Biarezinskaja siadziba. Fota: Wikimedia Commons
Miascovaje ŭpraŭleńnie kapitalnaha budaŭnictva šukaje prajektnuju arhanizacyju dla vykanańnia pieradprajekta pa rekanstrukcyi z restaŭracyjaj siadzibnaha doma hrafa Patockaha ŭ horadzie Bierazino Minskaj vobłaści.
Zadańniem na prajektavańnie praduhledžana prystasavańnie budynka pad krajaznaŭčy muziej. Finansujecca pieradprajekt sa srodkaŭ miascovaha biudžetu.
Ideja stvaryć muziej u byłoj siadzibie nievypadkovaja: dahetul Biarezinski rajon zastajecca, napeŭna, adzinym u Biełarusi, dzie niama ŭłasnaha krajaznaŭčaha muzieja. Praŭda, kalekcyju źbirajuć užo daŭno, siońnia ŭ zbory budučaha muzieja ŭžo zvyš 4000 pradmietaŭ.
Sama siadziba siońnia źjaŭlajecca historyka-kulturnaj kaštoŭnaściu respublikanskaha značeńnia, pad prajekt atrymany admysłovy dazvoł Ministerstva kultury.
Apošnija hady miascovyja ŭłady niekalki razoŭ sprabavali pradać pomnik, ale biezvynikova. Vidać, vyrašana było pačać adnaŭlać jaho ŭłasnymi siłami.
Hanna Patockaja. Partret pendźla Jozefa Maryi Hrasi. Fota: Wikimedia Commons
Niahledziačy na toje, što pałac šmat u jakich krynicach fihuruje jak «siadzibny dom Patockaha», da jaho źjaŭleńnia datyčnaja žančyna.
Hanna Tyškievič naradziłasia ŭ siamji hrafa Ludviha Tyškieviča, apošniaha pradstaŭnika haliny rodu z prydomkam Skumin, i Kanstancyi z Paniatoŭskich, plamieńnicy apošniaha manarcha Rečy Paspalitaj. Majontak u Biarezinie atrymała ŭ jakaści pasahu ad baćkoŭ, kali vyjšła za hrafa Alaksandra Patockaha. U 1821 hodzie para razyšłasia i Hanna druhi raz vyjšła zamuž za Stanisłava Dunina-Vansoviča.
Siadziba nad Biarezinaj u pačatku XX stahodździa. Fota: Wikimedia Commons
Hanna pabudavała siadzibny dom nad Biarezinaj u styli poźniaha kłasicyzmu niedzie kala 1858 hoda, praź niekalki dziesiacihodździaŭ paśla razvodu z hrafam Patockim. Praz toje, što siadziba budavałasia jak letniaja, na dumku polskaha daśledčyka Ramana Aftanazy, jana nie vyznačałasia vytančanymi architekturnymi formami.
Hanna Patockaja skončyła žyćcio ŭ Paryžy, pakinuŭšy paśla siabie cikavyja miemuary pra francuzski i rasijski impieratarskija dvary. Paśla jaje siadzibaj vałodali jaje naščadki ad pieršaha šlubu.
Zadni fasad siadziby. Fota: Wikimedia Commons
Paśla 1917 hoda kanfiskavany budynak stali vykarystoŭvać spačatku jak škołu, zatym jak skład. Z-za lehiendy ab zakapanym na terytoryi siadziby skarbie budynak i prylehłaja terytoryja niamała naciarpielisia ad palaŭničych za skarbami.
U 1993 hodzie ŭ Bierazinie adrodžanaja katalickaja supolnaść mieła namier pieratvaryć zakinutuju siadzibu na kaścioł, ale praz paru tydniaŭ paśla taho, jak heta prośba była ahučana ŭ rajvykankamie, jana raptam zhareła.
Ruiny byłoj siadziby. Fota: Wikimedia Commons
Pavodle słoŭ miascovych žycharoŭ, adzin z naščadkaŭ ułaśnikaŭ Andžej Patocki ŭ 2002 hodzie chacieŭ nabyć siadzibu, navat prylacieŭ u Biełaruś z Aŭstralii. Ale ŭ vyniku miascovyja ŭłady admovilisia jamu jaje pradać.
Iznoŭ aktyŭna sprabavać pradać siadzibu na aŭkcyjonie pačali ŭ pačatku 2020-ch hadoŭ. Žadajučy byli, ale jany bajalisia składanaściej, źviazanych sa statusam historyka-kulturnaj kaštoŭnaści.
Unutry siadziby. Fota: Wikimedia Commons
U 2022 hodzie jaje vystavili na aŭkcyjon ź pieršapačatkovaj canoj 28 400 rubloŭ, ale achvotnych nie znajšłosia. Čarhovy aŭkcyjon adbyŭsia letaś, ale nie dapamahła navat źnižka ŭ 80%.
Ciapier byłaja rezidencyja Patockich maje vielmi kiepski vyhlad: vokny zabityja, skroź ścieny prabivajucca raśliny, a doŭhaja kamiennaja leśvica, što viadzie da raki, razburanaja.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie taksama:
Pad Minskam pradajuć pałac za miljon dalaraŭ. U im 30 pakojaŭ
U Viciebskaj vobłaści za adnu bazavuju pradajuć siadzibu, źviazanuju ź biełaruskim rucham
U Łošyckaj siadzibie razabrali budynki brovara, choć abiacali nie čapać
