Fota: Wikimedia Commons / Mnolf
Kažany — adna z samych šmatlikich hrup sysunoŭ (mlekakormiačych), sastupajuć jany tolki hryzunam. Ale my ŭsio jašče vielmi šmat pra ich nie viedajem, častkova dziakujučy ich načnomu i adasoblenamu ładu žyćcia. U niekatorych vidaŭ, naprykład, samki kažanoŭ zdolnyja zachoŭvać śpiermu, sabranuju pierad upadzieńniem u śpiačku, što dazvalaje im zaciažaryć uviesnu paśla vychadu sa snu. Inšyja vidy mohuć zatrymlivać raźvićcio svaich apłodnienych embryjonaŭ, pakul umovy dla paśpiachovaj ciažarnaści nie stanuć lepšymi.
Aŭtary novaha daśledavańnia, apublikavanaha ŭ paniadziełak u časopisie Current Biology, kažuć, što ich cikaŭnaść pieršapačatkova vyklikała charakternaja asablivaść, znojdzienaja siarod samcoŭ nietapyraŭ ci sieratynavych kažanoŭ (Eptesicus serotinus): ich niepraparcyjna doŭhija (pa mierkach kažanoŭ) pienisy.
Kab prajaśnić situacyju, daśledčyki z šviejcarskaha University of Lausanne źviarnulisia pa dapamohu da centra reabilitacyi kažanoŭ va Ukrainie, a taksama niderłandskaha daśledčyka Jana Jukiena. Kamanda vyvučyła hadziny videazapisaŭ, na jakich kažany zajmajucca svaimi spravami, siarod jakich było zadakumientavana 97 vypadkaŭ sparvańnia. U vyniku navukoŭcy nie znajšli dokazaŭ taho, što Eptesicus serotinus majuć seks z praniknieńniem.
Zamiest hetaha pienis samca pavialičvajecca, pakul nie dasiahnie pochvy samki. U pracesie sparvańnia, padčas jakoha samiec chapaje samku za patylicu, pienis niby zdymaje achoŭnuju chvastavuju miembranu, jakaja atačaje vulvu, a zatym zastajecca prycisnutym da jaje na praciahu doŭhaha času. Siaredniaja praciahłaść hetych seksualnych kantaktaŭ składała kala 53 chvilin, ale samaja doŭhaja zarehistravanaja «paścielnaja scena» doŭžyłasia bolš za 12 hadzin.
Kamanda taksama vyvučyła ŭ łabaratoryi jak žyvych, tak i miortvych sieratynavych kažanoŭ, vyjaviŭšy niekalki inšych asablivaściaŭ, źviazanych z pałavymi orhanami. Naprykład, pienisy samcoŭ prykładna ŭ siem razoŭ daŭžejšyja za pochvy samak, a hałoŭki hetych pienisaŭ majuć formu serca i prykładna ŭ siem razoŭ šyrejšyja za adtulinu pochvy. Šyjka matki ŭ samak taksama niezvyčajna doŭhaja, što moža dapamahčy ich arhanizmu nazapašvać abo być bolš pieraborlivym u dačynieńni da śpiermy.
Uvohule, dokazy śviedčać pra daŭniuju «honku ŭzbrajeńniaŭ» pamiž samcami i samkami sieratynavych kažanoŭ, zaŭvažaje Gizmodo. Jany, naprykład, vykarystoŭvajuć svaje chvastavyja pieraponki dla palotu i zachopu nasiakomych, ale samki vykarystoŭvajuć ich taksama, kab pakryć svaje nižnija častki i abaranić siabie ad samcoŭ. Kab spravicca z hetaj pieraškodaj, samcy mohuć vykarystoŭvać svaje vialikija pienisy, kab pieraadoleć chvastavuju miembranu i dasiahnuć vulvy.
Daśledčyki padkreślivajuć, što ich vysnovy na hety momant tolki ŭskosna śviedčać ab niepranikalnym mietadzie apładnieńnia. Choć žyvaty samak vyhladali vilhotnymi paśla epizodaŭ sparvańnia, što śviedčyć, naprykład, ab najaŭnaści śpiermy, ale kamanda nie zmahła dakazać, što śpierma pieranosiłasia padčas aktu i što hety pieranos pryvioŭ da paśpiachovaj ciažarnaści.
Kamanda płanuje praciahnuć bolš dakładnaje daśledavańnie, jakoje budzie vyvučać sparvańnie sieratynavych kažanoŭ zblizku, u naturalistyčnych umovach. Jany taksama spadziajucca daśledavać, ci sustrakajecca hetaja stratehija sparvańnia ŭ inšych vidaŭ kažanoŭ.
Čytajcie taksama:
Jak vypravić «razryŭ miž arhazmami»
Pieradać čałavieku hienaŭ kažana? Tady my nie znali b raku i nie bajalisia b virusaŭ
