Aleś «Juvielir». Fota: archiŭ Alesia
Prastrelili dźvie nahi i pacelili ŭ śpinu
Aleś ciapier źbiraje dapamohu. Jon prabyŭ na froncie 18 miesiacaŭ. Jon vajavaŭ u składzie dobraachvotnickaha padraździaleńnia «Pahonia», a zatym pierajšoŭ u Druhi zamiežny lehijon. Jaho pabracimy — pieravažna hruziny. Vajujuć u lehijonie i niekalki dziasiatkaŭ biełarusaŭ. Kamandujuć padraździaleńniem aficery-ŭkraincy.
Raniej na pytańnie «čamu vypraviŭsia na vajnu» Aleś vynachodziŭ pafasnyja farmuloŭki, maŭlaŭ, «kab adstajać svabodu». Ciapier ža, źviedaŭšy miažu pamiž žyćciom i śmierciu, adkazvaje nie mudrahielista.
«Va Ukrainu adpraviŭsia, bo nie viedaŭ, što rabić na radzimie, — havoryć dobraachvotnik. — Siadzieć u Biełarusi i narakać, što vakoł svałata, ja nie moh. Vyrašyŭ pajechać na vajnu i choć čymści dapamahčy ŭkraincam».
Alesia paraniła pad Limanam (horad na Danieččynie) 5 žniŭnia padčas vykanańnia bajavoha zadańnia. Jamu z sasłužyŭcam, taksama biełarusam z pazyŭnym «Minsk», nakazali raźviedać situacyju la pazicyj rasijskich vojsk. Niepadalok ad varožych akopaŭ chłopcy trapili pad abstreł.
Alesiu askiepak miny trapiŭ u śpinu, a zatym aŭtamatnyja kuli pacelili ŭ dźvie nahi. «Minsk» chacieŭ dapamahčy siabru, ale vyciahnuć jaho z-pad stralaniny nie zmoh. Nieŭzabavie jaho samaho paraniła ŭ nahu i jon pamior ad straty kryvi.
«Ja byŭ uvieś pakocany, — apaviadaje Aleś, — Kala hadziny lažaŭ pobač z rasijskimi pazicyjami. Kab nie vykryć svaju chovanku, pa ich nie stralaŭ z aŭtamata, a kidaŭ hranaty. Iści nie moh. Hublaŭ prytomnaść. Potym z našaha boku padyšli chłopcy. Ich ja paznaŭ. Padniaŭ ruku. Čamuści ŭ naš bok bolš nie stralali. Mianie evakujavali biez usialakich zdareńniaŭ».
Liman byŭ vyzvaleny 1 kastryčnika 2022 hoda. U horadzie było razburana bahata damoŭ, źniščanaja infrastruktura. Da poŭnamaštabnaj rasijskaj ahresii ŭ horadzie žyło bolš za 20 tysiač čałaviek. Kałaž z fota: investigator.org.ua
Aleś kaža, što najciažejšaje — hublać na vajnie siabroŭ. Za paŭtara hoda jamu daviałosia raźvitvacca sa mnohimi.
Letaś u vieraśni pad Bachmutam zahinuŭ jaho znajomy z pazyŭnym «Žniec». Jaho pachavali va Ukrainie, choć jon chacieŭ «lehčy ŭ rodnuju ziamielku». Sioleta ŭ sakaviku zahinuŭ biełarus z pazyŭnym «Malavanyč». Małady chłopiec dobra malavaŭ hrafiku. Sasłužyŭcam jon razmaloŭvaŭ aŭtamaty. Kožny malunak na im adlustroŭvaŭ vobraz uładalnika.
Adrezali 9 santymietraŭ kostki
Aleś kaža, što sa śpiny askołkam vyrvała kavałak płoci. Levuju nahu kula prabiła naskroź. Hetyja rany zahailisia. Biada z pravaj nahoj.
Kula paškodziła kostku, 9 santymietraŭ jakoj užo adrezali.
«Adrazali pakrysie, bo jana hnaicca, — apaviadaje mužčyna. — U nazie infiekcyja. Pieršyja dva miesiacy naohuł ničoha nie mahli zrabić. Lažaŭ u reanimacyi. Byli kiepskija analizy, a potym dyjahnastavali siepsis, zaražeńnie kryvi. Na apieracyi pierastavaŭ dychać. Štodnia byli apieracyi, prybirali hnoj, znoŭ zašyvali. Daviałosia kuplać leki za svaje hrošy…»
(uvaha, nižej buduć žorstkija fota)
Tak vyhladaje paranienaja naha Alesia «Juvielira» paśla 4 miesiacaŭ lačeńnia. Fota: archiŭ Alesia
U Alesia niama pretenzij da piersanału špitala. U im pavažliva staviacca da vajskoŭcaŭ. Ale ŭ lakarni nie akazałasia patrebnych jamu preparataŭ. Antybijotyki paśla kursu lačeńnia pierastavali dapamahać ź jaho infiekcyjaj.
«Moža, heta źviazana z asablivaściami majho arhanizma. Naprykład, pobač lažaŭ pabracim, jakomu preparaty dapamahli. A voś u maim vypadku jany nie dajuć rady», — zaŭvažaje Aleś.
Bolšy vybar lekaŭ u pryvatnym centry. U svaim zvarocie ab dapamozie dobraachvotnik piša, što patraciŭ na patrebnyja antybijotyki 120 tysiač hryvień (bolš za 10 tysiač rubloŭ).
«Pry ŭskładnieńni łabaratoryja nie zmahła vyznačyć infiekcyju, jakaja daje siepsis, u pryvatnaj klinicy vyznačyli chutka, ale płatna, — tłumačyć jon i dadaje:
Ja nie žalusia, ja chaču zachavać nahu, pakul heta mahčyma…»
Pa słovach Alesia, pahroza amputacyi nahi aktualnaja. U jaho zastałosia tolki 1,5 santymietra kostki, i kali hety kavałačak adrežuć, to nie budzie mahčymaści pastavić impłantant, kab naraścić jaje.
Aleś «Juvielir» na balničnym łožku. Fota: archiŭ Alesia
U tym, jak zabiaśpiečany dziaržaŭny špital lekami, Aleś ubačyŭ adhałoski savieckaj miedycyny.
«Ja daŭno kažu, što niemahčyma stvaryć nataŭskuju armiju rukami savieckich aficeraŭ. Heta ŭ poŭnaj miery tyčycca i sistemy achovy zdaroŭja», — tłumačyć jon.
«Vajna budzie doŭhaj»
Dobraachvotnik choča viarnucca na pieradavuju. Pytańnie adnak u tym, jakuju vajskovuju rabotu jamu daručać paśla ciažkaha ranieńnia z ulikam taho, što jon maje amal 50 hadoŭ.
Vajskovy abutak pa vykanańni bajavoha zadańnia sałdatami. Fota: archiŭ Alesia
Alesieŭ zvarot uhledzieli prapahandysty Łukašenki i Pucina. Łukašenkaŭcaŭ uzradavała, što dobraachvotnik «kančatkova zhubić paranienuju nahu i skardzicca na miascovuju sistemu achovy zdaroŭja». A pucincy zrabili ź biełarusa hruzina, napisaŭšy, što paranieny «Aleś z Tbilisi».
«Mianie absalutna nie kranaje, što jany pišuć. Heta vorahi, i čakać ad ich spačuvańnia nie vypadaje. Dla mianie važnaja taja sprava, jakuju ja mušu rabić, a jana dla mianie stanoŭčaja. Ja viedaju, čamu va Ukrainie, tamu na słovabłudstva prapahandonaŭ nie źviartaju ŭvahi», — z uśmieškaj zaznačaje biełarus.
Aleś nie ličyć Ukrainu svajoj radzimaju i paźbiahaje havaryć pra miascovuju palityku.
«Ja siudy pryjechaŭ, kab dapamahčy, čym mahu. Dla mianie asnoŭnaje front, — paŭtaraje jon. —
Ja nie ŭkrainiec. Mnie nie chočacca atrymlivać ukrainskaha hramadzianstva i nie tamu, što nie lublu Ukrainu. Ja adčuvaju siabie biełarusam, ale ŭ mianie nieŭzabavie skončycca pašpart, tamu ŭ mianie niama vyjścia».
Adpačynak na pieradavoj. Fota: archiŭ Alesia
Aleś miarkuje, što vajna budzie doŭhaj.
«Kali hutaryš z chłopcami da 30 hadoŭ, dyk jany ličać, što nieŭzabavie daciśniem. Heta ŭ ich havoryć moładzievy maksimalizm, jaki pazbaŭleny žyćciovaha dośviedu. Ale ŭ mianie za plačyma davoli praciahłaje žyćcio i ja navučyŭsia pryznavać niepryjemnaje», — davodzić piechaciniec.
Aleś nie moža patłumačyć, dziela čaho zabivajuć rasijanie ŭkraincaŭ. Na hetaje pytańnie jamu nie adkazali i pałonnyja rasijskija vajskoŭcy. Siarod ich, zaŭvažaje jon, traplalisia adukavanyja ludzi.
Tak vyhladaje akop u niepahadź. Fota: archiŭ Alesia
«Rasija — kraina, dzie masava pjuć, zabivajuć i robiać bahata taho, ad čaho vałasy duba stanoviacca. Dla čaho jany vajujuć, my, vidać, zrazumiejem, kali skončycca vajna. Ja nie kažu pra palitykaŭ z Kramla, a prostych rasijan», — razvažaje surazmoŭca.
Pavodle jaho, «rasijan nielha nazvać debiłami, jany chutka vučacca i vajujuć vielmi dobra».
«Vyzvaleńnie Biełarusi ad łukašyzmu nie budzie chutkim»
U Alesia daŭniaja historyja zmahańnia z łukašyzmam.
U druhoj pałovie 1990-ch jon dałučyŭsia da «Biełaha lehijona» i dahetul ličyć siabie siabram hetaj arhanizacyi, jakuju zasnavała moładź Biełaruskaha zhurtavańnia vajskoŭcaŭ.
«U nas było braterstva. My dapamahali adzin adnamu. Choć Lehijon i pierastaŭ isnavać, ale pabracimstva zastałosia. Kali ja sustrakaŭ Mirasłava Łazoŭskaha (zahinuŭ 16 maja pad Bachmutam. — NN), ci Siarhieja Čysłava (Bulbu), to ŭ mianie ŭzdymaŭsia nastroj. Sustrečy ź imi nadajuć aptymizmu», — havoryć piechaciniec.
Pa jaho słovach, ciapier pabracimstva, jak u «Biełym lehijonie», isnuje na vajnie, dzie pabracim zrobić usio, kab dapamahčy inšamu.
Aleś «Juvielir» na pazicyi. Fota: archiŭ Alesia
Aleś ličyć, što vyzvaleńnie Biełarusi ad łukašyzmu nie budzie chutkim. Dla hetaha pavinny syścisia mnohija faktary: unutranyja i źniešnija.
Bajec zamiežnaha lehijona nie vieryć u zajavy kiraŭnictva Pałka Kalinoŭskaha, što biełaruskija dobraachvotniki zdolnyja vyzvalić Biełaruś. Jon skieptyčna stavicca i da zapeŭnivańniaŭ, što kiraŭnictva Ukrainy budzie spryjać hetamu.
Na jaho pohlad, kali takoje adbudziecca, to «z boku Ukrainy heta budzie taja ž anieksija z zachopam ułady».
Pakul, miarkuje jon, nie zdolnaja vyzvalić Biełaruś i palityčnaja emihracyja, «jakaja nie moža damovicca, siedziačy ŭ Vilni i Varšavie».
«Ciapier roznyja hrupoŭki biełaruskaj emihracyi zmahajucca pamiž saboju za ŭładu. Na pieršym płanie ŭ ich, chto bolš zrabiŭ dy navajavaŭ dla Biełarusi», — zaŭvažaje Aleś.
Dobraachvotnik nie maje ambicyj uviazvacca ŭ palityčnyja batalii. Jon choča viarnucca ŭ Biełaruś, ale nie ŭ ciapierašniuju. Tamu, jamu zastajecca vajavać za Ukrainu sa spadzievam, što pieramoha nablizić pieramieny na radzimie.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Hladzicie taksama:
«Kali ja zahinu, pachavajcie moj popieł pad lubym dubam». Pabracim zhadvaje Mirasłava Łazoŭskaha
«Być lehijanieram — vielmi hanarova ŭ Francyi». Intervju ź biełarusam z Zamiežnaha lehijona
