Ci nie ŭpieršyniu za apošniaje dziesiacihodździe na dziaržaŭnym biełaruskim telebačańni adbyłasia vostraja dyskusija adnosna prablemy zachavańniaHavorka prahistoryka-kulturnaj spadčyny z udziełam usich zacikaŭlenych bakoŭ.
Hałoŭnym pradmietam dyskusii
Niahledziačy na šmathadovyja pratesty hramadskaści (bolš za 30 tysiač čałaviek padpisalisia pad zvarotam da prezidenta z prośbaj viarnuć kompleks viernikam) i pazicyju katalickaha Kaścioła, kiraŭnictva horada vyrašyła ŭładkavać u pomniku 17 stahodździa hatel z parkinham i kazino.
Doktar histaryčnych navuk i najlepšy znaŭca historyi Minska Zachar Šybieka, jaki vykazaŭsia suprać hatelnaha prajektu ŭ śviatych ścienach, zapytaŭsia:
«Što ŭ nas mała ziamli pad novyja hateli?» Pavodle doktara historyi, ŭsio ŭpirajecca ŭ materyjalnyja čyńnik. «Horad prosta choča zachavać hrošy i miesca»,— adznačyŭ jon, dadaŭšy, što pra ŭznaŭleńnie pomnika možna havaryć tolki tady, kali jamu viernuta pieršapačatkovaja ci blizkaja da jaje funkcyi.
Samaje cikavaje, što hałoŭny inžynier KUP «Minskaja spadčyna» Michaił Žych paćvierdziŭ, što horad, jakomu naležyć były klaštar, choča zachavać unitarnuju formu ŭłasnaści. Ź jahonaha hledzišča, kompleks biernardyncaŭ nie vykarystoŭvaŭsia pa pieršapačatkovaj funkcyi z 1863 hoda, kali paśla paŭstańnia Kalinoŭskaha byŭ kanfiskavany rasijskimi ŭładami ŭ viernikaŭ. «Jon pieražyŭ siem pažaraŭ, šmat razoŭ pierabudoŭvaŭsia. Abjekty, jakija dajšli da našaha času, adnosiacca da kanca 19 — pačatku 20 stahodździa. U toj čas jany źjaŭlalisia častkaj užo nie relihijnaj, a
U svaju čarhu načalnik upraŭleńnia architektury i arhanizacyi prajektnych rabot Minharvykankama Alaksiej Martynaŭ nazvaŭ padychod apanientaŭ «muziejnym».
«Horad znachodzicca ŭ pastajannym raźvićci, tamu abjekty pavinny prystasoŭvacca pad jahonyja sučasnyja funkcyi, — skazaŭ čynoŭnik. — 30–40 hod nazad byli zusim inšyja padychody. Vierchni horad mierkavałasia razburyć ledź nie pad nul. Potym źjaviłasia moda na retra…»
«Pra jakuju modu vy havorycie?! — imhnienna adreahavaŭ staršynia Biełaruskaha dobraachvotnaha tavarystva achovy pomnikaŭ historyi i kultury Anton Astapovič. — Jość
Kiraŭnik upraŭleńnia pa achovie
Adznačym, što prablema zachavańnia
Na interaktyŭnaje telefonnaje hałasavańnie, u jakim padčas pieradačy paŭdzielničała 5060 čałaviek, było vyniesiena pytańnie
«Jak treba ŭznaŭlać pomniki?» 91% vykazalisia za toje, što treba «zachoŭvać histaryčnuju praŭdu». Astatnija 9% ličać, što «hałoŭnaje, kab nie było ruinaŭ».
Telehledačam «Vybaru» taksama prapanoŭvałasia dasyłać SMS pa temie pieradačy, jakija adlustroŭvalisia ŭ biahučym radku na ekranie. Ich charaktar byŭ adnaznačny: «Na riestavraciju dienieh niet, a na riestoran v monastyrie — požałujsta», «Sobirajutsia hubiť Kołožu v Hrodno. Spasitie!», «Mało toho, čto na rodnom jazykie nie hovorim, tak jeŝie i uničtožim pamiatniki — vymriem kak nacija»…
