Jak pravilna charčavacca i jakija pradukty možna ličyć karysnymi dla arhanizma? Čamu adnyja taŭściejuć ad bułački, a inšyja nie prybaŭlajuć ni kiłahrama ad smažanaj bulby z sałam? Pra heta «Našaj Nivie» raskazała doktar-dyjetołah Łarysa Barysievič.
Ješ čaściej, kab nie paŭnieć
Samaje hałoŭnaje ŭ zdarovym charčavańni — vykonvać režym pryjomu ježy. Navukoŭcami dakazana: bolš schilnyja da paŭnaty tyja, što charčujucca 1-2 razy ŭ dzień.
Jeści treba jak minimum 3 razy na dzień: pavinny być śniadanak, abied i viačera.
Kali čałaviek redka charčujecca, arhanizm padaje sihnał u mozh, što jamu nie staje enierhii. Arhanizm pačynaje «ekanomić» enierhiju: mienš vydatkoŭvaje i bolš adkładaje ŭ tłuščy (bo raptam nastupny raz znoŭ nie pakormiš). Atrymlivajecca svojeasablivaje zamknionaje koła: jasi mała, a vaha nie mienšaje.
Jašče adzin vorah zdarovaha charčavańnia — «pierakusy» buterbrodami, bułkami dy šakaładkami. Kali padličyć kałoryi ad takoj ježy, atrymajecca bolš, čym kali b čałaviek mieŭ paŭnavartasny śniadanak, abied i viačeru.
Na pracu prynoś «ssabojku», a viačeru addaj vorahu
Na dumku dyjetołaha, paśla 18.00 jeści možna.
Ale pažadana, kab apošni pryjom ježy adbyvaŭsia za 3 hadziny da snu.
Što atrymlivajecca ŭ realnaści? Ranicaj niama času pajeści. Udzień my znachodzimsia na pracy i padsiłkoŭvajemsia bułkami z čajem. A asnoŭny pryjom ježy prychodzicca na viačeru. Tym časam abmiennyja prasecy (pracesy mietabalizmu) bližej da viečara źnižajucca, źnižajecca i stupień aktyŭnaści. Toje, što my pajeli na noč, adkładajecca ŭ tłušč.
Tamu kali vy sapraŭdy dbajecie pra zdaroŭje, prymušajcie siabie raniej ustavać, hatavać śniadanak i «ssabojku» na pracu. A viečaram — naadvarot, nie pierajadajcie. Dumajecie, nie spraviciesia? Sa słoŭ dyjetołaha, paśla tydnia «pravilnaha» charčavańnia jaje klijenty zaŭvažajuć, što viečaram jeści nie nadta chočacca.
Što my jamo?
Charčavańnie pavinna być zbałansavanym. Kab padtrymlivać siabie ŭ formie, u arhanizm u pravilnych suadnosinach pavinny traplać białki, tłuščy i vuhlavody. Kali čahości nie chapaje, arhanizm znoŭ-taki pačynaje stvarać «zapas».
Jość ludzi z tryma typami abmiennych pracesaŭ: narmalnymi, nizkimi i vysokimi. Narmalnymi ličacca pracesy abmienu, pry jakich na pracu ŭnutranych orhanaŭ idzie kala pałovy štodzionna spažyvajemaj enierhii (800—1000 kKał). To bok, kali ŭ dzień u siarednim čałaviek spažyvaje 2000 kKał, pałovu hetaj enierhii raschoduje sam arhanizm, jašče pałova ci tracicca padčas fizičnych albo razumovych nahruzak, ci pierachodzić u tłušč. Jość «ščaśliŭčyki», jakija traciać usiu enierhiju na ŭnutranyja pracesy. Inšymi słovami — jaduć šmat i nie taŭściejuć. Niekatoryja ž źjadajuć adnu bułačku i adčuvajuć, što papravilisia.
Niapravilnaje i nierehularnaje charčavańnie — pieršaje, što viadzie da parušeńnia abmiennych pracesaŭ i naboru vahi.
Tłustyja tradycyi
Nacyjanalnaja kuchnia biełarusaŭ, jak i našych bližejšych susiedziaŭ, nadzvyčaj kałaryjnaja — draniki, bliny, bulba, sała, śvinyja kiłbaski. Heta było abumoŭlena šeraham pryčyn, siarod jakich — umovy nadvorja, ciažkaja fizičnaja praca. Kab padtrymać arhanizm, patrebna była vysokakałaryjnaja ježa. Siońnia ž my navat chodzim mała, nie kažučy pra fizičnyja nahruzki. My pryzvyčailisia da vysokaj tempieratury ŭ kvaterach — 20—25 S. A kuchnia zastałasia taja ž.
Jakija pradukty ŭ naš čas možna całkam vyklučyć z racyjonu biez škody dla zdaroŭja, a jakija treba jeści kožny dzień? Prapanujem vašaj uvazie tablicu praduktaŭ, jakoj karystajecca dyjetołah Łarysa Barysievič. A taksama — śpiecyjalnaje zdarovaje mieniu dla tych, chto choča skinuć vahu ci padtrymlivać siabie ŭ formie.
Karysnaje mieniu
Śniadanak (na vybar)
1. Kašy: aŭsianka, rys, hrečka ci z 4-ch złakaŭ.
2. Syrniki (ź nievialikaj kolkaściu muki) ci tvarožnaja zapiakanka.
3. Sałata z harodniny (zapraŭleny aliŭkavym alejem i sokam limona)+advaranaje miasa (kuryca ci jałavičyna).
4. Amlet ci varanaje jajka + bijajohurt ci syr.
5. Tvaroh (da 4% tłustaści).
Abied
Pieršaje:
Sałata sa śviežaj harodniny, hryboŭ ci morapraduktaŭ. Zapraŭlać alejem, śmiatanaj 12—15% tłustaści ci majanezam ułasnaha pryhatavańnia.
ci
Supy: «viehietaryjanski» z harodniny +1 st.łyžka śmiatany, chaładnik, kapusny, rybny, hrybny, harochavy ci fasolevy sup, boršč, bulon z kurynymi frykadelkami. Možna na mocnym kurynym ci jałavičnym bulonie.
Druhoje:
Miasa (trus, jałavičyna, kuryca) ci ryba. Sposab pryhatavańnia: advarnoje, zapiečanaje ŭ duchoŭcy ci na rašotcy, tušanaje, hryl. Na harnir: sałata z harodniny (śviežaj ci tušanaj).
ci
Rys tušany z harodninaj, spahieci ź ćviordaj pšanicy z harodninaj, hryby tušanyja z harodninaj. Bulba advarnaja z harodninaj ci kiefiram. Hałubcy. Pierac faršyravany. Katlety paravyja (kuryca, jałavičyna) z harodninaj.
Na druhi śniadanak ci padviačorak
1. Naturalnyja harodninnyja soki biez cukru i kansiervantaŭ
2. Frukty ci jahady
3. Suchafrukty ci arechi
4. Johurt ci kiefir
Viačera (na vybar)
1. Sałata z harodniny
2. Sałata z buraka (možna dadać čarnaśliŭ i arechi) ci viniehret.
3. Sałata z marskoj kapusty (možna z morapraduktami).
4. Tvaroh 4-5% tłustaści
5. Kiefir
6. Amlet z 2-ch jajek
7. Bijajohurt
8. Kali nie jasi ŭ abied: ryba+sałata z harodniny
9. Tušanaja harodnina.
