што ўсё расцягнецца так надоўга, людзі проста заданацілі, і ўсё.
У першыя дні не было ніякай сістэмы. А потым мы пачалі шукаць карпаратыўных спонсараў, і сфармавалася наша каманда: хтосьці арганізуе збор сродкаў, хтосьці працуе са спонсарамі і займаецца маркетынгам».
Сярод каардынатараў Зміцер — адзіны беларус, астатнія — нідэрландцы, расіяне і ўкраінцы. А вось сярод валанцёраў ёсць яшчэ пара беларусаў — кіроўцы, якія ездзяць у канвоях.
Узнагарода Змітра — нагрудны знак «За спрыянне войску». Фота: архіў Змітра Жалезнічэнкі
«Наша арганізацыя ўтварылася з людзей, якія жывуць пераважна ў Нідэрландах. Так атрымалася, што мы ўсе прыехалі з аднаго рэгіёна і працуем разам», — кажа Зміцер Жалезнічэнка.
Большасць сродкаў фонд атрымлівае ад карпаратыўных спонсараў.
«Прыватныя ахвяраванні даюць каля 20-30% усіх нашых грошаў. Астатняе — праца з вялікімі спонсарамі», — кажа беларус.
Фота: архіў Змітра Жалезнічэнкі
«Ветразі свабоды» спецыялізуюцца на выкупе і пастаўцы ва Украіну спісаных нідэрландскіх «хуткіх дапамог». У Нідэрландах машыны спісваюцца пасля недзе сямі гадоў працы, то-бок яшчэ ў прыдатным стане для выкарыстоўвання.
Да вайны такія машыны перапрадавалі ў Польшчу, Румынію, Марока, а цяпер значная частка іх трапляе ва Украіну.
«З пачатку вайны даслалі ва Украіну амаль 150 машын»
«Ветразі свабоды» дастаўляюць ва Украіну не толькі «хуткія»: «Адправілі пяць машын з абсталяваннем для рэанімацыі нованароджаных і заўчасна народжаных дзяцей, якім патрэбная штучная вентыляцыя лёгкіх і агулам медычны дагляд. Гэтыя машыны вельмі добра абсталяваныя, яны едуць у абласныя дзіцячыя бальніцы і перынатальныя цэнтры.
Апроч гэтага, дастаўляем ва Украіну машыны для медыкаў — не «хуткія», але прыстасаваныя для дактароў: «Фальксваген Туран», «Вольва». На такой машыне доктар можа ездзіць на тыя выклікі, дзе не патрэбная шпіталізацыя і перавозка пацыента. У некаторых з гэтых машын ёсць дэфібрылятар, апарат УГД, кіслародныя балоны».
Фота: архіў Змітра Жалезнічэнкі
«Хуткія» ад «Ветразяў свабоды» пападаюць як у звычайныя бальніцы, так і з вайсковыя шпіталі.
«Усяго з пачатку вайны мы адправілі ва Украіну амаль 150 машын. Таксама перадалі шмат медабсталявання. Адправілі больш за паўтары тысячы ровараў, іх размяркоўваюць сярод прымусовых перасяленцаў, валанцёраў і сацыяльных работнікаў».
Фонд перадае кардыяхірургічныя прылады і сродкі ў цэнтр сардэчна-сасудзістай хірургіі імя Амосава ў Кіеве, працуе з абласнымі бальніцамі ў Луцку і Мікалаеве, з дзіцячай абласной бальніцай у Боярцы Кіеўскай вобласці.
Частка дапамогі ідзе ў дабраахвотніцкія медыцынскія арганізацыі. Яны або выкарыстоўваюць гэтую дапамогу самі, або раздаюць тым вайсковым, каму яна можа быць патрэбная. Гэта парамедыкі з арганізацыі «Зграя», «Kharkiv Help», які цяпер называецца Інтэрнацыянальны легіён дапамогі, медбат «Гаспітальеры», дабраахвотніцкае фармаванне медыкаў ПДМШ.
Фота з фэйсбука Stichting Zeilen van Vrijheid
Зміцер Жалезнічэнка валанцёрыў яшчэ ў Беларусі, але не думаў, што некалі будзе прысвячаць грамадскай справе столькі часу, як цяпер. «Прыемна, што мы атрымліваем столькі падтрымкі ад бізнэсаў, нідэрландцаў і экспатаў, у тым ліку ад выхадцаў з Усходняй Еўропы», — падсумоўвае Жалезнічэнка.
Ахвяраваць на «Ветразі свабоды» можна праз сайт фундацыі або праз яе фэйсбук.
«Наша Нiва» — крыніца якаснай інфармацыі і бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬ «НН»
