Pamiatny znak u honar dziciačaha piśmieńnika Vasila Vitki, adkryty na dniach u novym rajonie Słucka. Fota: Slutsk-Gorod.by
Cimoch Kryśko, tak nasamreč zavuć piśmieńnika, naradziŭsia ŭ 1911 hodzie na Słuččynie, u vioscy Jeŭličy. Vitka byŭ pieršym redaktaram dziciačaha časopisa «Viasiołka», dzie šmat drukavaŭ byłych achviaraŭ stalinskich represij: Šuškieviča, Duboŭku, Palčeŭskaha, Hrachoŭskaha. Jon sam u 1937 hodzie znachodziŭsia na vałasok ad zatrymańnia, navat byŭ vyklučany z kamsamołu.
Vasil Vitka. Fota: Nacyjanalnaja biblijateka Biełarusi
Na pieršych prezidenckich vybarach hałasavaŭ za Stanisłava Šuškieviča i radavaŭsia razvału savieckaj impieryi. Pavodle jahonaj unučki, kulturołaha Julii Čarniaŭskaj, da refierendumu 1995 hoda ab źmianieńni nacyjanalnaj simvoliki, inicyjavanaha Łukašenkam, Vasil Vitka napisaŭ vierš, paśla jakoha jaho pierastali drukavać, a paśla śmierci, pra jakuju dziaržaŭnaje telebačańnie nie abmoviłasia ni słovam, na mohiłkach nie znajšli miesca dla jaho pachavańnia.
Ale na radzimie pamiać piśmieńnika ŭsio ž ušanavali. Tak, u 2017 hodzie ŭ honar znakamitaha ŭradženca była nazvanaja vulica ŭ paŭnočnaj častcy horada, jakaja ciapier aktyŭna zabudoŭvajecca žyłymi damami. U 2018 hodzie supracoŭniki adździeła adukacyi Słuckaha rajvykankama i rajonnaj biblijateki pasadzili kala škoły № 11 drevy, pakłaŭšy pačatak skvieru, jaki nieaficyjna zaviecca ŭ honar piśmieńnika-ziemlaka.
Čynoŭniki na adkryćci pamiatnaha znaka Vasilu Vitku. Fota: «Słucki kraj»
Mienavita tut u minułuju piatnicu pry ŭdziele kiraŭnictva rajona i pradstaŭnikoŭ Upraŭleńnia kapitalnaha budaŭnictva ŭračysta byŭ adkryty vialiki vałun z marmurovaj šyldaj, na jakoj źmieščany pieršyja čatyry radki vierša «Słuččyna» i podpis Vasila Vitki:
«Jość na ziamli taki kutok,
Ź jakim naviek ja złučany,
Adkul stupiŭ svoj pieršy krok —
Maja radzima — Słuččyna».
Marmurovaja šylda na pamiatnym znaku. Fota: «Słucki kraj»
I voś u hety podpis i zakrałasia pamyłka druku: ź imia źnikła litara «ł», praz što atrymałasia «Vasi Vitka».
Adzin z žycharoŭ horada źviarnuŭsia ŭ Słucki rajvykankam, kab udakładnić, čamu imia piśmieńnika napisanaje z pamyłkaj i ci płanujuć jaje vypraŭlać.
«Heta jahony podpis. Tak jon padpisvaŭ svaje vieršy. Tamu, vybačajcie, aŭtar užo niabožčyk, vypraŭlać ničoha nie budziem. My mienavita tak i rabili, kab byŭ rosčyrk, jaho aryhinalny hrafałahičny podpis. (…) Heta jašče nie zavieršany varyjant. Vy źviarnuli ŭvahu, što taki padarunak byŭ da Dnia budaŭnika. Budziem jaho nadalej udaskanalvać», — adkazali ŭ adździele ideałahičnaj raboty, kultury i pa spravach moładzi miascovaha rajvykankama.
Sapraŭdny podpis Vasila Vitki (1964 h.) i «podpis» z pamyłkaj na pamiatnym znaku, nabrany šryftam Mistral.
Ale paraŭnaŭšy podpis na šyldzie z aŭtohrafami ŭ daroŭnych podpisach, jakija Vitka ŭłasnaručna pakidaŭ na arkušach svaich knih, vyjaviłasia, što jamu jon nie naležyć.
Podpis na pamiatnym znaku vykanany nasamreč z vykarystańniem raspaŭsiudžanaha šryftu Mistral, jaki imituje rukapisny tekst. Šryft byŭ raspracavany ŭ 1953 hodzie francuzskim dyzajnieram Raže Ekskafonam (Roger Excoffon) na asnovie ŭłasnaha počyrku, a nie Vitki.
Šryft «Mistral». Fota: Wikimedia Commons
Takim čynam atrymlivajecca, što miascovyja ŭłady nie chočuć pryznavać navat takuju drobiaź, jak pamyłku druku, i zamiest taho, kab chutka jaje vypravić, vydumlajuć niebylicy.
Heta ŭžo nie pieršy prykład niepiśmiennaści na biełaruskich pomnikach. U mai hetaha hoda na ideałahičnym znaku na hary Dziaržynskaj aŭtary dapuścili adrazu dźvie pamyłki ŭ piaci słovach.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie taksama:
Novy znak na hary Dziaržynskaj maje dźvie pamyłki ŭ piaci słovach
Stała viadoma, jak budzie vyhladać nadmahille Źmitraka Biaduli
