«Naša Niva»: Kali ŭvohule źjaviłasia ideja stvareńnia takoj struktury?
Anufry Ramanovič: Ni ja, ni Baradač nie pretendujem na aŭtarstva. Heta ŭźnikła praź situacyju ŭ krainie. Ni ja, ni Baradač, ni miljony biełarusaŭ nie chočuć, kab nami kiravaŭ nielehitymny lidar. Biełaruś stała krainaj-izhojem. Letaś devalvacyja ludziej padkasiła. My, jak vajskovyja ludzi, bačyli pamyłki palitykaŭ. My ich nie asudžajem, kožny maje prava na pamyłku. Ale nam treba adradzić Kanstytucyju Biełarusi.
«NN»: Vy kažacie «vajskovyja ludzi», i chto hetyja ludzi, aproč vas z Baradačom?
AR: My — heta nie tolki vajskoŭcy, śpiecsłužbisty, pamiežniki, ale i palityki. Na žal, nie ŭsie lidary apazicyjnych partyj, byłyja kandydaty ŭ prezidenty zrazumieli da kanca, u čym sens hetaha arhkamiteta. Ale my da ŭsich dojdziem, my ludzi adkrytyja.
«NN»: Zajava litoŭskaha ministra Ažubalisa maje dačynieńnie da vašaj inicyjatyvy?
AR: U historyi zdarajecca tak, što da niekalkich, čałaviek adnačasova prychodzić praśviatleńnie. Naprykład, ja tolki viedaŭ, što jość taki Vik, ale nie mieŭ da jaho nijakaha dačynieńnia. Kali niekatoryja palityki pačuli pra našu inicyjatyvu, to zachacieli sutyknuć nas iłbami z Radaj BNR. A my prosta chočam abjadnać usich u adnu strukturu.
«NN»: Urady jeŭrapiejskich krain vas padtrymali?
AR: My źviartalisia da ŭrada Polščy, kantaktujem z palitykami, deputatami krain, dzie znachodzimsia. U Čechii, Polščy, Litvie, Ukrainie, Rasii my zmahli pravieści schody.
«NN»: Kaściak budzie za miažoj?
AR: Nielha tak kazać. My navat nie prosim ni ŭ kaho dać nam ofis za miažoj. Prosta kali my skažam, što niechta ŭvachodzić u skład hetaha cienievaha kabinieta, to jon budzie pad kaŭpakom. Za im buduć chadzić, słuchać jaho.
«NN»: Jakim čynam vy źbirajeciesia ŭpłyvać na situacyju, kali navat nie nazyvajecie svaich imionaŭ?
AR: Jak kažuć: «Dajcie tolki srok. Budzie vam śvistok». Nie ŭsio adrazu. My nie chočam, kab heta byŭ livijski ci rumynski scenar. My budziem rabić usio ŭ ramkach Kanstytucyi. Ja nie mahu ŭsio havaryć. Heta źviazana navat i z tymi maršrutami, jakimi my budziem jeździć. Prabačcie, ja trochi emacyjny, ad Baradača navučyŭsia.
«NN»: Vy havorycie pra abjadnańnie apazicyi, ale nazyvajecie mnohich jaje lidaraŭ ahientami. Dyk ci dapamahaje heta abjadnańniu?
AR: My damovilisia na maratoryj na takija rezkija zajavy ŭ dalejšym. Treba razumieć, što na rehijonach apazicyjaniery supracoŭničajuć lepš, čym ich lidary. Paśla ahałoski našych płanaŭ my taksama zrazumieli, chto jość chto.
«NN»: Žurnalist Siarhiej Navumčyk napisaŭ, što pierad tym, jak stvarać urad u vyhnańni, vam varta było b zdać «paroli, jaŭki», skazać čym vy zajmalisia ŭ orhanach.
AR: Nikoli hetaha nie chavaŭ. Zajmaŭsia kontrraźviedvalnaj dziejnaściu. Jak havaryłasia niekali, «suprać śpiecsłužb hałoŭnaha praciŭnika». Nie važna, dzie čałaviek byŭ pry SSSR. Važna, što jon ciapier robić dla Biełarusi. Nam nie treba šukać vorahaŭ, ich šukaje Łukašenka.
«NN»: Jak ludzi vajskovyja, kolki vy času dajacie na realizacyju svajho płana?
AR: Niadaŭna Paźniak skazaŭ, što vyrašalny momant dla Biełarusi moža być u luby čas. My pavinny być hatovyja, što heta moža nastać u kožnuju chvilinu. U nas niama času na raskačku. Kali b ja skazaŭ, što zaŭtra ci paślazaŭtra, maje b słovy padniali na śmiech.
«NN»: Heta nie pieršaja sproba stvareńnia cienievaha ŭrada. Čamu ličycie, što ŭdasca ŭ vas?
AR: Bo ŭ nas jość Baradač. Jość inšyja takija ž ludzi, jakija hatovyja na ŭsio, kab atrymałasia. Kaliści ž pavinna atrymacca! U nas jość upeŭnienaść, padtrymka. Da nas zvoniać ludzi. My umiejem čytać, analizavać pamyłki.
***
Anufry Ramanovič naradziŭsia ŭ 1943 pad Hrodnam. Padčas terminovaj słužby ŭ vojsku jaho «znajšoŭ KDB», dzie jon i adpracavaŭ až da razvału SSSR. U 1991 zvolniŭsia pa ŭłasnym žadańni. Z 1992 zaniaŭsia biznesam. Z 1996 dapamahaŭ biełaruskaj apazicyi — i finansava, i arhanizacyjna. Pracavaŭ u štabach Siamiona Domaša (2001) i Alaksandra Milinkieviča (2006). Paśla vybaraŭ 2006 emihravaŭ u Polšču, dzie znachodzicca da siońnia. Sproba aficyjnaha Minska damahčysia ekstradycyi Anufryja Ramanoviča pośpiechu nie mieła. Razam z tym, Ramanovič nie atrymaŭ i aficyjnaha statusa ŭciekača ŭ Polščy.
