Užo daŭnavata ja pračytaŭ u adnym tekście doktara Aleha Łatyšonka, što Anton Łuckievič byŭ dvojčy žanaty. A z taje pryčyny, što rymska‑katalickaja Carkva nie davała razvodu ź pieršaju žonkaj, pierajšoŭ u kalvinizm. Tady ja nie zanatavaŭ krynicu infarmacyi. I voś ciapier maju knihu d‑ra A. Łatyšonka «Nacyjanalnaść — Biełarus».
Kniha vyjšła ŭ toj samaj sieryi, što i hruntoŭnyja tamy tvoraŭ doktara Juryja Turonka, ksiandza Adama Stankieviča i taho ž Antona Łuckieviča. A pierad knihaju «Nacyjanalnaść — Biełarus» u sieryi śviet ubačyła kniha taho samaha aŭtara «Žaŭniery BNR».
Abiacajučy viarnucca da knihi «Žaŭniery BNR», zaraz ja chaču spynicca na momantach, jakija najbolš zakranuli mianie ŭ knizie «Nacyjanalnaść — Biełarus».
U artykule «Biełaruskija palityki i pratestanty. Ad «Homona» da Hramady» ja znajšoŭ tuju cytatu pra padvojnaje žanimstva i pratestantyzm A. Łuckieviča. Aŭtar piša, što ŭ siaredzinie 1920‑ch A. Łuckievič byŭ užo pratestantam. Dalej cytuju: «Praŭdu kažučy, jon pierajšoŭ u kalvinizm pa farmalnych pryčynach (razvod i druhi šlub) i sapraŭdy byŭ ateistam».
Što A. Łuckievič, pierakładčyk (razam z baptysckim pastaram Łukašom Dziekuciem‑Malejem) Novaha Zapavietu i Psałmaŭ na biełaruskuju movu, byŭ ateistam — heta ščyraja praŭda. Ale vyklikaje piarečańnie śćvierdžańnie aŭtara pra razvod i druhi šlub A. Łuckieviča. Nakolki mnie viadoma, A. Łuckievič u kancy 1919‑ha ci to na pačatku 1920‑ha ažaniŭsia pieršy i adziny raz z vypusknicaj Sarbony doktaram Zofjaj Abramavičankaj.
A. Łuckievič viedaŭ pannu Zofju i da suśvietnaje vajny, bo ŭ Vilni ŭ toj čas usie viedali ŭsich. Možna mierkavać, što ŭ čas pobytu ŭ Paryžy (červień—žnivień 1919 hoda) jon paznajomiŭsia z pannaj Zofjaj bližej. Jana była značna maładziejšaja za A. Łuckieviča i pryhožaja. Sam ža A. Łuckievič u 1919 hodzie byŭ užo va ŭzroście «šlachieckaha kavalera» — jamu spoŭniłasia tryccać piać. (Tahačasnyja šlachcičy žanilisia i paźniej. Prykładam, Jan Balasłaŭ Łuckievič, Antonaŭ baćka, pieršy raz staŭ pad vianiec u sorak try.)
A. Łuckieviču padabałasia panna Zofja Abramavičanka, a pańnie Zofji, musibyć, padabaŭsia krasamoŭny «viersalčyk» (tak za šlachietnyja maniery A. Łuckieviča nazyvaŭ adzin ź jahonych vučniaŭ). Ale na pieraškodzie stajali Carkva i rodzičy Łuckieviča. Radnia paŭstała suprać šlubu Taniuśka (na polski ład Antona nazyvali ŭ siamji Toniusiek) z habrejkaj. Carkva ž nie mahła ŭdzialić naminalnamu kataliku Łuckieviču tajemstva šlubu ź judejkaj. Uparty i vidavočna zakachany Taniusiek ihnaravaŭ pratesty siamji i zabaronu ksiandzoŭ. Pakolki ŭ toj čas šlub moh być tolki carkoŭny, naminalny katalik staŭ naminalnym pratestantam.
Kalvinskaja carkva ŭ Vilni mieściłasia ŭ toj čas ŭ budynku na Zavalnaj, u jakim za savietami byŭ kinateatr Kronika. Tam, darečy, byli achryščanyja abodva syny Antona i Zofji Łuckievičaŭ. U 1980‑ch Jurka i Lavon Łuckievičy žartavali, što ich chryścili ŭ kinateatry.
* * *
Łatyšonak Aleh. Nacyjanalnaść — Biełarus. Biełastok—Vilnia, 2009. — 558 s.
