Hrupa vučonych na čale ź śpiecyjalistam z Oksfardskaha ŭniviersiteta raspracavała pieršy ŭ historyi «Suśvietny indeks kibierzłačynnaści» (World Cybercrime Index, WCI).
Jak adznačajuć sami aŭtary, pakolki kibierzłačyncy časta vykarystoŭvajuć proksi-servisy, kab schavać svaje IP-adrasy, zvyčajnyja techničnyja srodki nie dazvalajuć vyznačyć sapraŭdnaje hieahrafičnaje raźmiaščeńnie złamyśnikaŭ. Dla rašeńnia hetaj prablemy vučonyja vyrašyli vykarystać mierkavańnie ekśpiertaŭ.
Jany apytali 92 viadučych śpiecyjalistaŭ z usiaho śvietu, jakija zajmajucca zboram i analizam adpaviednaj infarmacyi i rasśledavańniami kibierzłačynnaści. Im było prapanavana nazvać krainy, jakija ŭjaŭlajuć, na ich pohlad, najbolšuju pahrozu pa piaci roznych katehoryjach kibierzłačynnaści. Siarod ich: techničnyja pradukty; ataki i vymahalnictva; kradziež danych; anłajn-machlarstva; admyvańnie hrošaj. Taksama ekśpiertaŭ paprasili ranžyravać kožnuju krainu ŭ adpaviednaści z upłyvam, prafiesijanalizmam i techničnymi navykami kibierzłačyncaŭ.
Fota: materyjały daśledavańnia / journals.plos.org
Vynikam stała stvareńnie rejtynhu, jaki pakazvaje hłabalnyja «ačahi» kibierzłačynnaści i ich značnaść. Jak adznačajuć sami aŭtary, «dziakujučy hetamu indeksu my ciapier hłybiej razumiejem hieahrafiju kibierzłačynnaści i śpiecyjalizacyju roznych krain».
Indeks pakazvaje, što bolšaść kibieratak pa stanie na 2021 hod adbyvałasia ŭsiaho ź niekalkich krain. Pry hetym ź vialikim adryvam lidaram była Rasija, jakaja źjaŭlałasia asnoŭnaj krynicaj usich katehoryj kibieratak ź indeksam 58,4. Za joj išli Ukraina, Kitaj, ZŠA i Nihieryja.
Fota: materyjały daśledavańnia / journals.plos.org
Inšy aśpiekt, na jaki źviartajuć uvahu raspracoŭščyki Indeksa kibierzłačynnaści, heta toje, što zaŭvažna śpiecyjalizacyja krain na peŭnaj katehoryi kibierzłačynnaści.
Kitaj vyłučajecca pierš za ŭsio ŭ stvareńni i raspaŭsiudžvańni składanych škodnasnych prahram i kradziažy danych. U Złučanych Štatach chakiery čaściej za ŭsio šukajuć mahčymaści kradziažu danych, u tym liku asabistych. Nihieryja, jakaja zajmaje piataje miesca ŭ rejtynhu kibierzłačynnaści, niasie asnoŭnuju adkaznaść za anłajn-machlarstva. Ź inšaha boku, jak vyśvietlili navukoŭcy, chakiery ŭ Rumynii, krainie, jakaja zaniała šostaje miesca, zvyčajna imknucca atrymać kanfidencyjnyja danyja.
Fota: materyjały daśledavańnia / journals.plos.org
Uzrovień techničnaj składanaści taksama mocna adroźnivajecca. Rasijskija chakierskija ataki i škodnasnaje prahramnaje zabieśpiačeńnie majuć samy vysoki techničny i prafiesijny ŭzrovień. Za imi iduć Ukraina i Kitaj. A voś techničnyja rašeńni chakieraŭ ź Nihieryi ci Indyi časta ŭjaŭlajuć saboju prostyja sproby fišynhu i machlarstva.
Što tyčycca Biełarusi, to jana ŭvajšła ŭ top-15 lidaraŭ, zaniaŭšy 12 miesca ź indeksam kibierzłačynnaści 3,87. A voś pa składanaści kibieratak naša kraina ŭ piaciorcy lidaraŭ.
Fota: materyjały daśledavańnia / journals.plos.org
Kali havaryć ab śpiecyjalizacyi biełaruskich chakieraŭ, to heta raspracoŭka techničnych praduktaŭ i pasłuh. Naprykład, kadavańnie škodnaha prahramnaha zabieśpiačeńnia, dostup da zaražanych kampjutaraŭ (botnetaŭ) i skampramietavanych sistem, vytvorčaść instrumientaŭ dla ździajśnieńnia kibieratak. Jak pakazvaje rejtynh, pa hetaj pazicyi biełaruskija chakiery znachodzilisia na siomym miescy. A voś takija katehoryi jak anłajn-machlarstva i admyvańnie hrošaj ekśpierty nie zmahli acanić.
Jak adznačajuć aŭtary, raspracavany imi indeks dazvolić dziaržaŭnamu i pryvatnamu siektaram zasiarodzić svaje resursy na klučavych centrach kibierzłačynnaści, tracić mienš času i srodkaŭ na supraćdziejańnie kibierzłačynnaści ŭ krainach, dzie prablema nie takaja značnaja.
Čytajcie taksama:
Chakiery, źviazanyja z režymam Łukašenki, udzielničajuć u atakach na polskija vajskovyja struktury
Rasijskija chakiery sprabavali spakusić supracoŭnikaŭ ambasadaŭ va Ukrainie rekłamaj tannaha BMW
