Aznajomicca z dasiahnieńniami biełaruskaj miedycyny ŭ hetaj halinie pryjechali mnohija chirurhi z Hiermanii, Polščy, prybałtyjskich krain, Rasii. Biełaruskim śpiecyjalistam im było što raskazać i pakazać. Sasudzistaja chirurhija ŭ nas na ŭzroŭni krain, najbolš prasunutych u lačeńni takich zachvorvańniaŭ.
Pra dasiahnieńni ŭ hetaj halinie i dalejšaje raźvićcio ŭ intervju
— Viačasłaŭ Alaksiejevič, nie tak šmat hadoŭ prajšło z času, kali sasudzistaja chirurhija pačała ličycca asobnym napramkam miedycyny. Z čaho pačałosia jaje raźvićcio ŭ Biełarusi?
— Heta tolki adna z vuzkich śpiecyjalnaściaŭ, vydzielenaja ŭ našaj respublicy, ale jana atrymała šyrokaje raźvićcio. I ŭ dalejšym žyćcio patrabavała ŭsio bolš pahłyblenaha vyvučeńnia hetaj dyscypliny, paskoranaha raźvićcia mietodyk, abstalavańnia, praktyki dapamohi chvorym.
Pieršaje śpiecyjalizavanaje adździaleńnie było stvoranaje ŭ 1971 hodzie ŭ Minskaj abłasnoj balnicy.Rodapačynalnikam sasudzistaj chirurhii ŭ krainie staŭ doktar miedycynskich navuk, staršynia Akademii miedycynskich navuk Biełarusi, zasłužany dziejač navuki BSSR, łaŭreat Dziaržaŭnaj premii RB, prafiesar Ihar Mikałajevič Hryšyn, jaki pracuje, niahledziačy na šanoŭny ŭzrost, i dahetul.
Pastupova ŭ respublicy była stvoranaja razhalinavanaja sistema sasudzistaj chirurhii. Zdavałasia b, jość bujny centr ź nieabchodnym abstalavańniem, štatam supracoŭnikaŭ — što jašče? Ale sasudzistyja patałohii nadzvyčaj niebiaśpiečnyja, bo ŭsie čuli pra takija dyjahnazy, jak insult, infarkt, anieŭryzmy sasudaŭ, jakija pahražajuć žyćciu, i dapamoha pavinnaja prychodzić amal imhnienna. A kali doktar, jaki vałodaje nieabchodnymi mietodykami, jedzie da chvoraha ŭ rajcentr sa stalicy, to jon moža i spaźnicca. Kab zabiaśpiečyć dastupnaść miedycynskaj dapamohi pry sasudzistych patałohijach, byli adkrytyja adździaleńni sasudzistaj chirurhii ŭ kožnaj abłasnoj balnicy.
— Ci chapaje tam nieabchodnaj techniki?
— Hetyja adździaleńni majuć usio sučasnaje abstalavańnie: kompleksy
Darečy, ukaranieńnie anhijahrafii (heta mietad kantrasnaha renthienałahičnaha daśledavańnia kryvianosnych sasudaŭ, jaki dazvalaje vyvučać ich funkcyjanalny stan, vakolny kryvaciok i praciahłaść patałahičnaha pracesu) dla sasudzistaj chirurhii stała tym praryvam, jaki dazvoliŭ daktaram pravodzić dyjahnostyku i nastupnaje chirurhičnaje ŭmiašańnie ŭ luboj sistemie čałaviečaha arhanizma.
A šmatlikija abłasnyja adździaleńni abstalavanyja jašče i sistemami
Uvohule, dziakujučy padtrymcy Ministerstva achovy zdaroŭja hetaja halina chirurhii raźvivajecca paśpiachova, va ŭsich rehijonach jość abstalavańnie dla apieracyj samaha sučasnaha ŭzroŭniu, vykonvajecca ŭvieś abjom ekstranaj dapamohi chvorym (čaściej za ŭsio pry trambozie i embalii pieryfieryčnych sasudaŭ, anieŭryźmie aorty i pieryfieryčnych sasudaŭ).
Adzinaje, što źjaŭlajecca spravaj vyklučna našaha centra, — heta apieracyi na ŭzychodnaj aorcie i sychodnym adździele hrudnoj aorty.
— Kolki chvorych u našaj krainie atrymlivajuć u sasudzistych chirurhaŭ pucioŭku ŭ druhoje žyćcio?
— U Biełarusi za hod vykonvajecca kala 8 tysiač apieracyj, ź ich kala 5 tysiač — na arteryjalnym rečyščy.
— A kali bolš padrabiazna, na što biełarusy chvarejuć čaściej za ŭsio?
— Nu, da prykładu, na vianoznuju patałohiju pakutuje kala 15% nasielnictva Biełarusi, u bolšaj stupieni — žančyny. Ź ich 2–3% — heta invalidy z pryčyny vianoznaj niedastatkovaści. Raniej hetamu zachvorvańniu nie nadavali takoha značeńnia. Ciapier u nas źjavilisia novyja mahčymaści lačeńnia hetych chvorych.
Mnie zdajecca, utvaryŭsia pierakos, pry jakim dapamohu ŭ lačeńni patałohij vienaŭ noh pačali akazvać pierš za ŭsio kamiercyjnyja struktury. Ale ŭ ich paprostu niama dastatkovaha sučasnaha abstalavańnia, dziakujučy jakomu efiektyŭnuju dapamohu akazvaje naš
U krasaviku ŭ ramkach mižnarodnaj kanfierencyi pa flebałohii ja pravioŭ
A ŭ pačatku 2012 hoda na bazie našaha centra prachodziła kanfierencyja pa prablemach endakrynałohii. I taki abmien dośviedam z najlepšymi śpiecyjalistami ź inšych krain prachodzić pastajanna.
— Jakim Vam bačycca dalejšaje raźvićcio sasudzistaj chirurhii ŭ Biełarusi?
— Adździaleńnie sasudzistaj chirurhii RNPC «Kardyjałohija» padrychtavała dla Ministerstva achovy zdaroŭja kancepcyju raźvićcia hetaha kirunku da 2015 hoda, jakaja adlustroŭvaje praktyčna ŭsie aśpiekty našaj dziejnaści.
Razumieju, što hučyć suchavata, tamu pryviadu kankretny prykład. Siońnia ŭ nas naładžanaje ciesnaje supracoŭnictva z endakrynołahami. Pacyjenty endakrynałahičnych adździaleńniaŭ časta pakutujuć na cukrovy dyjabiet. Heta składanaje zachvorvańnie, pry jakim paškodžvajucca sasudy nižnich kancavinaŭ. I raniej, na žal, adzinym sposabam vyratavańnia žyćcia była amputacyja.
Ciapier my vykonvajem šmat hibrydnych apieracyj na pieryfieryčnych sasudach, uklučajučy chirurhiju, rienhtienaendavaskularnyja ŭmiašańni. I ŭ našaj kancepcyi źmiaščajecca prapanova adkryć u respublicy dadatkova jašče niekalki adździaleńniaŭ, dzie akazvałasia b dapamoha takim chvorym.
Prapanujecca taksama stvarać čysta flebałahičnyja adździaleńni, jakija zajmalisia b nie tolki varykozam (choć hety kantynhient chvorych i samy masavy), ale i lačeńniem vianoznych chvarob, pry jakich treba vykonvać rekanstrukcyjnyja apieracyi. Adkryćcio flebałahičnych adździaleńniaŭ zrobić bolš dastupnaj dapamohu takim chvorym.
Kancepcyja taksama praduhledžvaje takoje pavyšeńnie kvalifikacyi chirurhaŭ kožnaj haradskoj ci rajonnaj balnicy, dzie jość chirurhičnaje adździaleńnie, kab jany mahli avałodać najpraściejšymi navykami sasudzistaj chirurhii i samastojna akazvać choć by pačatkovuju dapamohu pry embalii i trambozie. Bo vyklik chirurha, skažam, z Bresta ŭ Baranavičy aznačaje stratu mnohich hadzin na darohu. Paŭhadzinnaja apieracyja — a paśla doktar pajedzie nazad. Ale kali b u baranavickaha chirurha byli nieabchodnyja navyki i materyjały, chvoramu možna było b dapamahčy chutčej, a brescki śpiecyjalist zatračany na darohu čas pryśviaciŭ by miascovym chvorym.
***
Viačasłaŭ Januška — namieśnik dyrektara pa kardyjachirurhičnaj dapamozie RNPC «Kardyjałohija». Akademik AMK Biełarusi, prafiesar, doktar miedycynskich navuk, hałoŭny pazaštatny sasudzisty chirurh Ministerstva achovy zdaroŭja Biełarusi, staršynia Biełaruskaj asacyjacyi anhijołahaŭ i sasudzistych chirurhaŭ.
