Ilustracyjnaje fota: Naša Niva
Ivan žyvie ŭ Hruzii ź leta 2021 hoda. Za hety čas jon pieraaformiŭ sabie pašpart — u biełaruskim pasolstvie ŭ Tbilisi heta zrabili biez prablem. Ivanu nieviadoma pra vypadki, kali niekamu admaŭlali ŭ atrymańni dakumienta.
A voś z atrymańniem mižnarodnaj abarony, naadvarot, usio składana, kaža jon «Našaj Nivie». «Ja nie viedaju nivodnaha vypadku, kab niechta ź biełarusaŭ atrymaŭ tut dadatkovuju abaronu», — kaža mužčyna, jaki aktyŭna ŭdzielničaje ŭ žyćci biełaruskaj dyjaspary ŭ Hruzii, chodzić na palityčnyja mitynhi i kulturnyja padziei.
Jak i bolšaść biełarusaŭ, jakija znachodziacca ŭ Hruzii, Ivan nie lehalizoŭvaŭsia, nie afarmlaŭ tam nijakich dakumientaŭ, a prosta karystajecca biaźvizavym režymam, jaki dazvalaje bieśpierapynna znachodzicca ŭ krainie ciaham hoda.
«Kali hod skančajecca, ja prosta vyjazdžaju ŭ Turcyju na dzień, kab abnulicca, i znoŭ maju mahčymaść žyć u Hruzii nastupnyja 365 dzion», — kaža naš čytač.
Dakładnych ličbaŭ, kolki hramadzian Biełarusi pražyvajuć u Hruzii, niama. Viadoma tolki, što, pavodle danych na viasnu, u Hruziju ŭjechała na 14 tysiač biełarusaŭ bolš, čym vyjechała. Kolki ź ich žyvie tam pastajanna, skazać składana.
Raman Kiślak, namieśnik kiraŭnika biełaruskaj dyjaspary Adžaryi — rehijona na ŭźbiarežžy, dzie ŭ Batumi asieła istotnaja častka biełaruskich emihrantaŭ, kaža, što prablemy ź lehalizacyjaj u Hruzii raniej tyčylisia niešyrokaha koła hramadzian.
«Biełaruskaja ambasada nie vydavała pašpartoŭ tym, na kaho zaviedziena kryminalnaja sprava. Ciapier ža heta budzie tyčycca ŭsich», — kaža Kiślak.
Jak atrymać pašpart dziciaci, kali jano naradziłasia za miažoju
Asabliva składanaja situacyja dla tych, chto naradziŭ u Hruzii.
«Baćki nie mohuć atrymać dakumientaŭ na dzicia. U ich jość tolki daviedka ab naradžeńni. Zrabić dziciaci pašpart u ambasadzie jany nie mahli i raniej, bo pieršy pašpart abaviazkova treba było rabić niepasredna ŭ Biełarusi».
Atrymać u Hruzii status uciekača — prablema
«Nam viadoma prynamsi pra try kiejsy, kali ludzi padavalisia, ale atrymali admovu. I heta vielmi praciahłaja pa časie pracedura. Ludzi padavalisia jašče ŭ 2020 hodzie, a kali nadyšoŭ čas prymać rašeńni, to ŭžo pačałasia vajna i im admovili. Ciapier hetyja ludzi praciahvajuć dabivacca pierahladu taho rašeńnia ŭ sudzie».
Raman Kiślak kaža, što kolkaść biełarusaŭ, jakija padajucca ŭ Hruzii na atrymańnie statusu mižnarodnaj abarony, raście.
Adnačasova ŭsio bolš biełarusaŭ pastupova pierajazdžajuć u Jeŭropu. Čaściej za ŭsio ŭ Polšču. Tak zrabiła, naprykład, žonka palitźniavolenaha pravaabaroncy-viasnoŭca Valancina Stefanoviča. U 2021 hodzie jana vyjechała ŭ Hruziju, ale praz dva hady pierajechała ŭ Varšavu.
Namieśnik kiraŭnicy Abjadnanaha pierachodnaha kabinieta Valer Kavaleŭski adznačaje, što, u paraŭnańni ź situacyjaj u inšych krainach, u biełarusaŭ, jakija žyvuć u Hruzii, sapraŭdy isnujuć svaje prablemy ź lehalizacyjaj.
Ciapier Kabiniet vyvučaje hetuju prablemu, kaža Kavaleŭski. Paśla hetaha buduć vypracavanyja niejkija rekamiendacyi dla biełarusaŭ.
Ci zdolnyja dapamahčy kantakty Ofisa Śviatłany Cichanoŭskaj i Kabinieta z hruzinskimi ŭładami? Palityk nazyvaje ich «sparadyčnymi».«Urad Hruzii zajmaje aściarožnuju pazicyju», — dypłamatyčna kaža Kavaleŭski.
Vaš pašpart kančajecca? Zahadzia aformicie šenhienskuju vizu ci VNŽ
Dyrektar Freedom House Vilnius Vicis Jurkonis raić biełarusam, jakija žyvuć u Hruzii z pašpartam, termin dziejańnia jakoha moža skončycca najbližejšymi hadami, pakłapacicca pra atrymańnie šenhienskaj vizy, ci, naprykład, litoŭskaha VNŽ.
«Z hetaha hodu padać dakumienty na atrymańnie VNŽ u Litvie možna znachodziačysia pa-za miežami Litvy. Hramadzianie Biełarusi mohuć zrabić heta ŭ tym liku ŭ Hruzii», — kaža Jurkonis.
Dla Polščy i Litvy rašeńnie ŭładaŭ Biełarusi, zafiksavanaje va ŭkazie № 278 ad 4 vieraśnia, nie stała niečakanaściu. Hetyja dziaržavy, jak i bolšaść krainaŭ Jeŭrasajuza, majuć mahčymaść vydavać svaje trevieł-dakumienty dla zamiežnikaŭ, u tym liku i biełarusaŭ. I hetaja pracedura aktyŭna dziejničaje. Jana raspaŭsiudžvajecca najpierš na ludziej, u jakich užo jość albo dadatkovaja abarona, albo status uciekača, albo pastajanny vid na žycharstva.
Pašpart novaha biełarusa — pakul u prajekcie
Alternatyvaj prajaznym dakumientam zamiežnaha hramadzianina moh by stać pašpart Novaj Biełarusi, jaki prezientavali na Kanfierencyi Novaj Biełarusi ŭ žniŭni. Ale pakul heta na stadyi idei.
«U novych umovach my razumiejem, što čas biažyć značna chutčej. Ciapier nam treba ruchacca z hetym prajektam jašče aktyŭniej, kab jak maha efiektyŭniej vyrašać prablemy biełarusaŭ», — kaža Valer Kavaleŭski.
Palityk spadziajecca, što novy ŭkaz Łukašenki dapamoža pierakanać zachodnich partnioraŭ padtrymać prajekt alternatyŭnaha biełaruskaha pašparta.
«Ale nam nieabchodna nie tolki heta. Taksama treba, kab pracedury pa lehalizacyi biełarusaŭ u novych krainach byli sproščanyja. Kab była ŭličana niemahčymaść pradstaŭleńnia peŭnych dakumientaŭ, jakija raniej možna było atrymać praz konsulstvy», — adznačaje pradstaŭnik Abjadnanaha pierachodnaha kabinieta.
Čytajcie taksama:
Chvala emihracyi ŭ 2021—2023 hadach — samaja vialikaja ŭ historyi Biełarusi. Ličby
«Ja płaču, muž praklinaje ŭładu». Biełarusy raskazvajuć, ź jakimi prablemami sutyknulisia paśla novaha ŭkaza Łukašenki
Znakomyj v pochožiej situacii nieskolko niediel diełał vnž v Čiernohorii, čtoby połučiť tužie polskuju vizu.