«Linija Stalina» — heta tematyčny park na miescy ŭmacavanaha rajona 1930-ch za Zasłaŭjem. Jana źjaviłasia ŭ 2005 hodzie ź inicyjatyvy arhanizacyi «Pamiać Afhana» — hramadskaj arhanizacyi na čale z Alaksandram Miatłoj, sasłužyŭcam Viktara Šejmana.
Šejman — heta šery kardynał Alaksandra Łukašenki, jaki ŭ rozny čas pracavaŭ kiraŭnikom Rady biaśpieki, Administracyi Łukašenki, Hienieralnym prakuroram i kiraŭnikom Kiraŭnictva spraŭ.
«Tak, volaj losu staŭ zasnavalnikam i dyrektaram arhanizacyi «Pamiać Afhana». […] A potym vystupili inicyjatarami budaŭnictva «Linii Stalina», na daručeńnie kiraŭnika dziaržavy pačali dziejnaść na ŭmovach samaakupnaści. Namahajusia pravilna vychoŭvać svaich synoŭ, unukaŭ», — raskazvaŭ niaźmienny kiraŭnik kompleksu Alaksandr Miatła.
Stvareńnie «Linii Stalina» vyklikała abureńnie mnohich u hramadstvie, u tym liku i vieteranaŭ, bo sama nazva była svajho rodu reabilitacyjaj stalinizmu — pry tym što ŭ 1930-ja Minski ŭmacavany rajon «linijaj Stalina» ŭ Savieckim Sajuzie nie nazyvali, a ŭ 1941-m niemcy prajšli jaho amal biez boju, stalicu Biełarusi zaniali ŭžo 28 červienia.
Mnohija dumajuć, što «Linija Stalina» — heta dziaržaŭny prajekt.
«Kompleks stvaraŭsia mietadam narodnaj tałaki, u jakoj brali ŭdzieł dziaržaŭnyja i hramadskija arhanizacyi, pradpryjemstvy roznych formaŭ ułasnaści, entuzijasty. Asnoŭny ciažar pa stvareńni muzieja loh na plečy padraździaleńniaŭ inžyniernych vojskaŭ Uzbrojenych Siłaŭ Respubliki Biełaruś. […] Jon paklikany nie tolki ŭviekaviečyć hrandyjoznuju sistemu abarončych umacavańniaŭ rajonaŭ «Linija Stalina», ale i stać simvałam hieraičnaj baraćby savieckaha naroda suprać niamiecka-fašysckich zachopnikaŭ», — havorycca ŭ ich na sajcie. I heta praŭda.
Ale «Linija Stalina» nie ŭ dziaržaŭnaj ułasnaści. Heta pryvatnaja ŭłasnaść, siamiejny biznes.
«Linija Stalina» naležyć fondu «Pamiać Afhana». «Pamiaci Afhana» naležyć handlovy znak «Linii Stalina». Usie supracoŭniki atrymlivajuć zarobki ŭ «Pamiaci Afhana». Adziny zasnavalnik i ŭłaśnik fondu — Alaksandr Michajłavič Miatła.
Miatła-starejšy z Łukašenkam na adkryćci «Linii Stalina» ŭ 2005-m. Fota: stalin-line.by
32 hiektary ziamli za 20 kiłamietraŭ ad Minska byli pieradadzienyja ŭ pastajannaje karystańnie «Pamiaci Afhana» biaspłatna rašeńniem Alaksandra Łukašenki.
Vykanaŭčym dyrektaram u fondzie — jašče adzin Miatła. Tolki małodšy — Alaksandr Alaksandravič, syn Alaksandra Michajłaviča.
Alaksandr Miatła-małodšy ŭ haściach u Marata Markava. Skrynšot ź videa ANT
Da jaho na farmalnaj pasadzie byŭ jašče adzin Miatła.
Michaił Miatła na fonie tanka, jaki vyciahvajecca z bałota.
Michaił Alaksandravič, druhi syn Alaksandra Michajłaviča. Ciapier, pa infarmacyi z baz «Biełpoła», jon pierajšoŭ na rabotu ŭ pryvatnaje achoŭnaje pradpryjemstva «HardServis», naminalny ŭłaśnik jakoha taksama jahony baćka (a sapraŭdny kantrol prypisvajuć Viktaru Šejmanu).
«HardServis» časam nazyvajuć biełaruskim anałaham PVK «Vahnier». Heta adzinaja pryvatnaja achoŭnaja kampanija ŭ Biełarusi, jakoj dazvolena našeńnie ahniastrelnaj zbroi.
Aznajomicca sa spravazdačnaściu kampanii niemahčyma: jana zasakrečana zhodna z rasparadžeńniem Saŭmina.
«HardServis» — častka składanaj schiemy. Pradajučy ŭ krainy Afryki zbroju ci techniku, Biełaruś nie zaŭsiody moža raźličvać na apłatu valutaj. U afrykanskich režymaŭ mała hrošaj, jany płociać nie imi, a dostupam da radoviščaŭ i dazvołami na zdabyču kaštoŭnych mietałaŭ ci kamianioŭ. U niestabilnych afrykanskich krainach isnuje patreba achoŭvać toje, što tabie vydzielili. Ale rehularnaha vojska tudy nie pašleš, tamu i Rasija, i, śledam za joj, Biełaruś, prybiahaje da pasłuh farmalna pryvatnych, a faktyčna kvazidziaržaŭnych kampanij sa štatam najomnikaŭ.
Ale maštaby dziejnaści «HardServisa» pakul niemahčyma dakładna acanić. Moža, i niama pakul nijakich maštabaŭ.
Čytajcie taksama: Što za pryvatnaja achoŭnaja kampanija, supracoŭnikam jakoj Łukašenka dazvoliŭ užyvać zbroju
Čytajcie taksama: Dziaržava padaryła pryvatnaj achoŭnaj struktury try hiektary ziamli i 2200 «kvadrataŭ»
Što źviazvaje Miatłu-starejšaha z Šejmanam? Pavodle papularnaj u Minsku viersii, jany razam słužyli ŭ Afhanie.
Da «Linii Stalina» Miatła pracavaŭ u ciapier užo zakrytym ZAT «Dreŭpraminviest», a taksama z 2003 da 2006 fihuravaŭ u afšornaj kampanii Andersen Finance LTD, zarehistravanaj na karybskim vostravie Nievis.
Starejšy syn Miatły Alaksandr z 1998 i da 2008 hoda pracavaŭ pamočnikam hienieralnaha dyrektara, a taksama kamiercyjnym dyrektaram u «Biełtecheksparcie» — kampanii, jakaja ekspartuje zbroju i tavary vajennaha pryznačeńnia. Taksama ŭ bazach jość zapis ab jaho rabocie ŭ ZAT «CNIP» — adzinym aŭtaryzavanym raspracoŭščyku i vytvorcu kiravanych supraćtankavych rakietnych kompleksaŭ u Biełarusi. Inšyja kampanii, dzie jon pakinuŭ śled — dystrybjutary pradukcyi dziaržaŭnych pradpryjemstvaŭ, achoŭnyja i meblevyja kampanii.
Michaił Alaksandravič pracavaŭ dyrektaram u svajho starejšaha brata ŭ kampanii «Bielinviestservis», jakaja zadekłaravała svaimi kirunkami dziejnaści achoŭnuju dziejnaść i apieracyi ź nieruchomaściu.
«Naša Niva» atrymała ad «Biełpoła» źviestki pra nieruchomaść, jakoju vałodali Miotły stanam na 2020 hoda.
U Alaksandra Michajłaviča va ŭłasnaści 300-mietrovy dom u prestyžnaj Cniancy, na vulicy Vierasovaj, schavany za aharodžaj z karyčnievaha mietałaprofilu. U jahonaj žonki — 130-mietrovaja kvatera na vulicy Jakuba Kołasa ŭ Minsku.
Dom Miatły-starejšaha ŭ Cniancy. Fota: Jandeks-Karty.
U Alaksandra Alaksandraviča — kvatera na Łahojskim trakcie, a taksama vialiki dom u Astrašycka-Haradockim sielsaviecie, u Raŭbičach, na Dubroŭskim vadaschoviščy. U jahonaj žonki — 150-mietrovaja kvatera na vulicy Surhanava ŭ Minsku.
Katedž małodšaha stalinista, Alaksandra Alaksandraviča Miatły.
U Michaiła Alaksandraviča — dom na vulicy Vałhahradskaj u Minsku i kvatera na praśpiekcie Niezaležnaści tam ža. U žonki — pałova dvuchkvaternaha katedža ŭ Baraŭlanach i kvatera na Sadovaj u Minsku.
Pałova hetaha katedža naležyć žoncy Michaiła Miatły
Heta ŭsio biez uliku kamiercyjnaj majomaści.
Pry Stalinie, imiem jakoha jany nazvali «Liniju», ludziej za najaŭnaść navat našmat mienšaj ułasnaści rasstrelvali abo prynamsi vysyłali ŭ Sibir jak varožych savieckamu ładu elemientaŭ.
Praviły darožnaha ruchu, pa źviestkach «Biełpoła», siamja parušaje na luksavych mašynach — «Hielendvahienie», «Łendkruzery», «Leksusach».
Biznes siamiejny: sakratarki i načalnicy adździełaŭ u «Pamiaci Afhana» — žonki Miotłaŭ-mužčyn.
«Linija Stalina» prapanuje šmat pasłuh — ad katańnia na tanku i stralby ź zienitak da ŭračystych bankietaŭ. Časam hrošy biarucca prosta z pavietra, kali dziaržaŭnyja instytucyi, kštałtu Śledčaha kamiteta, KDB ci škoł, praz tendar zakuplajuć ekskursii na «Liniju Stalina».
Prykład hienieracyi hrošaj z pavietra na «Linii Stalina».
Ale załataja žyła — nie ŭ hetym. Nie «dobraachvotna-prymusovyja» ekskursii, nie prodaž kvitkoŭ na ahlad akopaŭ i dotaŭ dajuć stalinistam asnoŭny dachod.
Jak patłumačyli «Našaj Nivie» dźvie krynicy, dziakujučy siabroŭstvu z Šejmanam siamja Miotłaŭ razharnuła vielmi śpiecyfičny biznes u nie samaj vidavočnaj nišy.
«Miatła-starejšy pad markaj «Linii Stalina» atrymaŭ dazvoł na praviadzieńnie raskopak i ramont zbroi, jaki, jak ličycca, aproč jaho jość tolki ŭ dziaržavy. Jany šukajuć u bałotach zbroju časoŭ vajny, šlemy, partabaki, ale heta ŭsio drobiaź. Sapraŭdnaja ŭdača — heta tanki. Tanki niakiepska zachoŭvajucca ŭ torfie, ich dastajuć amal cełymi.
Licenzija «Pamiaci Afhana» na ramont zbroi i bojeprypasaŭ. Skrynšot
Voś jak apisvała praces «Rośsijskaja hazieta».
«Niejak ja pryjechaŭ da svajakoŭ u Škłoŭ i pačuŭ historyju pra dva savieckija samaloty, źbityja ŭ časy vajny ŭ Dubrovienskim rajonie. […] Jak ža my byli ahałomšany, kali va ŭkazanym miescy my natyknulisia na ciažkuju branieśpinku samalota, jakaja tyrčała z vady. A prybory zarehistravali źnizu vialikaje zasiarodžańnie mietału.
Kab dastać z bałota ŭvieś samalot, nieabchodna była śpiecyjalnaja technika i licenzija. Tamu rasijanie źviarnulisia ŭ historyka-kulturny kompleks «Linija Stalina» i praź jaho vyjšli na pošukava-restaŭracyjnuju hrupu dabračynnaha fondu «Pamiać Afhana». […] Kali na vulicy staić maroz, z dapamohaj pompy vakoł zahrazłaha ŭ dryhvie samalota vymyvajuć hrunt. Ścieny studni, jakaja vyjšła, zamiarzajuć, i adkrytyja pozirku častki bajavoj mašyny možna padniać na pavierchniu labiodkaj», — pisała hazieta.
Akopy, pa jakich łaziać školniki, — heta ŭsio zabaŭki. Sapraŭdnyja hrošy robiacca na vialikim miechdvary, dzie najomnyja rabotniki marafieciać adkapanuju techniku, a potym jana pradajecca ŭ rasijskija abo zachodnija muziei, a taksama ŭ pryvatnyja kalekcyi.
Majstry, jakija adnaŭlajuć dla Miatły dastanuju z bałot techniku: Alaksandr Mikałucki, Uładzimir, Alaksiej i Maksim Jakušavy. Usie sa Škłova. Fota: Sputnik.by
«Adzin tank časoŭ Druhoj suśvietnaj kaštuje niekalki miljonaŭ dalaraŭ, kali ceły. Kali tolki vieža — taksama možna pad miljon vyručyć», — raskazaŭ «Našaj Nivie» biełaruski historyk, jaki paprasiŭ, kab jahonaha imia nie nazyvali.
«U mianie nie było b pytańniaŭ da siamji Miotłaŭ, kali b takuju licenziju moh atrymać luby čałaviek, a tak… prykarytniki!» — kaža historyk.
Frahmient niamieckaj braniatechniki, zdabyty ź biełaruskaha bałota. Fota: Sputnik.by
Aproč redkaj licenzii na ramont kalekcyjnaj zbroi, «Pamiać Afhana» maje licenziju na prodaž ałkaholu i cyharet, pieravozku pasažyraŭ.
Pry hetym roznyja dziaržaŭnyja ŭstanovy rehularna voziać svaich rabotnikaŭ ci navučencaŭ zadarma papracavać na «Linii Stalina».
Biaspłatnuju rabotu na karyść siamji Miotłaŭ rektar Biełaruskaha dziaržaŭnaha ŭniviersiteta Andrej Karol ličyć vysakarodnym vałanciorstvam na «maštabnym usiebiełaruskim prajekcie dziaržaŭnaha značeńnia». Karol na dzialancy Miotłaŭ i sam sioleta harbaciŭsia.
Studenty — darmavaja pracoŭnaja siła Miotłaŭ. Fota: BiełTA
Pryvatnyja kampanii taksama, byŭ čas, ahitavali svaich supracoŭnikaŭ i klijentaŭ jechać i biaspłatna pracavać na «Linii Stalina».
Hulcy World of Tanks vałanciorać na «Linii Stalina»
Varta adznačyć, što ŭ čas uźviadzieńnia «Linii Stalina» z usioj krainy tudy źvieźli vajskovuju techniku, jakaja da taho stajała ekspanatami ŭ rajonnych i abłasnych haradach.
Kali hladzieć na situacyju pa-buchhałtarsku, to adbyłasia pieradača dziaržaŭnaj majomaści pryvatnaj asobie, jakaja jaje vykarystoŭvaje ŭ kamiercyjnych metach.
U huhle znachodzicca infarmacyja, što pryvatnamu biznesu siamji Miotłaŭ dahetul biaspłatna pieradajuć rarytetnuju vajskovuju techniku.
Biełaruski Čyrvony Kryž biaspłatna pieradaŭ Miatle jak minimum adzin rarytetny hruzavik canoj ad 30 tysiač jeŭra
«Školniki nie ŭjaŭlajuć škody Polščy»
Z 2020 hoda ŭłaśnikaŭ «Linii Stalina» stali vykarystoŭvać u prapahandzie dla šalmavańnia praciŭnikaŭ režymu, Zachadu i apraŭdańnia represij.
«Školniki nie ŭjaŭlajuć sabie ŭsioj karciny škody, jakuju ciaham usioj svajoj historyi niesła Biełarusi Polšča. U 20-ch hadach minułaha stahodździa jana navat pabudavała koncłahier u Biarozie-Kartuzskaj i prasłaviłasia źvierskim staŭleńniem da čyrvonaarmiejcaŭ», — zajaviŭ Alaksandr Miatła na ANT. (Nasamreč, kancłahier byŭ adkryty nie ŭ 20-ja, a 1934-m, i trymali ŭ im nie čyrvonaarmiejcaŭ, a palityčnych praciŭnikaŭ aŭtarytarnaha režymu mižvajennaj Polščy — najpierš ukrainskich nacyjanalistaŭ, polskich nacyjanalistaŭ, a taksama aktyvistaŭ levych partyj, a paśla napadu nacysckaj Hiermanii — internavanych etničnych niemcaŭ. — NN)
«Polšča — kraina dla palakaŭ. I biełarusy, žyvučy tam, pierastajuć być biełarusami», — kazaŭ Miatła.
«Pavinny dumać pra našych dziaciej»
Jašče adzin tezis vykanaŭčaha dyrektara «Linii Stalina» taki:
«My, znachodziačysia tut, u Biełarusi, pavinny, pieradusim, dumać pra našych dziaciej. Chto vyraście praz 10-20 hod, jakaja baza ŭ ich budzie, što jany buduć razumieć. Nam treba rychtavać abaroncaŭ Radzimy. A ci buduć pra nas dobra ci kiepska havaryć tam [na Zachadzie] — heta nie tak pryncypova ŭ realnaści», — kazaŭ Alaksandr Miatła ŭ intervju Markavu.
Ironija ŭ tym, što dačka hetaha nienaviśnika ŭsiaho zachodniaha pierajechała žyć u Polšču adrazu ž, jak tolki atrymała ŭ Biełarusi dypłom.
Lizavieta Miatła, dačka Alaksandra Alaksandraviča, skončyła Biełaruski dziaržaŭny ŭniviersitet infarmatyki i radyjoelektroniki pa śpiecyjalnaści hiejm-dyzajnier letam 2022-ha.
I ŭžo ŭ studzieni 2023-ha pačała publikavać zamaloŭki i karysnyja parady z Varšavy, abaznačyŭšy hety horad miescam svajho žycharstva va ŭsich sacyjalnych sietkach.
Nijakich fota z «Linii Stalina» ŭ jaje sacyjalnych sietkach nie znajści. Tolki karciny spakojnaha jeŭrapiejskaha žyćcia, biez represij i nieasavieckaj prapahandy.
U syna Miatły, Siamiona — u instahramie jon piša siabie Simon — u profili instahrama staić brytanski ściah, a ŭ fejsbuku — nabor emacyjnych, poŭnych zachapleńnia kamientaroŭ i fotazdymkaŭ z Łondana.
Sam Siamion, vyhladaje, paśla kursaŭ u Łondanie i skončanaha BDU jašče nie znajšoŭ sabie rabotu ŭ IT-śfiery, u jakoj raźvivajecca, a tamu časova pracuje ŭ struktury baćkoŭ historykam-kansultantam ź viedańniem anhlijskaj movy, paralelna paznačyŭšy ŭ svaim Linkedin, što šukaje rabotu ŭ zhurtavanym prahramierskim kalektyvie.
«Naša Niva» vysłała Lizie Miatle zapyt u instahramie: što jana dumaje pra «Liniju Stalina»? Što dumaje pra fihuru Stalina? Jak aceńvaje hetaha čałavieka? Čamu jana zrabiła taki vybar? Jak jaho ŭspryniali jaje baćki? Ci nie škaduje pra svoj vybar? Na momant publikacyi adkazu my nie atrymali.
Ad Redaktara
«Vieniecyja cudoŭnaja, ja nie stamlusia raśpisvać, nakolki jana dla mianie cudoŭnaja i šmathrannaja. Ahułam, heta datyčyć luboha horada Italii: ludzi ščaślivyja, adkrytyja i nasałodžvajucca hetym žyćciom», — dzielicca Liza Miatła svaim nazirańniem.
«Ludzi ščaślivyja, adkrytyja i nasałodžvajucca hetym žyćciom» — heta pra tyja krainy, dzie, pa viersii biełaruskaj prapahandy, dehradacyja, maralny zaniapad, ludzi mierznuć zimoj, a dzieci jaduć ad hoładu pacukoŭ.
My nie asudžajem dziaciej stalinistaŭ, jany nie adkazvajuć za baćkoŭ. Budujuć ułasnaje žyćcio zhodna sa svaimi ŭjaŭleńniami i žadańniami.
Tut pakazalnaje inšaje — kryvadušnictva baćkoŭ-stalinistaŭ, jakija zrabili biznes na apraŭdańni stalinizmu, prasłaŭleńni savieckaha minułaha i padtrymcy dyktatury. Ale pry hetym vučać čužych dziaciej nienavidzieć Zachad i falsifikujuć historyju.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»
