Pavuk-ptuškajed Elza
Nie kožny na svaich kvadratnych mietrach navažycca zavieści pavuka, viedajučy, što jon atrutny. Adnak žycharku Klecka Hannu Šymko takoje susiedstva nie pałochaje. Užo vosiem hadoŭ jana dahladaje čylijskaha ptuškajeda.
Da hetaha dziaŭčyna vyvučyła ŭsiu bazavuju infarmacyju pa dohladzie za im. I tolki paśla znajšła ŭ Breście tych, chto ich razvodzić, i jany ŭ sakaviku 2015 hoda dapamahli Hańnie z kuplaj redkaha hadavanca. Hanna nazvała pavučychu Elzaj.
«Zabrała jaje ŭ Baranavičach, — kaža dziaŭčyna. — Było choładna. Pa darozie ŭ Kleck achinuła kantejnier u svajo palito, kab jana nie zamierzła».
«Čylijski ptuškajed nie patrabuje admysłovaha dohladu i vialikich vydatkaŭ, — dzielicca surazmoŭnica dośviedam utrymańnia ekzatyčnaha pavuka. — Spatrebiacca nievialiki pa pamiery šklany teraryum ź viečkam i vientylacyjaj pavietra, hrunt — kakosavy substrat, šyrokaja paiłka — dla padtrymańnia peŭnaha ŭzroŭniu vilhotnaści, pincet — dla padačy žyvoj ježy i schovišča, dzie jon zmoža schavacca. Heta moža być korč ci lubaja jomistaść, jakaja imituje naru».
Ciepłalubivym žyviołam nieabchodna zabiaśpiečyć tempieraturu 23-29 hradusaŭ. Choład dla ich śmiarotny. Kab nie adbyłosia pierasychańnia skurnych pokryvaŭ, vilhotnaść u teraryumie varta padtrymlivać na ŭzroŭni ad 40 da 60°S.
Jeść hadavaniec zimoj 1 raz u tydzień, letam — 2 razy. Choć moža abychodzicca biez kormu paŭhoda.
«Ulubiony łasunak Elzy — koniki, — udakładniła haspadynia. — U jaje racyjonie taksama tarakany i ličynki zafobasa. Taki korm u Klecku nie kupiš. Tamu davodzicca jeździć u Minsk».
Ličynak Hanna zachoŭvaje ŭ vazie ź piłavińniem, i kožny dzień padkormlivaje ich jabłykam. U takich umovach jany mohuć pražyć hod.
Kab raści, ptuškajed pieryjadyčna skidaje svoj stary ćviordy ekzaškilet.
«Kali nadychodzić praces lińki, u Elzy źmianiajucca pavodziny, — tłumačyć Hanna. — Jana admaŭlajecca ad ježy. Placie pavucińnie i vyściłaje jaho, niby kałysku».
Hetaja žyvioła nie padychodzić dla amataraŭ pramoha kantaktu z hadavancami. Choć jana i nie ahresiŭnaja, ale atrutnaja. U ruki jaje brać dakładna nie varta. Jak adznačaje dziaŭčyna, joj dastatkova nazirańniaŭ za tym, jak Elza płaŭnymi ruchami, pierakočvajučysia, pieramiaščajecca pa teraryumie.
Susiedstva Hanny i jaje chatniaj ulubionki abiacaje być doŭhim. Samka ptuškajeda moža pražyć u chatnich umovach 20-25 hadoŭ, a voś samcy žyvuć značna mienš — 3-4 hady.
Šynšyła Chaku
U domie siamji Dziemuch žyvie hryzun ź miakkaj poŭściu, vialikimi vuškami i puchnatym chvastom. Hetaja miłaja žyviolina, šynšyła pa imieni Chaku, užo 5 hadoŭ raduje svaich haspadaroŭ.
U siamji ŭ rozny čas byli sabaki, katy, rybki, čarapacha, i zavodzić kahości ekzatyčnaha jany nie płanavali. Małoje šynšylania padaryli dačce Karynie, i jana pryviezła jaho dadomu. Baćki, viadoma, pryniali hety puchnaty cud.
«Z mužam pračytali šmat infarmacyi pa ŭtrymańni źviarka, — kaža Alena Dziemuch. — Daviedalisia, što žyviolina niepatrabavalnaja i nie pryniasie prablem. Impanavała toje, što hryzun nia liniaje, šubka ŭ jaho hipaalerhiennaja, jon achajny, nie raspaŭsiudžvaje niepryjemnaha pachu. Muž sam zmajstravaŭ mietaličnuju kletku, zrabiŭ damok i prystasavańni dla lažańnia i skačkoŭ».
Surazmoŭca raskazała, što ŭ karmleńni šynšyły nijakich składanaściaŭ niama. Charčujecca jana tolki suchim kormam: siemkami, arechami, kukuruzaj, nasieńniem raślin, sušanaj sadavinoj i harodninaj, lubić siena. Usio heta pradajecca ŭ zaakramach i kaštuje niadoraha. Lubić jašče jabłynievyja halinki, z dapamohaj jakich točyć zubki.
Hryzun viadzie načny ład žyćcia, dniom u asnoŭnym śpić.
«Spačatku doŭha pryvykali da načnych šorhataŭ, ciapier nie źviartajem uvahu. Viečarami lubim nazirać za Chaku, — adznačaje Alena. — Jon taki paciešny. Cikava hladzieć, jak biare łapkami korm i jeść, jak myjecca, kulajučysia ŭ piasočnaj vańnie. A jakaja ŭ jaho pryjemnaja navobmacak šubka. Heta naš kamiačok ščaścia».
Šynšyła — mirny, tavaryski źviarok. Kali jamu sumna, vydaje svojeasablivyja huki, kab źviarnuć na siabie ŭvahu.
«Ale byvaje, pakazvaje naravisty charaktar, — charaktaryzuje hadavanca haspadynia. — Kali niešta nie zadavalniaje, to nie padpuskaje da siabie. Kali ŭ nastroi, to moža sam zaleźci na ruki ci ŭskaraskacca na kaleni.
Puchnacik vielmi šustry. Pa-za kletkaj jaho lepš nie pakidać biez nahladu ni na chvilinu, inakš pahryzie ŭsio, što patrapić na vočy».
Pryjazny eŭblefar Lija
Siamji Tarasievič ź vioski Aziarečča sumavać nie davodzicca. Doma ich čakajuć dva katy, kotka, akvaryumnyja rybki i eŭblefar, kožny ź jakich patrabuje da siabie ŭvahi i kłopatu.
Plamistaja reptylija źjaviłasia ŭ pary niezapłanavana. Taki niezvyčajny padarunak dva hady tamu zrabili svajaki ich dzieciam Marharycie i Mikitu. Siońnia jana stała ŭlubionkaj usich členaŭ siamji.
Jaščarka chutka pryviazałasia da novych uładalnikaŭ. Jana z zadavalnieńniem prymaje łasku. Lubić siadzieć na rukach abo na plačy. Jašče joj padabajecca schavacca pad vałasy i hrecca.
«Lija spakojnaja, pryjaznaja, lohka idzie na kantakt ź ludźmi, asabliva dobra ładzić ź dziećmi, — kaža Elvira Tarasievič. — Kali ŭ hości da syna i dački prychodziać siabry, to hałoŭnaja zabaŭka — heta pahulać z eŭblefaram».
Charčujecca hiekon žyvoj ježaj — marmurovymi tarakanami, cvyrkunami, sarančoj, mučnymi čarviakami. Karmić jaho dastatkova dva razy na tydzień.
Składanaść, jak adznačaje žančyna, tolki ŭ tym, što pa korm treba jechać u Minsk. Ale i heta vyrašalna — možna kupić adrazu vialikuju partyju, kab chapiła nadoŭha. Jašče ŭ racyjonie abaviazkova pavinien być kalcyj.
Dla kamfortnaha žyćcia jaščarki ŭ teraryumie treba stvaryć aptymalnyja ŭmovy: tempieraturu nie vyšej za 30 hradusaŭ, vilhotnaść — 40-50%. Aśviatleńnie nie patrabujecca, pakolki heta načnyja žyvioły. U jakaści hruntu lepš uziać draŭniany napaŭnialnik. Važna kožny dzień mianiać vadu ŭ paiłcy.
«Cikava toje, što eŭblefary pjuć vadu, jak katy i sabaki, chlebčučy jaje jazykom», — paviedamiła Elvira.
Adzin raz na miesiac reptylija liniaje, paśla čaho skura robicca bolš jarkaj. Staruju skuru jana źjadaje.
Pry dobrym dohladzie takija hadavancy redka chvarejuć. Siaredniaja praciahłaść žyćcia 20 hadoŭ, u asobnych ekzemplaraŭ moža być i daŭžejšaj.
Elvira Tarasievič znachodzić adny plusy ŭ utrymańni ekzatyčnaj reptylii:
«Chatnija hadavancy — heta adkaznaść, ale i vialikaja radaść. Dziakujučy našaj Lii dzieci spaznajuć častku navakolnaha śvietu, vučacca być kłapatlivymi i dyscyplinavanymi».
Čytajcie taksama:
U Hrodzienskim zaaparku kupajuć źmiej u małace. Navošta?
U vioscy pad Hrodnam znajšli zialonaje kaciania. I heta jaho naturalny koler
tolki šeu byu rad