Illa Lamieškin. Fota: asabisty albom Illi Lamieškina
«Faktyčna pad prykryćciom narmalnaha pracesu navukovaj kamunikacyi hramadzianin Rasii, vučony (…) učyniŭ akt prapahandysckaha ekstremizmu, niesumiaščalnaha z univiersalna pryniatymi ŭ prafiesijnaj supolnaści normami akademičnaj sumlennaści i prystojnaści», — tak hučyć paviedamleńnie Lamieškinu ab adklikańni jaho publikacyi z rasijskaha časopisa.
Časopis «Kancept: fiłasofija, relihija, kultura» ŭ červieni apublikavaŭ artykuł Lamieškina z zakadavanym antyvajennym i antypucinskim pasłańniem. Jano było schavana ŭ akravieršy, jaki ŭ svaich tekstach užyvaŭ 500 hadoŭ tamu Francysk Skaryna.«SDOCHNI, PUTLER. NIET VOJNIE. I.Ł», — hučała pasłańnie słavista, doktara fiłasofii Illi Lamieškina.
Biaskryŭdny na pieršy pohlad artykuł Lamieškina nazyvaŭsia «Kolki knih F. Skaryna vydaŭ u Prazie?». Dazvoł na jaho apublikavańnie byŭ dadzieny kiraŭnictvam Maskoŭskaha dziaržaŭnaha instytuta mižnarodnych adnosin (MHIMO).
Vypuskniki hetaj navučalnaj ustanovy stanoviacca pravadnikami rasijskaha impieryjalizmu.
Kramolny artykuł paśla troch miesiacaŭ adkrytaha dostupu byŭ prybrany z sajta 19 vieraśnia, a tłumačeńnie hetamu źjaviłasia 4 kastryčnika.
Redakcyja napisała, što daviedałasia ab akravieršy ź miedyja, jakim Lamieškin raskazaŭ, jak jon «umyśla vykarystaŭ navukovy časopis dziela viadzieńnia infarmacyjnaj vajny».
Redakcyja śćviardžaje, što jon nibyta parušyŭ «asnoŭnyja etyčnyja normy i pryncypy navukovaj pracy».
«Jany moj akravierš nie cytujuć. A jon suprać vajny. Pry hetym mianie vinavaciać u tym, što ja viadu infarmacyjnuju vajnu.
Kali ja b napisaŭ, što lublu Pucina — heta było b etyčna, a voś suprać vajny — heta ŭžo parušeńnie», — kamientuje reakcyju redkalehii Illa Lamieškin.
Paviedamleńnie redkalehii rasijskaha časopisa z abvinavačvańniem navukoŭca Illi Lamieškina. Fota: skryn z sajta concept.mgimo.ru
Redakcyja zajaviła, što ŭčynak Lamieškina, jak śpiecyjalista pa słavistycy, skiravany na razjadnańnie «historyka-kulturnaj supolnaści słavianskich narodaŭ» i viadzie da «raspalvańnie varožaści».
Illa Lamieškin adznačaje, što taki pasaž pakazvaje realii času, u jakim žyvuć rasijskija prapahandysty.
Jany błytajuć ciapierašniaje paniaćcie «słavista» z «pansłavistam», jakoje adsyłaje da ideałohii «ruskaha śvietu», charakternaj dla XIX stahodździa.
«Dla ich «ruski śviet» — heta tam, dzie havorać pa-rusku ci na słavianskich movach, a heta ideałahičnaja chimiera XIX stahodździa», — tłumačyć navukoviec.
15 vieraśnia Lamieškin sam raskryŭ svaju tajamnicu ŭ navukovaj sacyjalnaj sietcy Academia.edu i raskazaŭ pra ašukanstva žurnalistam.
Paśla hetaha artykuł staŭ papularnym. Pakul pra jaho nie było viadoma, to za 3 miesiacy jon nabraŭ tolki 150 prahladaŭ. Paśla taho, jak zjavilisia publikacyi ŭ miedyja, za 18 i 19 vieraśnia jaho pračytała bolš za 2200 čałaviek.
Dynamika prahladaŭ artykuła Illi Lamieškina paśla taho, jak stała viadoma pra zakadavanaje pasłańnie Pucinu. Fota: skryn z prezientacyi Illi Lamieškina dla pasiadžeńnia pražskaha linhvistyčnaha hurtka, pryśviečanaha «Movie i vajnie»
Publikacyja źnikła ŭviečary 19 vieraśnia. Razam z artykułam prybrali ŭvieś numar u PDF-farmacie dy pradmovu hałoŭnaha redaktara.
U raździele «kulturałohija» sajta na dadzieny momant zastaŭsia tolki adzin artykuł, jaki pryśviečany «Vidam pakłonaŭ i ich roli ŭ sučasnaj vjetnamskaj kultury».
Pavodle Lamieškina, ciapier histaryčnaj navuki ŭ Rasii i ŭ Biełarusi niama. Padručniki pa historyi pavinny adlustroŭvać pohlady Pucina i Łukašenki. Jak jany skažuć pra historyju, tak ideołahi i napišuć, adznačaje jon.
«Samaje hałoŭnaje, kab źmiest padručnika vyrazna adlustroŭvaŭ staŭleńnie ciapierašniaj ułady da roznych histaryčnych padziejaŭ», — cytuje Lamieškin hałoŭnaha redaktara časopisu «Kanciept» Juryja Simanava (Viaziemskaha).
«Ja zachaplajusia ŭkraincami»
Illa Lamieškin nastojvaje: jaho artykuł nie «banalny trolinh Pucina», na čym akcentavali ŭvahu ŭkrainskija miedyi. Heta drobna i nie varta dacenta Karłavaha ŭniviersiteta, padkreślivaje jon.
«Moj artykuł — heta infarmacyjnaja dyviersija i zbroja, jakoju ja imknuŭsia nanieści režymu Pucina maksimalnuju škodu», — kaža navukoviec.
«Ja zachaplajusia ŭkraincami, jakija adnym udaram rakiety źniščyli padvodnuju łodku i desantny karabiel, ale ŭ Prazie niama rakiet i navat kali b byli — my ich nie ŭmiejem zapuskać. Ale ŭ nas jość svaja zbroja — mova Francyska Skaryny, jakuju ja sprabuju viarnuć va ŭžytak i, jakaja moža nanieści adčuvalny ŭron», — havoryć navukoviec.
Artykuł Illi Lamieškina nie tolki byŭ apublikavany na sajcie, ale vyjšaŭ u adnym z numaroŭ rasijskaha časopisa. Fota: Illa Lamieškin
Pavodle Lamieškina, takija niazvykłyja formy pieradačy infarmacyi mohuć vykarystoŭvacca biełaruskimi palitviaźniami ŭ listavańniach. Ich možna ŭžyvać i ŭ kamunikavańniach ludziej va ŭmovach dyktatury.
Jon nastojvaje, što kambinatornaja paetyka maje terapieŭtyčna-azdaraŭlalnaje značeńnie. Mova Skaryny dapamoža tym, chto znachodzicca ŭ nialudskich umovach zachavać u sabie čałavieka. Psichałahična nie stać invalidam i nie razburycca.
Kali nielha havaryć pra niešta ŭhołas, to možna vykazvacca paetykaj biełaruskaha aśvietnika.
Navukoviec kaža, što maje niamała vodhukaŭ na svoj artykuł. Jon atrymlivaje listy ź Izraila, Armienii, Biełarusi, a taksama z Rasii, pieravažna z Maskvy i Sankt-Pieciarburha. Dopisy prysyłajuć nie tolki pradstaŭniki navukovaj supolnaści.
«Ludziam heta spadabałasia. Heta napaŭniaje mianie nadziejaj, što nie ŭsio tak kiepska. Uzrovień padtrymki vajny ludźmi, jakija ŭmiejuć čytać i čytajuć, nulavy. Hetamu treba paradavacca. Zrazumieła ludźmi maŭčać, ale, jak kazaŭ rasijski palityk Illa Jašyn, maŭčać pryžmuryŭšysia. Adny pryžmurylisia ad strachu, a druhija ad soramu», — razvažaje Lamieškin.
Illa Lamieškin — bałtyst i biełarusist
Illa Lamieškin maje rasijskaje i češskaje hramadzianstva.
Naradziŭsia Lamieškin u Vałhahradzie i hanarycca, što jon «svołač» (ad słova «vałačyć»). Hety termin zjaviŭsia ŭ časy Kaciaryny II. Tady paŭdniovyja ŭskrajki impieryi akazalisia nie zasielenyja i było vyrašana cełyja pasieliščy pierasielać u nieabžytyja miaściny. Hetak paŭstavali «svałačnyja» vioski, raskazvaje navukoviec.
«Na poŭnačy Vałhahradskaj vobłaści jość vioska Lamieškina. Adtul maje prodki. Jaje adniekul pryvałakli da vajny z Napaleonam. U joj usie błakitnavokija i bialavyja, što nie charakterna dla Poŭdnia Rasii», — havoryć Lamieškin.
U 1997 hodzie ŭ Vałhahradzie jon skončyŭ piedahahičny ŭniviersitet, dzie atrymaŭ dypłom z adznakaju nastaŭnika ruskaj movy i litaratury. Jaho pakinuli ŭ aśpiranturu, ale jon «źbieh u Vilniu», bo ličyŭ siabie nie duža adukavanym. U stalicy Litvy vyvučaŭ bałtyjskuju fiłałohiju: litoŭskuju, łatyšskuju i starapruskuju movy.
Pa skančeńni Vilenskaha ŭniviersiteta padaŭsia ŭ Prahu. Tam z 2000 hodu pracavaŭ u Instytucie ŭschodniejeŭrapiejskich daśledavańniaŭ Karłava ŭniviersiteta. Jaho śpiecyjalizacyja: rusist, słavist, bałtyst.
Va ŭniviersitecie byŭ lektaram, asistentam, navukovym asistentam, dacentam, a ciapier prachodzić prafiesarskaja pracedura i sioleta Lamieškin moža stać prafiesaram. Z hetaha hoda jon, adnak, u Karłavym univiersitecie nie pracuje. Jon robić hałoŭnym navukovym supracoŭnikam Centra bałtyjskich movaŭ i anamastyki Instytuta litoŭskaj movy ŭ Vilni.
Illa Lamieškin kaža, što, zajmajučysia Litvoj, nie mahčyma abyścisia biez vyvučeńnia biełaruskaj litaratury, u tym liku staražytnaj. Vialikaje Kniastva Litoŭskaje, udakładniaje jon, heta sučasnaja Litva, Biełaruś i Ukraina.
Pieršaja manahrafija Illi Lamieškina, vydadzienaja ŭ 2008 hodzie, była pryśviečana «Chranohrafu 1262 hoda». Navukoviec interpretavaŭ staradaŭni tvor jak pomnik histaryjahrafičnaha žanru Vialikaha Kniastva Litoŭskaha, napisany na carkoŭnasłavianskaj movie ŭ Navahradku.
«Heta śpiecyjalnaja navukovaja apieracyja»
Illa Lamieškin kaža, što nikoli nie płanavaŭ zajmacca Francyskam Skarynam.
Padbiŭ navukoŭca ŭziacca za Skarynu ŭ 2016 hodzie jaho siabra Sihitas Narbutas. Ciapier jon dyrektar biblijateki litoŭskaj Akademii navuk imia Urubleŭskich, viadomy łacinist i znaŭca litaratury Vialikaha Kniastva Litoŭskaha.
Pavodle Lamieškina, «Narbutas zadumaŭ da 500-hadovaha jubileju pražskaj biblii Francyska Skaryny [u 2017 hodzie] vydać zbornik materyjałaŭ ab žyćci i tvorčaści biełaruskaha aśvietnika.
«Narbutas paprasiŭ, kab ja ŭ pražskich archivach adšukaŭ skarynaŭskija dakumienty dy zrabiŭ jakasnyja kopii i prakamientavaŭ ich. Vyśvietliłasia, što jany drenna praanalizavanyja, byli hrubyja pamyłki. Ja napisaŭ artykuł i dumaŭ, što jon pieršy i adziny», — zhadvaje Illa Lamieškin.
Tak jon pačaŭ źbirać źviestki pra tvorčaść Francyska Skaryny.
U 2020 hodzie pabačyła śviet jaho manahrafija «Partret Franciška Skaryny».
«Skaryna ŭvasablaje zachodniejeŭrapiejski viektar kulturnaha raźvićcia Biełarusi. Jaho spadčyna — heta italjanskaja kultura knihadrukavańnia i samoj knihi. Skaryna — kasmapalit i čałaviek Jeŭropy, zachodnich kaštoŭnaściaŭ», — tłumačyć navukoviec važnaść aśvietnika dla biełaruskaj kultury.
Illa Lamieškin pierakanany, što jeŭrapiejskaść Skaryny niazručnaja dla ŭłady Łukašenki.
«Toje, što ja zrabiŭ z akravieršam — heta śpiecyjalnaja navukovaja apieracyja. I ja karystajusia movaju Skaryny, bo jana naležyć da zachodniejeŭrapiejskaj kultury. Heta zbroja zachodniaj Jeŭropy», — tłumačyć Lamieškin.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Hladzicie taksama:
Ambasadar Michalski raskazaŭ pra Makieja, sustreču ŭ Vatykanie, rolu emihracyi i movu jak pavietra
Śviatar davodzić, što pieršadrukar va Uschodniaj Jeŭropie nie Skaryna, a Fiodaraŭ
Dziermant: mietamarfozy. Jak nieanacyst i pahaniec palubiŭ Łukašenku, Rasiju i vajnu
