Štohod ź sistemy dziaržaŭnaj achovy zdaroŭja Biełarusi zvalniajecca da dźviuch tysiač śpiecyjalistaŭ. SKala 10% ź ich źjazdžajuć za miažu. Ci zdoleje Ministerstva achovy zdaroŭja prytarmazić adtok kadraŭ da 2015 hoda i ci jość čym utrymlivać daktaroŭ u Biełarusi, vyśviatlaje «Zaŭtra tvajoj krainy».
Dzie ŭ Biełarusi znajści taki zarobak?
U druhim kvartale hetaha hoda ŭ Smalensku adkryvajecca Fiederalny centr traŭmatałohii, artapiedyi i endapratezavańnia. Centr užo ŭkamplektavany kadrami na 97%. Jość siarod ich i biełarusy. Na pracu ŭ Smalensk źbirajucca miedyki ź Viciebskaj abłasnoj balnicy, Minskaha haradskoha centra traŭmatałohii i artapiedyi.
— Pastupiła vielmi dobraja prapanova, ad jakoj nie chočacca admaŭlacca, — pryznajecca adzin z tych biełaruskich daktaroŭ. U vysokatechnałahičnym traŭmatałahičnym centry z samym sučasnym abstalavańniem jamu prapanujuć i pasadu niadrennuju, i zarpłatu vyšejšuju.
U rasijskich rehijonach taksama deficyt daktaroŭ.I rasijcy, naturalna, zavablivajuć u centr dobrych śpiecyjalistaŭ z susiedniaj Biełarusi.
— U Smalensku buduć pravodzicca apieracyi pa zamienie kalennych, tazabiedranych, plečavych sustavaŭ, apieracyi na pazvanočniku. My ŭsie hetyja apieracyi daŭno i paśpiachova pravodzim u Biełarusi, — adznačaje surazmoŭca.
Zapuścić centr na poŭnuju mahutnaść płanujecca ŭžo letam. Štodnia ŭ im buduć vykonvacca da dvaccaci najskładaniejšych apieracyj. Takim čynam, i zarpłaty jašče padrastuć. Da taho ž ź Biełarusi rasijcy zaprašajuć na pracu traŭmatołahaŭ sa stažam, jakim buduć daviarać praviadzieńnie najbolš składanych, a značyć, i vysokaapłatnych apieracyj.
U Ministerstvie achovy zdaroŭja Biełarusi aktualnaści kadravaj prablemy nie chavajuć. U apošnija hady adtok kadraŭ zastajecca pryblizna na adnym uzroŭni.
— Štohod da dźviuch tysiač śpiecyjalistaŭ sychodziać ź dziaržaŭnaj achovy zdaroŭja, — kažuć va ŭpraŭleńni kadravaj palityki Ministerstva achovy zdaroŭja. — Pałova ź ich — tyja, chto vychodzić na piensiju, atrymlivaje invalidnaść, źmianiaje siamiejnaje stanovišča. Kala 10% źjazdžajuć u pošukach lepšaj pracy za miažu.
Pavodle słovaŭ čynoŭnikaŭ,
čaściej zvalniajucca maładyja śpiecyjalisty, kolkaść daktaroŭ piensijnaha ŭzrostu pavialičvajecca.
— Jak tolki skončycca termin raźmierkavańnia, pajedu pracavać u Polšču, — kaža Śviatłana, niadaŭniaja vypusknica Biełaruskaha dziaržaŭnaha miedycynskaha ŭniviersiteta. — U mianie jość mahčymaść atrymać «kartu palaka», a heta vielmi vialikaja pieravaha padčas pracaŭładkavańnia. Niekalki maich znajomych tak užo źjechali.
Adrazu na pasadu doktara ŭ Polščy vypusknikoŭ biełaruskich miedycynskich VNU nie biaruć, navat kali jość dośvied pracy. Svaje viedy nieabchodna paćvierdzić na śpiecyjalnym ekzamienie, zdać, jaki, darečy, niaprosta.
— Ale pakul rychtuješsia da ekzamienu, možna padzarablać u klinicy. Akramia taho, vypłačvajecca stypiendyja. U miesiac sukupny dachod moža składać da 1–1,5 tys. jeŭra, — padličvaje Śviatłana.
Dzie ŭ Biełarusi małady doktar moža atrymać taki zarobak? Dy jašče i harantyi na budučyniu.
Adtok kadraŭ — zachvorvańnie chraničnaje
Pra toje, što deficyt kadraŭ u miedycynie — zachvorvańnie chraničnaje, zahavaryli jašče ŭ 2007 hodzie. I tady było prapanavana pavialičyć nabory ŭ miedycynskija VNU krainy.
Ministerstva achovy zdaroŭja vyrašyła, što «pakryć» naturalnaje źmianšeńnie daktaroŭ možna novaśpiečanymi dypłamavanymi śpiecyjalistami.
Z 2007 pa 2010 hod kolkaść pieršakurśnikaŭ miedycynskich VNU vyrasła z 3679 da 4450 čałaviek. I ŭžo ŭ minułym hodzie na pracu byli raźmierkavanyja kala 2 tysiač vypusknikoŭ. U Sioleta dypłomy atrymaje jašče bolš za 2,5 tysiačy ŭčorašnich studentaŭ, u 2013 hodzie — kala 3 tysiač.
U Ministerstvie achovy zdaroŭja ŭpeŭnienyja, što dziakujučy maładym śpiecyjalistam užo praz dva hady kadravaj prablemy ŭ biełaruskaj achovie zdaroŭja nie budzie. I kab nie sutyknucca z novaj prablemaj — liškam kadraŭ, z hetaha hoda vyrašana znoŭ pamienšyć pryjom u miedycynskija ŭniviersitety. Nabor skaracili bolš čym na tysiaču. Dla paraŭnańnia: u 2011 hodzie na pieršyja kursy miedycynskich VNU było zaličana 3215 čałaviek.
Ale daktaroŭ usio roŭna nie chapaje. U niekatorych rehijonach pakazčyk ukamplektavanaści kadrami navat źnižajecca. Naprykład, Bresckaja vobłaść zabiaśpiečanaja miedykami na 76%, Mahiloŭskaja — na 67%. Jość rajony, dzie ŭkamplektavanaść składaje mienš za 50%. Kali adkryć sajt Upraŭleńnia zaniataści Minharvykankama i pahladzieć aktualnyja vakansii, to ŭ liku samych zapatrabavanych śpiecyjalistaŭ buduć miedyki. Daktary patrebnyja litaralna ŭsim miedustanovam stalicy. Nie chapaje terapieŭtaŭ, traŭmatołahaŭ, kardyjołahaŭ, reanimatołahaŭ.
Žyllo i zarobak
U Respublikanskim prafsajuzie rabotnikaŭ achovy zdaroŭja ličać, što prablema ź miedycynskimi kadrami ŭ abłasnych centrach i Minsku staić vastrej praz bytavuju nieŭładkavanaść. Kali ŭ rajcentrach i ŭ vioscy miascovaja ŭłada imkniecca vyłučyć miedykam dobraŭparadkavanaje žyllo — słužbovaje pamiaškańnie ci navat ułasny dom abo kvateru, to ŭ vialikich haradach kvaternaje pytańnie vyrašajecca vielmi pavolna.
— U Minsku na 1 studzienia 2012 hoda na ŭliku tych, chto maje patrebu ŭ palapšeńni žyllovych umovaŭ, było kala 4170 miedycynskich rabotnikaŭ, — pryvodzić statystyku staršynia minskaha prafkama rabotnikaŭ achovy zdaroŭja Ludmiła Kabiatka. — Ź ich daktaroŭ — 1087, u tym liku 199 maładych śpiecyjalistaŭ.
Ale žyllom daktaroŭ u stalicu nie zavablivajuć. Letaś staličnym miedykam było vyłučana pa dziaržaŭnych rascenkach amal u dva razy mienš kvater, čym u pazaminułym hodzie: u
Niezadavolenyja miedyki i svaim zarobkam.Siońnia siaredni zarobak pa halinie składaje 3 młn 400 tys. Zarobak maładych śpiecyjalistaŭ nižejšy za siaredni jašče na 16–20%. Słavutyja 500 dalaraŭ i bolš zarablajuć tolki daktary, jakija vykonvajuć vysokatechnałahičnyja apieracyi i pravodziać intensiŭnuju terapiju. Niadaŭna Plenum Viciebskaha abkama prafsajuza rabotnikaŭ achovy zdaroŭja pryniaŭ zvarot da Savieta Ministraŭ i svajho halinovaha ministerstva. Viciebskija miedyki ličać, što naśpieła nieabchodnaść kardynalnaj źmieny padychodaŭ da apłaty pracy miedrabotnikaŭ z ulikam dyfierencyjavanaj acenki składanaści, kvalifikacyi, charaktaru, intensiŭnaści, vyniku i jakaści ich pracy.
— Prafsajuz pastajanna padymaje pytańnie apłaty pracy miedykaŭ u Saviecie Ministraŭ, my havorym pra toje, što akłady daktaroŭ pavinnyja być vysokimi i składać asnovu zarpłaty, — kaža namieśnik staršyni Respublikanskaha kamiteta Biełaruskaha prafsajuza rabotnikaŭ achovy zdaroŭja Viačasłaŭ Hrańkoŭ. — Ale ŭ toj ža čas usie razumiejuć, što zychodzić treba z realnych mahčymaściaŭ…
Rasija stała dobrym rynkam dla biełaruskich miedykaŭ
Kab śpiecyjalisty zastavalisia ŭ miedycynie, patrebnaja matyvacyja, pierakanany
— Utrymać mohuć tolki stymuły — materyjalnyja i maralnyja. Štab haliny pavinien rabić surjoznyja kroki, kab spynić adtok kadraŭ ź biełaruskaj achovy zdaroŭja, tamu što siońnia Rasija stała dobrym rynkam dla biełaruskich miedykaŭ, — adznačaje Ihar Zielankievič.
I kali niekalki hadoŭ tamu ź Biełarusi ŭ Rasiju naziraŭsia adtok kardyjołahaŭ i kardyjachirurhaŭ, to ciapier źjazdžajuć traŭmatołahi, maładyja daktary roznych śpiecyjalizacyj.
— Dla Rasii vielmi vyhadna, nie ŭkładvajučy lišnich resursaŭ, atrymać dobrych śpiecyjalistaŭ ź Biełarusi, — kaža Ihar Zielankievič.
U pryncypie, jak adznačajuć ekśpierty, pracoŭnaja mihracyja — narmalny praces. Rynak — heta ž nie tolki pieramiaščeńnie kapitału i tavaraŭ, ale ŭ tym liku i svabodnaje pieramiaščeńnie pracoŭnych resursaŭ.
— Jeduć tudy, dzie płaciać. Ludzi dumajuć pra svoj prafiesijny rost, dabrabyt svaich siemjaŭ. A dziaržava pavinnaja pakłapacicca, kab hetyja ŭmovy im stvaryć, — reziumuje Ihar Zielankievič. I dadaje: u Biełarusi treba źmianiać i staŭleńnie da daktaroŭ, pavyšać status prafiesii.
