Skrynšot trejlera «Dziuna 2»
Kinasuśviet «Dziuny» (pieršaja častka ŭ kino vyjšła ŭ 2021-m) paŭstaŭ ź sieryi knih amierykanskaha fantasta Frenka Hierbierta, jaki pieranios u dalokuju budučyniu zaŭždy aktualnyja prablemy baraćby za ŭładu, staleńnia i pryniaćcia svajoj sutnaści.
Jość šlachietny Dom Atrejdesaŭ, siamja, jakaja kiruje płanietaj Kaładan, i da jaje naležyć hałoŭny hieroj — małady hiercah Poł Atrejdes. Siamji pieradajuć u vałodańnie płanietu Arakis, što raniej naležała inšaj siamji, Domu Charkanienaŭ. Ale Charkanieny — nie adzinaja ŭłada na Arakisie, bo jany zmahajucca za płanietu z narodam fremenaŭ. Dy i płanieta nie takaja prostaja: heta adzinaje miesca ŭ suśviecie, dzie možna znajści śpiecyju miełanž, jakaja padaŭžaje čałaviečaje žyćcio i daje mahčymaść padarožničać pamiž zorami. Jašče adzin kampanient žyćcia na Arakisie — biaskoncaja pustynia i vielizarnyja piasčanyja čarviaki, što žyvuć u joj.
Padčas pieršaj «Dziuny» siły Charkanienaŭ pieramahajuć uładu Atrejdesaŭ. Poł i jaho maci, łedzi Džesika, źbiahajuć i dałučajucca da fremenaŭ, baćka Poła nie zdolny ŭratavacca.
Tut my ich i znachodzim u pačatku druhoj častki. Małady hiercah (Cimaci Šałame) poŭny žadańnia zmahacca za fremenaŭ i mir na płaniecie, jon asvojvaje žyćcio ŭ pustyni i znachodzić siarod novych siabroŭ kachanuju, pryhažuniu Čani (Ziendeja). U relihii fremenaŭ jość žančyny-śviatarnicy, i ledzi Džesiku pierakonvajuć zrabicca adnoj ź ich lidarak, prapadobnaj maci. Jana vieryć u toje, što Poł — miesija, prarok Lisan al-Haib, jakoha čakajuć fremeny, i choča pieradać hetuju vieru jak maha bolšaj kolkaści ludziej.
Ale ci vieryć u heta sam juny Atrejdes? Stužka nie daje adkazu na toje, miesija jon ci nie, adnak razam z Połam my sami šukajem hety adkaz. Ci honar — być vybranym, kali dziela hetaha admaŭlaješsia ad prostaha i ščaślivaha žyćcia, ad kachanaj i čałaviečych pačućciaŭ? Zdajecca, šlach maładoha Atrejdesa — heta i ŭ niečym historyja pieratvareńnia ŭ monstra.
Rekłama «Dziuny: druhoj častki» na Tajms-skvier u Ńju-Jorku. Fota: Craig T Fruchtman / Getty Images
U druhoj «Dziunie» šykoŭnaja vizualnaja častka, i heta zaŭvažaješ ź pieršych kadraŭ: pustynnyja prastory, mistyčnyja chramy i vysokija skały — asałoda dla vačej. Pry hetym režysior Deni Vilnioŭ nie imkniecca raskryvać piersanažaŭ praz dyjałohi, u stužcy mała vialikich hutarak. Zamiest hetaha tam manumientalnyja kadry, źniatyja ŭ tym liku ŭ aravijskich i iardanskich pustyniach, što byccam musiać dać hledaču prastoru dla svajoj interpretacyi filmu.
Dadajcie da hetaha šmat hvałtu, zbolšaha z boku Charkanienaŭ, i ekšn: zachoplivaje duch, kali bačyš, jak juny Poł jedzie viercham na piasčanym čarviaku, jak Fiejd-Raŭta, małodšy plamieńnik hałoŭnaha Charkaniena, zmahajecca na hihanckaj arenie, i jak adbyvajecca ŭ finale stužki hałoŭnaja jaje sutyčka. Saŭndtrekam da filma, jak i ŭ pieršaj častcy, zajmajecca hienijalny Chans Cymier, to i hety elemient u stužcy ŭdały.
Vizuał, ekšn, bai, kachańnie i śmierć — što jašče treba dla błakbastara? Kino takoha žanru i atrymałasia ŭ kanadca Deni Vilniova, jaki abiacaje źniać i treciuju častku. Ale niezdarma «Dziunu» ličać ciažkaj dla ekranizacyi: jość adčuvańnie, što ŭ sutyčkach ź piasčanymi čarviakami dy bajcami Charkanienaŭ mocna paciarpieła fiłasofskaja častka historyi, bo Hierbiert pisaŭ «Dziunu» šmat u čym jak fiłasofski raman.
Šmatmiljonnym błakbastaram nikoha nie ździviš, chacia Vilnioŭ zdolny i na bolš cikavyja rečy. Pahladzicie, kali nie bačyli, jaho «Prybyćcio» 2016 hoda — intelektualnuju stužku pra kantakt ź inšapłaniecianami, navuku, čas, kachańnie i mir. Abo «Biahučaha pa lazu brytvy 2049», znoŭ ža vizualna jaskravuju karcinu, praciah historyi «Ci marać androidy pra elektraaviečak?» ad brytanskaha hienija fantastyki Filipa K. Dyka.
Nie, «Dziuna: častka druhaja» taksama maje fiłasofskuju častku, zhadajem chacia b słovy ledzi Džesiki, što strach — maleńkaja śmierć. Ale ž hłybinia i fiłasofija ŭ hetaja historyi nadta elemientarnyja i pieramiešanyja z bajami i rytuałami, byccam by Vilnioŭ baicca napružyć hledača. Vam heta padychodzić? Kuplajcie bilet.
Čakajem «Dziunu: druhuju častku» ŭ biełaruskich kinateatrach u siaredzinie sakavika.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie taksama:
Praciah našumiełaj sahi «Dziuna»: što pakažuć u novym filmie i kaho ź piersanažaŭ my pabačym?
Novy «Džokier», «Niebaraki» i druhi «Hładyjatar»: top-10 filmaŭ, jakija vyjduć u 2024-m
Byłyja akciory Kupałaŭskaha teatra prezientavali svoj pieršy film — embijentnuju kamiedyju
