Ilustracyjnaje fota: sacyjalnyja sietki
«Sami vykarystoŭvajuć jutub dla raspaŭsiudu prapahandy»
Palityčny ahladalnik Alaksandr Frydman miarkuje, što karotkaterminovym adklučeńniem jutuba režym testavaŭ reakcyju žycharoŭ Biełarusi, a tyja takim abmiežavańniem byli zaśpietyja źnianacku.
Na jaho pohlad, ich staŭleńnie da adklučeńnia resursu ŭ Biełarusi moža ŭ dalejšym uličvacca režymam Pucina, jaki sam padumvaje pra takija ž zachady.
Na dumku ekśpierta, łukašenkaŭcy ŭ adklučeńni resursu vykarystali rasijska-kitajskija raspracoŭki.
Jon nahadvaje, što ŭ Kitai hety resurs daŭno cenzurujecca, a ŭ Rasii ichnija ŭłasnyja prajekty kštałtu rutuba prajhrajuć kankurencyju z zachodniaj internet-placoŭkaj. Jaje ž poŭnaje adklučeńnie vykliča niezadavolenaść. Toje ž tyčycca i Biełarusi.
Alaksandr Frydman adznačaje, što biełarusy vykarystoŭvajuć jutub najpierš jak resurs z zabaŭlalnym, adukacyjnym kantentam.
Ale palityčny siehmient prysutničaje taksama.
«Łukašenkaŭcy razumiejuć, što tradycyjnymi srodkami prapahandy, takimi, jak telebačańnie ci haziety, ciažka vyjhravać kankurencyju ź jutubam. Tamu sami vykarystoŭvać jaho dla raspaŭsiudu prapahandy», — adznačaje jon.
Pavodle jaho słoŭ, pieradnavahodni čas dla adklučeńnia resursu byŭ abrany nievypadkova.
Ideołahi prahladali anonsy vinšavańnia Śviatłany Cichanoŭskaj i bačyli, što jaje vystup značna lepšy, čym pramova Łukašenki.
Kamanda demakratyčnaj lidarki zrabiła jaje vinšavańnie «sučasnym, čałaviečym, kreatyŭnym».
«U svajoj pramovie Łukašenka vyhladaŭ kiepska. Jon byŭ stomlenym i nieŭpeŭnienym. Pry hetym jon uvachodzić u 2024 hod sa svaimi ŭłasnymi jubilejami: 30 hadoŭ va ŭładzie, 70 hadoŭ jamu samomu. Viedajučy, jak Łukašenka ŭmieje pramaŭlać, hetym razam jon na siabie nie byŭ padobny», — padkreślivaje Alaksandr Frydman.
Na jahonuju dumku, adklučeńniem łukašenkaŭcy damahlisia taho, što nie ŭsie ŭ Biełarusi mahli spravicca ź jaho nastupstvami, a heta paŭpłyvała na kolkaść prahladaŭ vystupu Cichanoŭskaj.
Ekśpiert dapuskaje, što adklučeńnie jutuba stała i pomstaj ułady za ataku kibierpartyzanaŭ na BiełTA.
«Treba pačakać i daviedacca, što kibierpartyzanam udałosia zachapić, — padsumoŭvaje jon. — Ale ŭ BiełTA byli prablemy vidavočnyja. Dla ich heta paraza davoli surjoznaja».
«Byli pazbaŭlenyja mahčymaści hladzieć vystup Alaksandra Łukašenki»
Staršy analityk Media IQ Paŭluk Bykoŭski nahadvaje, što ŭ Biełarusi jość svoj dośvied błakavańnia vebsajtaŭ pierad zapłanavanymi vystupleńniami praciŭnikaŭ režymu Łukašenki.
Samy charakterny prykład byŭ u 2020 hodzie paśla prezidenckich vybaraŭ.
«Ciapier było šmat paviedamleńniaŭ pra błakiroŭku ŭ Biełarusi jutuba, jakoje supała sa zvarotam Śviatłany Cichanoŭskaj (pry hetym błakiroŭka nie była tatalnaj, u niekatorych pravajdaraŭ videachościnh byŭ dastupny)», — zaŭvažaje jon. — Mnie heta nahadała raniejšuju praktyku Kazachstana, dzie apazicyjny dziejač Muchtar Ablazaŭ z zamiežža rehularna źviartaŭsia da suajčyńnikaŭ praz sacyjalnyja sietki i tyja rabilisia «ciažka dasiažnymi» mienavita na čas zvarotu i biez prablem pracavali praz VPN».
Ekśpiert adznačaje, što jutub moža być časova adklučany, kali heta paličać metazhodnym siłavyja struktury, ale małavierahodna, što heta budzie rabicca na vielmi praciahły čas.
«Voś ciapier byli sihnały, što nielha było navat hladzieć biełaruskaje dziaržaŭnaje telebačańnie praz servis Zala «Biełtelekoma», — źviartaje ŭvahu Paŭluk Bykoŭski, — tamu ludzi byli pazbaŭlenyja mahčymaści hladzieć i vystup Alaksandra Łukašenki. Tak što ad zahadaŭ siłavikoŭ paciarpieła i prapahandysckaja mašyna taksama«.
«Buduć adsiejvać toje, što klajmujuć, jak ekstremizm»
Palityčny analityk infarmacyjnaha ahienctva «Pozirk» Alaksandr Kłaskoŭski sumniajecca, kab ciapierašniaja biełaruskaja ŭłada navažyłasia całkam błakavać jutub. U Kitai jon daŭno zabłakavany, ale pry vialikim žadańni znachodziacca sposaby dostupu da jaho, kaža jon.
Błakavańnie jutuba pierad vystupam Cichanoŭskaj było zroblena naŭmysna, kab jaje «słova nie daniesłasia da biełarusaŭ».
Taki zachad akazaŭsia dziejsnym, bo aŭdytoryja značna skaraciłasia. Zvarot možna było pahladzieć praz VPN, ale nie kožny karystalnik internetu technična padkavany.
Kali jany pačali błakavańnie, to hety dośvied buduć praktykavać nadalej.
«Napieradzie važnyja palityčnyja kampanii dla ŭłady, choć i niama sapraŭdnych vybaraŭ, ale jany ŭsio adno pierajmajucca. Siłaviki napružvajucca», — kaža ekśpiert.
Alaksandr Kłaskoŭski nie admysłoviec u pytańniach, jak technična možna błakavać jutub, ale, na jaho dumku, takija technałohii ŭžo pratestavanyja.
Jon nahadvaje, što Łukašenka ŭ 2022 hodzie na naradzie ŭ pytańniach dziejnaści ŚMI kazaŭ, što moža pajści šlacham Kitaja.
Praź niekalki miesiacaŭ kiraŭnik Biełteleradyjokampanii Ivan Ejsmant vystupiŭ z pahrozami na adras jutuba za toje, što błakuje kanały prapahandystaŭ, ale potym ahavaryŭsia, što treba prysutničać na hetaj placoŭcy.
Alaksandr Kłaskoŭski zaŭvažaje, što jutub papularnaja placoŭka nie tolki dla «piataj kałony», ale dla vialikaha masivu niejtralnaj, apalityčnaj publiki, jakaja idzie tudy pa zabaŭlalny kantent.
«Kab nie razdražniać zališnie nasielnictva, svoj elektarat, pakul što całkam błakavać jutub nie navažvajucca», — adznačaje ekśpiert.
Pavodle jaho, Jutub važnaja placoŭka i dla samoj prapahandy.
Kali niezaležnyja miedyi apynulisia ŭ dyskryminacyjnym stanoviščy, bo ich błakujuć, za prahlad kantentu možna trapić za kraty, u prapahandy zjaviŭsia dadatkovy absiah dla dziejnaści ŭ Jutubie. Niekatoryja dziaržaŭnyja ŚMI majuć tam davoli salidnyja prahlady.
Alaksandr Kłaskoŭski zaŭvažaje, što ŭ Biełarusi sa značna mienšymi resursami, čym u Rasii, jakaja zajmajecca stvareńniem alternatyvy jutubu, prydumać jamu anałah ciažka, i heta taksama strymlivaje ŭłady ad błakavańnia resursu całkam.
«Ale jany mohuć pieraniać u Rasii dośvied maderavańnia, ci cenzuravańnia jutuba, — adznačaje jon. — Tamu varyjant moža być bolš miakki. Buduć filtravać źmieściva kanała i adsiejvać toje, što ŭłady klajmujuć jak «ekstremizm».
Ekśpiert adznačaje, što da 2020 hoda byli iluzii ŭ demakratyčnych sił i žurnalistaŭ, što internet nikudy nie zahoniš, ale hrubyja, brutalnyja mietady ŭłady pa zabaronie niepažadanaha kantentu dziejničajuć.
Aŭdytoryja niezaležnych ŚMI skaračajecca, a prapahanda ŭ peŭnaj stupieni pašyraje svaje pazicyi.
«Mahčyma, heta časovaja zjava, ale hety instrumient pracuje, — padsumoŭvaje Alaksandr Kłaskoŭski, — Režym idzie ŭ bok tatalitaryzacyi i naviersie dumajuć nie pra toje, jak adkrucić hajki ŭ siehmiencie sacyjalnych sietak, a jak ich naadvarot zakrucić macniej».
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Hladzicie taksama:
Cichanoŭskaja vs Łukašenka. Paraŭnali vodhuki na navahodni vystup palitykaŭ
Piać faktaŭ pra novaha staršyniu Biełteleradyjokampanii Ivana Ejsmanta
