Limfacyty i erytracyty ŭ kryvianosnych sasudach. Kampjutarnaja vizualizacyja. Fota: Roger Sutcliffe / Getty Immages
Dziejańnie novaj vakcyny, jakuju raspracavali daśledčyki z Čykahskaha ŭniviersiteta, zasnavana na spynieńni aŭtaimunnaj reakcyi biez naniasieńnia škody inšym kletkam imunnaj sistemy.
Zvyčajna vakcyna vučyć imunnuju sistemu čałavieka raspaznavać virus abo bakteryju jak voraha, jakoha varta atakavać. Napady pravodziać T-kletki (admysłovy typ limfacytaŭ) imunnaj sistemy. Jany raspaznajuć niepažadanyja kletki i malekuły — ad virusaŭ i bakteryj da rakavych kletak — jak čužarodnyja dla arhanizma i pazbaŭlajucca ich. Jak tolki T-kletki pačynajuć pieršapačatkovuju ataku, jany zachoŭvajuć pamiać ab vorahu, kab chutčej likvidavać jaho ŭ budučyni.
Adnak T-kletki mohuć rabić pamyłki i prymać zdarovyja kletki za čužyja. Naprykład, u ludziej z chvarobaj Krona imunnaja sistema atakuje kletki straŭnikava-kišačnaha traktu; u chvorych na raśsiejany skleroz T-kletki atakujuć mijelin (achoŭnaje pakryćcio niervaŭ), što pryvodzić da słabaści i aniamieńnia, straty zroku i, u kančatkovym vyniku, da prablem z ruchami i paraliču.
U arhaniźmie jość miechanizm, jaki harantuje, što imunnyja reakcyi nie ŭźniknuć u adkaz na kožnuju paškodžanuju kletku ŭ arhaniźmie. Heta źjava viadoma jak pieryfieryčnaja imunnaja talerantnaść. I za jaje adkazvaje piečań. Mienavita jana markiruje malekuły z razburanych kletak paznakaj «nie atakavać», kab praduchilić aŭtaimunnuju reakcyju na ich i dać im zahinuć naturalnym šlacham.
Mienavita na hetym miechaniźmie i zasnavana dziejańnie «zvarotnaj vakcyny». Jak adznačajuć navukoŭcy ŭ svaim artykule ŭ časopisie Nature Biomedical Engineering, jany złučyli antyhien (malekułu, jakuju atakuje imunnaja sistema) z malekułaj, jakaja nahadvaje frahmient staroj kletki, jakuju piečań raspaznaje jak siabra, a nie jak voraha.
Zamiest taho, kab pavysić imunitet, jak u vypadku vykarystańnia zvyčajnaj vakcyny, vučonyja z dapamohaj «zvarotnaj vakcyny» vielmi śpiecyfičnym čynam pryhniatajuć jaho, vydalajučy pamiać imunnaj sistemy ab malekule. Choć takoje ścirańnie imunnaj pamiaci niepažadanaje pry infiekcyjnych zachvorvańniach, bo jano spyniaje aŭtaimunnyja reakcyi, padobnyja da tych, što nazirajucca pry raśsiejanym sklerozie, dyjabiecie I typu, reŭmatoidnym artrycie abo chvarobie Krona, pry jakich imunnaja sistema atakuje zdarovyja tkanki čałavieka.
U vypadku raśsiejanaha sklerozu vyprabavańnie preparatu na žyviołach pakazała, što imunnaja sistema pierastała atakavać mijelin, dazvalajučy niervam znoŭ funkcyjanavać pravilna i pavaročvajučy nazad simptomy zachvorvańniaŭ. Sieryja inšych ekśpierymientaŭ pakazała, što vykarystańnie vakcyny dapamahaje minimizavać inšyja imunnyja reakcyi.
Siońnia aŭtaimunnyja zachvorvańni zvyčajna lečacca preparatami, jakija šyroka padaŭlajuć imunnuju sistemu. Jany mohuć być vielmi efiektyŭnymi, ale pry hetym błakujuć imunnyja reakcyi, nieabchodnyja dla baraćby ź infiekcyjami, i tamu majuć šmat pabočnych efiektaŭ.
Jak śćviardžajuć aŭtary, vykarystańnie dla lačeńnia «zvarotnaj vakcyny» mahło b być bolš śpiecyfičnym i pryvieści da mienšaj kolkaści pabočnych efiektaŭ.
Ciapier pravodziacca kliničnyja vyprabavańni na ludziach.
Čytajcie jašče:
Znojdzieny novy mietad rańniaha vyjaŭleńnia raśsiejanaha sklerozu
Novaje adkryćcio moža sadziejničać lačeńniu starečaj demiencyi i chvaroby Parkinsana
Kluč da lačeńnia depresii, artrytu i Alchiejmiera chavajecca ŭ błukajučym niervie
