І Расія, і Еўропа павінны рэальна ацэньваць рэжым Лукашэнкі. Пра гэта заявіў у інтэрв’ю Deutsche Welle
На яго думку, жорсткія санкцыі ЕС небяспечныя не для беларускага народа, а для дыктатуры, якая пераносіць рэпрэсіі турэмнай зоны на ўсё грамадства.
Саннікаў быў арыштаваны ў ноч на 20 снежня 2010 года пасля разгону ў Мінску масавай акцыі пратэсту супраць фальсіфікацыі вынікаў выбараў прэзідэнта. У маі 2011 года суд прызнаў яго вінаватым у арганізацыі масавых беспарадкаў і прысудзіў да 5 гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму. Праваабарончая арганізацыя Amnesty International абвясціла Андрэя Саннікава вязнем сумлення.
У красавіка 2012 г. Саннікаў быў вызвалены на падставе ўказа прэзідэнта краіны Аляксандра Лукашэнкі аб памілаванні. У верасні 2012 года ён атрымаў прытулак у Вялікабрытаніі. Яго жонка, журналістка Ірына Халіп, таксама абвінавачаная ў арганізацыі масавых беспарадкаў, знаходзіцца ў Мінску пад хатнім арыштам.
— Якімі вам бачацца здалёку падзеі ў Беларусі?
— У беларускай эканоміцы і палітыцы склалася сітуацыя поўнага абсурду.Нават чыноўнікі ва ўрадзе разумеюць, што без рэформаў краіна нікуды не рушыць. У той жа час меры прымаюцца абсалютна супрацьлеглыя, якія вядуць у тупік.
Неразумныя дзеяньні ўлады дыктуе страх, таму што ранейшай падтрымкі насельніцтва ўжо няма. Пры гэтым надзеі ў рэжыму ўсе тыя ж: дапаможа Расія, дапаможа Захад, купляючы нафтапрадукты.
Разлік дыктатарскай сістэмы просты, як мех з цыбуляй. Ёй неабходныя грошы, а не эканоміка, якая іх зарабляе. Крэдыты ідуць на ўтрыманне рэпрэсіўнай машыны, у вытворчасць нічога не ўкладваецца.
— Але Масква прапануе Мінску датацыі ў рамках Адзінай эканамічнай прасторы і будучыні Еўразійскай саюза. У якой ступені адпавядае інтарэсам Беларусі курс на паглыбленне еўразійскай інтэграцыі?
— Я не ведаю, што такое Еўразія, па якіх правілах яна жыве, якія там дзейнічаюць палітычныя механізмы. Я ведаю, што такое Еўрапейскі Саюз, мне зразумелыя яго прынцыпы, і я застаюся прыхільнікам інтэграцыі Беларусі з Еўропай, якая была б выгадная і Расіі.
Пакуль жа я бачу, што адносіны з Масквой ў Мінска выстройваюцца па прынцыпе таго ж абсурду. Расія хоча кантраляваць эканоміку Беларусі, з боку беларускай улады гэта толькі гульня, пошукі грошай.
Але менавіта за інтэграцыйную рыторыку і адмова ад супрацоўніцтва з Захадам рэжым атрымлівае датацыі.Хоць Крэмль не можа не разумець, што з такім партнёрам, як Лукашэнка, справы мець нельга.
— Як вы ставіцеся да сцвярджэнняў некаторых заходніх экспертаў, што рознапалярны свет варта ўспрымаць як дадзенасць і таму не варта фарсіраваць падзеі з дапамогай тых жа санкцый.
— Гэта сведчанне таго, што на Захадзе ёсць моцнае лобі Аляксандра Лукашэнкі.
Дыктатарскія рэжымы выгадныя і цывілізаваным краінам, калі бізнэс імкнецца зрабіць «хуткія грошы», не клапоцячыся аб празрыстасці вядзення спраў. Беларуская ўлада такія магчымасці дае, таму лабісты будуць прасоўваць свае інтарэсы.Гэта асабліва прыкметна з боку Літвы, Латвіі і Польшчы.
Але адкуль гэтыя эксперты вяшчаюць? З камфортных для пражывання дэмакратычных дзяржаў, дзе іх правы абаронены, дзе ім нічога не пагражае, дзе за свае погляды яны не патрапяць за краты. Хай яны пажывуць ў Беларусі як шараговыя грамадзяне, пасядзяць у турмах, дзе я бачыў здзекі з нявінна асуджаных, хоць нават злачынцы не заслугоўваюць такога стаўлення.
Вопыт турэмнай зоны беларуская ўлада пераносіць на ўсё грамадства.Гэта татальнае ўвядзенне сістэмы пакаранняў, бо ў суд цягнуць не толькі апазіцыянераў, а проста за размяшчэнне фатаграфій у інтэрнэце, за меркаванне, выказанае ў блогу.
— Што магло б з’яднаць беларускую апазіцыю, якая спрабуе вызначыць прынцыпы вылучэння адзінага кандыдата на выбарах прэзідэнта 2015 года?
— Сітуацыю ў краіне маглі б выправіць свабодныя выбары пад міжнародным кантролем. Але варта падумаць — ці магчыма гэта? А пакуль было б правільней мяняць логіку дзеянняў і зыходзіць з таго, што выбарчага працэсу ў краіне няма. Таму самі па сабе спробы апазіцыянераў прывесці да адзінага назоўніка сілы, розныя па вазе ў грамадстве і па свайму патэнцыялу, будуць неэфектыўнымі.
Адным з урокаў 2010 года для апазіцыі магло б стаць праява высокага ўзроўню салідарнасці грамадства, нягледзячы на жорсткія рэпрэсіі.
Цяпер важней за ўсё аб’яднанне на аснове салідарнасці з тымі, хто сядзіць у турмах, важная дапамогу іх сем’ям.Гэта самае каштоўнае, што трэба захаваць, а не ладзіць гульню ў адзінага кандыдата, якая паставіць апанентаў улады пад яшчэ больш строгі кантроль спецслужбаў.
— Чым мог бы дапамагчы Еўрасаюз дэмакратычнай супольнасці Беларусі?
— Перш за ўсё прынцыповым стаўленнем да дыктатуры. Таму што, з аднаго боку, на яе налеплены ярлык «апошняя ў Еўропе». З іншага, з гэтым апошнім дыктатарам еўрапейцы спрабуюць весці цывілізаваныя перамовы. А гэта узаемавыключальныя рэчы.
Я не пагаджуся з тэзісамі, якія вылучаюць Захад і некаторая частка апазіцыі, — што шырокамаштабныя санкцыі ў дачыненні да рэжыму штурхнуць Беларусь у абдымкі Расіі. Як можна казаць аб эфекце таго, што яшчэ не паспрабавалі? Пакуль вялікая частка паступленняў ад беларускага экспарту прыпадае на Еўрасаюз, пра што з гонарам паведамляе афіцыйны Мінск.
Не трэба румзаць, што жорсткія меры пашкодзяць беларускаму народу. Больш за ўсё яму шкодзіць дыктатура. Сітуацыя ненармальная не толькі для беларусаў — для ўсяго дэмакратычнага свету яна таксама небяспечная. Бо дыктатары хутка кааперуюцца ва ўсіх сферах, будзь то незаконны гандаль зброяй, наркотыкамі, людзьмі, чалавечымі органамі. Гэта і ёсць падрыў міжнароднай бяспекі, пра якую ўсе так пякуцца. Так што Еўропе даўно пара спыніць падкормліваць рэжым, каб не ўзмацняць вось зла.
