«Jany ŭziali ŭsie papularnyja administracyjnyja pracedury, patrebnyja dla tych, chto źjechaŭ, — patłumačyŭ sutnaść novaŭviadzieńniaŭ «Našaj Nivie» juryst. — Kab lehalizavacca ŭ novaj krainie, ludziam patrebnyja kopii dakumientaŭ ab naradžeńni z apastylem. Kab prajści nastryfikacyju dypłoma, patrebnyja anałahičnyja kopii dakumientaŭ ab adukacyi. Kab uziać šlub — daviedka ab adsutnaści šlubu ŭ Biełarusi. Pradać nieruchomuju majomaść ci mašynu ŭ Biełarusi, nie pryjazdžajučy tudy, taksama stanovicca niemahčymym», — kaža juryst.
Tekst ukaza Alaksandra Łukašenki №278 ad 4 vieraśnia «Ab paradku vydačy dakumientaŭ i ździajśnieńnia dziejańniaŭ» źjaviŭsia na sajcie Łukašenki. Stanam na siońnia dakumient jašče nie ŭstupiŭ u siłu, ale, jak stała viadoma «Našaj Nivie», rehistratary BTI ŭžo admaŭlajucca pravodzić ździełki na asnovie davieranaściej, aformlenych za miažoju.
Zahad unosić źmieny ŭ «Pałažeńnie ab dakumientach, jakija zaśviedčvajuć asobu». Ciapier MZS (i, adpaviedna, dypmisii) bolš nie budzie pravodzić vydaču i abmien pašpartoŭ biełarusaŭ zamiežža, jakija stajać na konsulskim uliku. Zaraz hetym buduć zajmacca tolki orhany ŭnutranych spraŭ pa miescy apošniaj rehistracyi čałavieka.
Taksama dypmisii bolš nie buduć pradaŭžać termin dziejańnia pašpartoŭ. Kali hramadzianie Biełarusi, što žyvuć i stajać na konsulskim uliku ŭ zamiežžy, zachočuć atrymać ci abmianiać ID-kartu ci bijamietryčny pašpart, im treba budzie źviartacca ŭ Ministerstva zamiežnych spraŭ u Minsku.
Adno ź inšych adčuvalnych novaŭviadzieńniaŭ — toje, što zaraz afarmlać uhody z majomaściu i vykonvać peŭnyja administracyjnyja pracedury možna budzie tolki pry asabistaj prysutnaści ŭ Biełarusi abo na asnovie davieranaści, vydadzienaj u našaj krainie.
Havorka idzie pra nataryjalnaje zaviareńnie, dziaržaŭnuju rehistracyju (zaviareńnie) damoŭ ab adčužeńni, zakładzie nieruchomaj majomaści, adčužeńni miechaničnych transpartnych srodkaŭ, pryčepaŭ da ich abo samachodnych mašyn, jakija padlahajuć dziaržaŭnaj rehistracyi i dziaržaŭnamu ŭliku, inšych dahavoraŭ i ŭhod ab adčužeńni majomaści.
U zahadzie taksama pieraličany pracedury, zajavy ab jakich zaraz možna budzie padavać tolki asabista abo znoŭ-taki praz aformlenuju ŭ Biełarusi davieranaść. Heta
- pryniaćcie rašeńnia ab dazvole adčužeńnia žyłoha pamiaškańnia, doli (dolaŭ) u pravie ŭłasnaści na jaho, nabytych z vykarystańniem srodkaŭ siamiejnaha kapitału, da zakančeńnia 5 hadoŭ z dnia rehistracyi prava ŭłasnaści;
- pryniaćcie rašeńnia ab pryznačeńni siamiejnaha kapitału;
- pryniaćcie rašeńnia ab daterminovym vykarystańni srodkaŭ siamiejnaha kapitału;
- pryniaćcie rašeńnia ab vykarystańni srodkaŭ siamiejnaha kapitału paśla 18 hadoŭ z dnia naradžeńnia dziciaci, u suviazi sa źjaŭleńniem jakoha byŭ pryznačany siamiejny kapitał;
- vydača paŭtornaha paśviedčańnia ab rehistracyi akta hramadzianskaha stanu, za vyklučeńniem vydačy paŭtornaha paśviedčańnia ab śmierci;
- vydača daviedak, jakija źmiaščajuć źviestki z zapisaŭ aktaŭ hramadzianskaha stanu (ab zapisie akta hramadzianskaha stanu, ab adsutnaści zapisu akta ab zaklučeńni šlubu), i paviedamleńniaŭ ab adsutnaści zapisu akta hramadzianskaha stanu, za vyklučeńniem daviedak, jakija źmiaščajuć źviestki z zapisaŭ aktaŭ ab śmierci;
- vydača dublikataŭ dakumienta ab adukacyi, dadatku da jaho, dakumienta ab navučańni;
- rehistracyja pa miescy žycharstva (pa miescy znachodžańnia) hramadzian Respubliki Biełaruś, zamiežnych hramadzian i asob biez hramadzianstva, jakija pastajanna pražyvajuć u Respublicy Biełaruś;
- vydača propusku na prava pazačarhovaha ŭjezdu na terytoryju pamiežnych punktaŭ propusku;
- dziaržaŭnaja rehistracyja transpartnych srodkaŭ (za vyklučeńniem kołavych traktaroŭ, pryčepaŭ, paŭpryčepaŭ da ich);
- źniaćcie z uliku transpartnych srodkaŭ;
- pastavić apastyl na aficyjnym dakumiencie, składzienym na terytoryi Respubliki Biełaruś, pry zvarocie asoby, jakaja znachodzicca ŭ Respublicy Biełaruś;
- lehalizacyja aficyjnaha dakumienta ŭ Respublicy Biełaruś;
- dziaržaŭnaja rehistracyja ŭ adnosinach da ziamielnych učastkaŭ, žyłoha doma abo izalavanaha žyłoha pamiaškańnia, kapitalnaha budynka, niezavieranaha zakansiervavanaha kapitalnaha budynka, izalavanaha pamiaškańnia, mašyna-miesca, ekspłuatavanaha kapitalnaha budynka, ekspłuatavanaha izalavanaha pamiaškańnia abo mašyna-miesca.
«Naša Niva» paprasiła prakamientavać dakumient adnaho ź biełaruskich advakataŭ. Na jaho dumku, kamisija pa viartańni biełarusaŭ na radzimu mała kaho pryvabiła, tamu ŭłady vyrašyli adyści ad piernikaŭ i pierajści da puhi. Łukašenkaŭcy vyrašyli maksimalna ŭskładnić žyćcio biełarusaŭ za miažoj dziela taho, kab jany viartalisia ŭ krainu.
Juryst vydzialaje ŭ novym ukazie try vidy abmiežavańniaŭ.
Pieršaje — uhody ź nieruchomaj majomaściu i aŭtamabilami. Prapisana, što jany mohuć rabicca tolki na terytoryi Biełarusi ci na padstavie davieranaści, zavieranaj na terytoryi Biełarusi.
Druhoje abmiežavańnie datyčyć administracyjnych pracedur, jakija ažyćciaŭlajucca dziaržaŭnymi orhanami. Častku ź ich zaraz moža rabić sam hramadzianin ci jaho pradstaŭnik na padstavie davieranaści, zavieranaj na terytoryi Biełarusi. U pieralik takich pracedur traplajuć usie dziejańni, źviazanyja z rehistracyjaj i vypiskaj z žyłoha pamiaškańnia i z vydačaj dublikata dakumientaŭ, naprykład, dublikata paśviedčańnia ab naradžeńni ci zaklučeńni šlubu.
U tym ža pieraliku staić pastanoŭka apastyla — da siońnia apastyl mahła prastavić navat treciaja asoba, a zaraz heta treba rabić tolki samastojna.
— I višańka na torcie — poŭnaściu prybrali ŭsiu mahčymaść padavacca na zamienu pašpartoŭ pa-za terytoryjaj Biełarusi. Maješ ty pašpart sieryi RR ci nie — heta ciapier nie maje značeńnia, moža być tolki pryjezd u Biełaruś i atrymańnie pašparta tam. Welcome home», — kaža juryst.
Što rabić u takim vypadku biełarusam zamiežža? Adnosna pašpartoŭ, tłumačyć naš ekśpiert, ciapier jość miechanizm padačy na status uciekača ci na atrymańnie mižnarodnaj abarony. Kali čałaviek atrymlivaje taki status, jon moža prasić vydać jamu ženieŭski pašpart ci prajazny dakumient, jaki dazvolić im vandravać. Ale daloka nie ŭsie biełarusy zamiežža majuć prava pretendavać na taki status, bo dla hetaha jany musiać pradstavić dokazy niebiaśpieki viartańnia ŭ Biełaruś. I taki status tolki vyrašaje prablemu z pašpartam, častka inšych pytańniaŭ zastajecca.
«Vielmi spadziajusia, što hetaja prablema budzie daniesienaja da ŭradaŭ tych krain, dzie ciapier žyvuć biełarusy zamiežža. Chutčej za ŭsio, heta buduć aktyŭniej vyrašać u tych krainach, dzie žyvie bolš biełarusaŭ. Mnie padajecca, što Polšča i Litva chutčej zacikaviacca hetaj prablemaj, čym umoŭnyja Francyja ci Turcyja.
My ciapier kažam pra niekalki socień tysiač biełarusaŭ, jakija žyvuć za miežami krainy. Voźmiem ličbu 200 tysiač čałaviek, pašpart u nas vydajecca na 10 hadoŭ. Pa teoryi matematyčnaj statystyki my hetyja 200 tysiač dzielim na 10. Vierahodna, kožny hod budzie skančacca prykładna adnolkavaja častka pašpartoŭ: 20 tysiač — u 2024-m, jašče 20 tysiač — u 2025-m i hetak dalej. To-bok kožny hod Jeŭropa budzie atrymlivać pa niekalki dziasiatkaŭ tysiač biełarusaŭ, jakija nie majuć dziejnych pašpartoŭ i nie mohuć paćvierdzić svajo hramadzianstva. Heta budzie prablemaj dla krain, dzie žyvuć biełarusy, i pytańnie ŭ tym, nakolki surjozna jany buduć da hetaj prablemy stavicca», — kaža juryst.
Daradca Śviatłany Cichanoŭskaj pa pravavych pytańniach Kryścina Rychter adznačyła dla «Našaj Nivy», što novy ŭkaz — jašče adzin sposab uskładnić žyćcio biełarusaŭ, jakija žyvuć za miažoj. Na hety momant my možam skazać, što sotni tysiač čałaviek mohuć apynucca ŭ situacyi, dzie jany nie zmohuć atrymać novy pašpart. Havorka idzie nie tolki pra tych, kamu pryjšłosia źbiehčy z krainy ŭ 2020, ale i pra ludziej, jakija vyjechali raniej.
«Ciapier u biełaruskich pasolstvaŭ zastajecca tolki mahčymaść vydačy daviedki dla viartańnia ŭ Biełaruś u vypadku straty abo niesapraŭdnaści pašparta i šeraha dakumientaŭ», — kaža Kryścina Rychter. I nahadvaje, što ŭžo ciapier Polšča i Litva vydajuć prajaznyja dakumienty — tak zvany pašpart zamiežnika — dla biełarusaŭ, u jakich skončyŭsia termin dziejańnia pašparta, ale jość prava lehalna znachodzicca ŭ krainie. U Polščy nakont hetaha pytańnia možna źviarnucca ŭ adździeł spraŭ zamiežnikaŭ, a ŭ Litvie — u adździeł mihracyi.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Zamiena pašparta za miažoj. Što možna zrabić i ŭ jakija terminy
