Ina Zajcava ličyć, što ŭ adnosinach hałoŭnaje być ščyrym sa svaim partnioram. Skryn videa «Tok»
Uražańni ad Šviejcaryi
Ina Zajcava ciapier žyvie ŭ Lucernie. Kaža, što jaje pierajezd u Šviejcaryju — sprava vypadku. Padčas adnaho ź intervju žurnalistka, jakaja z Kijeva pierajechała ŭ Šviejcaryju, prapanavała Inie taksama pierajechać u hetuju krainu.
«Na toj momant my jakraz źbirali rečy. Ja ŭžo dva tydni była nielehałam (Inie nie praciahnuli dazvołu na žycharstva va Ukrainie. — NN). I mnie było vielmi składana jeździć. Usiudy byli błokpasty i nieabchodna pakazvać dakumienty».
Ina adznačaje, što šviejcarcy vielmi padobnyja svaim mientalitetam da biełarusaŭ. Ale jany ŭ siłu inšych histaryčnych abstavin zdoleli vybudavać demakratyju.
«U ich jość kantony, dzie žychary źbirajucca prosta na płoščy raz na hod i hałasujuć šlacham padniaćcia ruk za tyja ci inšyja zakony. Jany zmahli ŭsio heta vybudavać, usich prymiryć (a ŭ ich čatyry dziaržaŭnyja movy). I nichto nie pytajecca: «Čamu vy pa-italjansku razmaŭlajecie?»
Heta vielmi padobna da Biełarusi. U nas ža niama taksama hryźni, što ty biełaruskamoŭny abo ruskamoŭny biełarus. Niechta sprabuje, nabraŭšysia durnoha, spytać: «A čaho heta ty pa-biełarusku razmaŭlaješ?». Ale hetaha vielmi mała», — vykazvaje svoj punkt hledžańnia hierainia.
Hierainia sprabuje razburyć stereatyp pra toje, što Šviejcaryja adnaja z samych darahich krain. U jakaści prykładu jana pryvodzić abied u «Makdonałdsie», jaki kaštuje kala 20 jeŭra. Ale šviejcarcu, pavodle słoŭ Iny, kab zarabić takuju sumu, treba pracavać adnu hadzinu. I heta minimalny zarobak.
«U vyniku nizkazabiaśpiečany šviejcarac zarobić na ŭsio — kvateru, dobraj jakaści ježu — i apłocić usie svaje vydatki, pracujučy prybiralščykam abo kasiram u kramie. A my sa svaimi nizkimi cenami, pracujučy kasiram u mahazinie, zarobim prosta na chaładzilnik».
«Ja prosta maršrutam Azaronka»
Ina iranizuje, što jana pajšła «maršrutam Azaronka», jaki pałochaŭ mihrantaŭ myćciom unitazaŭ, — jana prafiesijna zajmajecca prybirańniem. Naleta žančyna źbirajecca pastupać u mahistraturu na psichołaha. Jana spadziajecca, što da taho času zmoža daciahnuć svaju niamieckuju movu da ŭzroŭniu V2. Ciapier u jaje V1, jaki hieraini dazvalaje narmalna kamunikavać ź ludźmi. Hetaha ŭzroŭniu Ina dasiahnuła za hod. Datul žančyna nie vałodała nivodnaj zamiežnaj movaj.
Ina tłumačyć, što na prybirańni spyniłasia ŭ vyniku vybaru ź pieraliku tych prostych rabot, jakija joj padabajucca:
«Ja chaču pastupić u mahistraturu, mnie patrebny hrošy. Ja rabiła ramonty, rečy z dreva, ja błohier. Ale z prostych prac mnie bolš za ŭsio padabajecca prybirać. Heta dla mianie najbolš kamfortna. Ja mahu i pradaŭcom u kramu pajści, aficyjantam taksama, ale prybirać — mianie supakojvaje. U mianie doma zaŭsiody čysta. Kali ty prybiraješ, možaš uklučyć navušniki, słuchać aŭdyjaknihu, raźvivacca. To-bok heta nie prosta rabota, jakaja budzie ciabie tarmazić».
Praz dva miesiacy paśla taho, jak Ina pačała pracavać u Šviejcaryi, jana stała indyvidualnaj pradprymalnicaj. Na dzień jana moža zarabić 210 jeŭra pry pracy 7 hadzin. Žančyna pracuje try dni na tydzień, bo nieabchodny čas na vučobu.
Sacyjalnaja palityka Šviejcaryi
Ina adznačaje, što pa šviejcarskich mierkach siamja, u jakoj dachod da 5 tysiač jeŭra, ličycca małazabiaśpiečanaj i patrabuje dapamohi. Pavodle jaje słoŭ, na praciahu hoda horad Lucern apłačvaŭ naviedvańnie jaje dziciem padrychtoŭčaj (adaptacyjnaj) hrupy ŭ škole. Prajazny na darohu da škoły apłačvaje škoła.
«Kali ty ŭ Šviejcaryi biedny, tvaje dzieci atrymajuć usio, što atrymajuć dzieci tych, chto dobra zarablaje», — adznačaje žančyna i kaža, što na kožnaje dzicia ŭ kantonie Lucern da 18 hadoŭ štomiesiac vypłačvajecca 270 jeŭra.
Ina raspaviadaje, što minimalnaja piensija ŭ krainie składaje 2400 jeŭra. «Kali ty sa startu vučyŭsia i pracavaŭ u Šviejcaryi, ty robiš adličeńni ŭ piensijnyja fondy i musiš pakłapacicca pra toje, kab tvaja piensija nie była minimalnaj. I ŭ ciabie jość dla hetaha ŭsie mahčymaści», — adznačaje hierainia.
Školnaja adukacyja
Ina zhadvaje mocnuju ŭ kantekście ŭłady školnuju sistemu. «U ich vialiki niedachop nastaŭnikaŭ. Dyrektar, jaki stvaraje svoj kalektyŭ, vielmi jaho bieraže, kab jany nie raźbiehlisia. Nastaŭniki zarablajuć 7 tysiač jeŭra. I prablema ŭ tym, kali ŭ hetuju sistemu praniknie niavarty pavahi nastaŭnik».
Hierainia raspaviadaje pra svajho syna, jaki patrapiŭ u intehracyjny kłas, dzie nastaŭnica ŭkrainka, jakaja daŭno vyjechała. Pavodle słoŭ hieraini, hetaja žančyna nie pracavała da pierajezdu ŭ Šviejcaryju nastaŭnicaj i nie maje nieabchodnaj psichałahičnaj padrychtoŭki.
«Ale ich nabrali na pracu, bo šmat u suviazi z vajnoju pryjechała dziaciej. U ich było adno patrabavańnie — kab u čałavieka była niamieckaja i ŭkrainskaja abo ruskaja movy», — dzielicca svaim bačańniem hierainia.
U vypadku Iny jaje adnosiny z nastaŭnicaj vylilisia ŭ istotny kanflikt, bo jaje syn ciarpieŭ ad bulinhu z boku nastaŭnicy. «Jaho zaplečnik vytrasaŭsia na padłohu. U jaho adras dazvalalisia słovy «ty tut lišni, ty tut nie pavinien być», — raspaviadaje hierainia.
Žančyna adznačaje taksama, što jaje starejšy syn maje składany charaktar. Da taho ž jon adziny biełarus u kłasie. Usie astatnija — ukraincy. Pry hetym adnosiny ź dziećmi ŭ syna dobryja. Syn vučyŭsia datul va Ukrainie. Tam jon skončyŭ čaćviorty kłas ukrainskaj škoły z dobrymi adznakami. Paśla pierajezdu syn pajšoŭ u intehracyjny kłas. I takim čynam zhubiŭ adzin hod. Ciapier jon pojdzie ŭ piaty kłas šviejcarskaj škoły.
Pavodle słoŭ Iny, školnaja sistema abierahała nastaŭnicu da taho momantu, pakul nie ŭmiašalisia sacyjalnyja słužby.
«U zadačy sacyjalnaha rabotnika ŭ Šviejcaryi ŭvachodzić zrabić tak, kab dziciaci było dobra. U krajnim vypadku jon moža jaho zabrać ź siamji», — zaŭvažaje žančyna i adznačaje, što ŭmiašańnie sacyjalnych słužbaŭ dazvoliła spynić bulinh jaje 12-hadovaha syna.
«Jany praanalizavali prablemu i ŭbačyli, što ŭ majho dziciaci składanaści ź intehracyjaj i jamu treba dapamahčy. Sacyjalny rabotnik mnie skazaŭ: «Zrazumieła, jon nie moža dumać ni pra jakuju vučobu i niamieckuju movu. Jamu ž tak drenna. Nieabchodna jamu pakazać, što Šviejcaryja byvaje takaja cudoŭnaja dla dziaciej. My jamu dapamožam». I voś dzicia pajedzie na dva tydni ŭ šviejcarski łahier. Ź im chodziać sacyjalnyja rabotniki, pakazvajuć basiejny, zabaŭlajuć, dapamahajuć intehravacca», —
raspaviadaje Ina.
Pavodle słoŭ žančyny, sacyjalnaja rabotnica ŭziała na siabie zadaču pahavaryć z novymi nastaŭnikami, kali chłopiec pojdzie ŭ šviejcarski kłas. Jany padrychtujuć kłas, kab na pieršych parach usie dapamahli synu ŭ adaptacyi.
«Ź dziećmi sama składana biełaruskim mihrantam. Jany vymušany nie tolki sami adaptavacca, ale i vyciahvać niejak adaptacyju svaich dziaciej. Maje dzieci pastajanna źbirajucca ŭ Biełaruś», —
adznačaje Ina.
Pra razvod
Tłumačačy pryčyny svajho razvodu z druhim mužam, Ina adznačyła: «Dla taho, kab kachańnie nie zahasała, važna zachavać zachapleńnie svaim partnioram. Vyhlad maje značeńnie tolki ŭ pieršy vielmi karotki ramantyčny čas, dalej uklučajecca zachapleńnie niečym — asabistymi jakaściami, padtrymkaj abo kłopatam, jakim ciabie achinaje tvoj partnior. Ty znoŭ i znoŭ možaš zakochvacca ŭ jaho.
A ŭ nas byŭ vielmi składany pieryjad paśla pierajezdu. Ja była ŭ depresii. Andrej byŭ u depresii, a ŭ dadatak u jaho była vialikaja adkaznaść za ŭtrymańnie siamji. I voś aboje znachodziačysia ŭ takim razburalnym, absalutna destruktyŭnym stanie my nie toje što nie zdoleli padtrymać adno adnaho, a chutčej tapili adno adnaho. My sprabavali dastać z čałavieka toje, čaho ŭ jaho niama. Zachaplacca nie zastałosia čym. I kali my ŭžo znachodzilisia ŭ dobrym stanie, zrazumieli, što ŭžo nie zmožam viarnucca ŭ momant kachańnia».
Žančyna nie śpisvaje heta na abstaviny. «Ja liču za lepšaje jak raniej daviedacca, dzie dno ŭ maich adnosinach. Lepiej raniej, a nie kali tabie 50 abo kali ŭ ciabie ankałohija. Lepš daviedacca pra heta raniej i znoŭ uziać za siabie adkaznaść. Ja schilajusia da taho, što situacyja vyjaviła ŭ nas našuju niesumiaščalnaść. My pra jaje daviedalisia i nam nieabchodna dalej pajści paasobku».
Niahledziačy na razvod, Ina sa svaim byłym mužam žyvie ŭ adnoj kvatery. Jana adznačaje, što heta vielmi lohka, kali na praciahu ŭsich adnosin partniory imknulisia być maksimalna ščyrymi pamiž saboju. Heta dazvalaje nie nakoplivacca kanfliktam.
«My zaŭsiody šmat razmaŭlali i pra rasstavańnie, i pra zhasańnie pačućciaŭ. Nie było niejkaha padmanu, kali niechta havoryć «kachaju», a potym «ja z taboju rasstajusia». U nas nie było takich momantaŭ, paśla jakich ty nie možaš zastacca ŭ dobrych adnosinach. My byli ščyrymi i pryznavalisia na kožnym etapie, što adbyvajecca. I kali ŭsio skončyłasia, heta było taksama vielmi ŭzajemna. Nichto nikomu nie rabiŭ baluča. Heta było pamierłaje kachańnie. I tamu, kali nichto nikoha nie kachaje, vielmi lohka zastacca siabrami», —
raspaviadaje hierainia.
Byłyja sužency ŭsio ščyra raspaviali svaim dzieciam. Ina zaŭvažaje, što bolš tłumačyć daviałosia małodšamu synu, ab jakim paśla razvodu jany stali bolš kłapacicca: «My padzialili abaviazki piaćdziasiat na piaćdziasiat. Ja stała nie prosta maci, jakaja vyharała, niervovaja, a mama, u jakoj užo zjaviŭsia adzin vychodny (plus razvodu dla žančyny)».
Baćki hieraini taksama ŭ razvodzie. «U ich byli vielmi traŭmujučyja adnosiny. Jany bilisia, źnievažali adno adnaho. I ja pamiataju, što mnie było vielmi drenna, kali my byli jašče «adnoj siamjoj». A potym byŭ samy brudny razvod i šmathadovaja nianaviść adno da adnaho. Heta raździraje dziciačuju dušu, u jakoj jość častka baćki i maci, jakija dla jaho dva važnyja abjekty», — zhadvaje Ina i padkreślivaje važnaść dobra havaryć pra partniora paśla razvodu i «vybrać čałavieka, paśla razvodu ź jakim ty budzieš pra jaho dobra havaryć».
Hierainia adznačaje, što paznajomiłasia sa svaim mužam, kali joj było 28, a jamu 32 hady. «My byli dastatkova śpiełymi ludźmi, kab zrabić adekvatny vybar».
Hladzicie całkam:
