19 listapada ŭ manastyry Rakavica na ŭskrainie Białhradu pachavajuć patryjarcha Paŭle. Heta byŭ adziny patryjarch, jaki pryncypova jeździŭ na hramadzkim transparcie i staŭ u piaredni šerah sa studentami-demanstrantami, kab abaranić ich ad specnazu. Piša ŭ błohu na radyjo «Svaboda» Natalla Vasilevič.
Patryjarch Paŭle zaprasta chadziŭ pa Białhradzie ŭ manaskaj rasie.
Tak ci inakš, usich pravasłaŭnych patryjarchaŭ nazyvajuć Śviaciejšymi. Ale najčaściej jany ŭjaŭlajucca hetkimi sabie ministrami na limuzinach i z achovaj, albo pramoŭcami, palitykami, administratarami.
Sučasnaha Maskoŭskaha patryjarcha Kiryła, naprykład, aznačajuć «kryzis-menedžeram», a patryjarcha Kanstancinopalskaha Varfałamieja — «zialonym», dziakujučy tamu, što jon adnoj z asnoŭnych temaŭ svajoj publičnaj dziejnaści zrabiŭ ekalohiju. Dla ludziej z «tradycyjna pravasłaŭnych» krainaŭ, jak časta nazyvajuć krainy Ŭschodniaj Eŭropy, patryjarch — heta naohuł tolki imia ŭ niekatorych prašeńniach liturhii. Navat kali jon i pryjaždžaje ŭ našyja miaściny, to prosta pabačyć jaho zblizu, nia toje, što navat pahavaryć, — užo cełaja epapeja.
Dy navat i nie patryjarch, a zvyčajny miascovy jepiskap — asoba zvyšvažnaja, zaniataja surjoznymi spravami na ŭzroŭni cełaj dziaržavy ci prynamsi miascovych orhanaŭ ułady. A jakija tytuły! Voźmiem, da prykładu, patryjarcha Aleksandryjskaha — Jahonaja Ščasnaść Papa i Patryjarch Vialikaha Horadu Aleksandryi, Livii, Pientanopala, Efijopii, usiaho Jehiptu i ŭsioj Afryki, Ajciec Ajcoŭ, Pastyr Pastyraŭ, Trynaccaty Apostał i Sudździa Suśvietu. Jak tut nia stać abjektam pakłanieńnia?
Z sučasnych pradstajacielaŭ Pamiesnych Cerkvaŭ, badaj, tolki dvoje byli hierojami sučasnaha pacieryka: Archijepiskap Tyrany i ŭsiaje Albanii Anastas, jaki ŭznačalvaje adnu z samych maleńkich Cerkvaŭ u śviecie — pa adzin bok ad Kosava; i Serbski patryjarch Paŭle, prychody i manastyry pad kiraŭnictvam jakoha pieražyvali apošnija dziesiacihodździ nie najlepšyja časy ŭ samim Kosavie.
Naviny pra apošniaha ciaham niekalkich hod tyčylisia ŭ asnoŭnym stanu zdaroŭja patryjarcha, što nia dzivić, bo pierad spačynam na 96-m hodzie žyćcia Śviaciejšy Paŭle dva hady pravioŭ u špitali Vajskova-medycynskaj akademii.
Jašče ŭ 1940-ch hh. chvaravitamu i słabieńkamu Hojka Stojčaviču lekary abiacali tolki try miesiacy žyćcia,
a jon jašče praz 50 hod paśla hetaha ŭznačaliŭ Serbskuju Pravasłaŭnuju Carkvu. Praŭda, acaliŭšysia ad suchotaŭ, Hojka Stojčavič sapraŭdy pamior, tolki simvalična, pryniaŭšy manaski postryh i pačaŭšy novaje žyćcio — manacha, askieta, śviatara. Kali Paŭle dasiahnuŭ taho ŭzrostu, kali zvyčajna jepiskapy padajuć prašeńnie na spačyn, to i tut zamiest spačynu jon adkryŭ novuju staronku svajho žyćcia — patryjaršastva, słužeńnie na samaj vysokaj carkoŭnaj pasadzie ŭ najbolš ciažki čas dla svajoj krainy: bałkanskich vojnaŭ, hienacydu, aŭtarytarnaha režymu i nataŭskich bambiožak, raspad niekali vialikaj Serbii. I na hetaj pasadzie jon nia staŭ prosta «viasielnym hienerałam», ale nie bajaŭsia brać čynny ŭdzieł u žyćci krainy, pryčym čaściakom ustupajučy ŭ kanfrantacyju z uładami.
Ciažka vyznačyć, jakoj była palityčnaja pazycyja samoha patryjarcha Paŭle — jon staraŭsia trymacca pa-za palitykaj, ale być pa-za palitykaj va ŭmovach aŭtarytarnaha režymu — heta faktyčna padtrymlivać režym.
U 1993 h. patryjarch napisaŭ list prezydentu Serbii Słabadanu Miłošaviču z prośbaj vyzvalić sa źniavoleńnia lidera apazycyi Vuka Draškaviča.
Kali serbskaja palicyja hatovaja była žorstka razahnać studenckija vystupleńni 1996 h. u Białhradzie, patryjarch vyjšaŭ na vulicu razam sa studentami, i palicejskija kardony vymušanyja byli prapuścić kalonu.
Režym prezydenta Serbii Słabadana Miłošaviča, jaki kiravaŭ krainaj da 2000 h., patryjarch nie pabajaŭsia nazvać adkaznym za katastrofu serbskaha narodu. Razam z tym šmatlikija narakańni serbskich demakrataŭ vyklikali
jahonyja kantakty ź lideram vajskovych hrupovak baśnijskich serbaŭ Radavanam Karadžyčam.
Jon nie rabiŭ ničoha zvyšnaturalnaha, ale ŭžo pry žyćci mnohija ličyli patryjarcha Paŭła śviatym.
Stareńki pa ŭzroście, jon staŭ dla mnohich uzoram sapraŭdnaha starectva — askietyčnaha, ścipłaha, manacha.Voś papularny fotazdymak patryjarcha Paŭle — stareńki manašak u stareńkim padraśniku z patryjaršym posacham, jaki nahadvaje zvyčajny dziadulčyn kijok, kročyć vulicami Białhradu.
Niechta vypadkova zrabiŭ fotazdymak patryjarcha, kali toj jechaŭ na tramvai — u ciomnaj manaskaj vopratcy, ale sa śvietłym tvaram, jaki, zdajecca, aśviačaŭ navakolle.
Jak raskazvaŭ śviatar Ihar Pčalincaŭ, patryjarch Paŭle ŭ 2003 h. na specyjalnym ciahniku pryjechaŭ u liku inšych haściej u Saroŭ — dla ŭdziełu ŭ saroŭskich uračystaściach. Usich haściej raźvieźli pa haścinicach, i raptam vyśvietliłasia, što zhubiŭsia Serbski patryjarch Paŭle. Ci to vychodziŭ ź ciahnika doŭha, ci to prosta ŭ im patryjarcha nie pryznali — nia tyja maniery byli. Kali viarnulisia na vakzał, to pabačyli patryjarcha Paŭle, jaki siadzieŭ na svajoj valizie i aziraŭ vakolicy. Z transpartu zastałasia adna «haziel», na joj patryjarcha i pavieźli. Praŭda, ciažka ŭjavić, kab takaja historyja adbyłasia ź niekim inšym vysokim ijerarcham? Papy i mnohija patryjarchi latajuć ułasnymi samalotami, u čas ich pryjezdu pierakryvajuć trasy, a tut — Śviaciejšy Paŭle jedzie na saroŭskija ŭračystaści maršrutkaj.
Varta pierakazać i inšyja historyi, jakija sabraŭ Jury Maksimaŭ.
Adna serbskaja žančyna, pryjšoŭšy na pryjom da patryjarcha, zaŭvažyła, što ŭ patryjarcha zusim stareńkija čaraviki, i joj stała soramna, što patryjarch vialikaj serbskaj Carkvy abuty, jak bomž. A patryjarch joj adkazaŭ: «
Bačycie, jakija vydatnyja skuranyja čaraviki ja znajšoŭ na śmietnicy, ich treba było tolki krychu padramantavać».
Albo historyja pra «jašče adnu žančynu», jakaja, pryjšoŭšy na pryjom da patryjarcha, chacieła ŭručyć jamu humanitarnuju dapamohu, spasłaŭšysia na toje, što ŭ śnie da jaje prychodziła Najśviataja Baharodzica i zahadała prynieści patryjarchu Paŭle padarunak. Patryjarch nie razhubiŭsia: zapytaŭšysia, a jakoj hadzinie Najśviataja Baharodzica pryjšła da žančyny, jon adkazaŭ joj: «Ja loh spać paźniej, i Najśviataja Baharodzica taksama pryjšła da mianie, i paprasiła padziakavać vam, i zahadała, kab ja padarunka nie prymaŭ».
Moža, heta i nia śviataść.I praŭda — sam za saboj talerku prybraŭ; chleb narezaŭ; u ahulnaj čarzie ŭ stałoŭcy pastajaŭ; na tramvai prajechaŭ — miljony ludziej robiać heta štodnia, i nichto nie ŭpadaje ŭ ekzaltacyju: «heta śviataść!» Ale być prosta čałaviekam, prynižać siabie, kali inšyja ŭzvyšajuć, heta ŭžo šlach da śviataści, jaŭleńnie sapraŭdnaj Čałaviečnaści, praź jakuju tolki i moža być jaŭlenaja sapraŭdnaja Boskaść.
