Źniščalnik F-16, los pastavak jakoha Ukrainie zaležyć ad ZŠA. Fota: Wikimedia Commons
Na hetaje pytańnie sprabuje adkazać karespandent Le Monde. Aŭtar nahadvaje, što ŭ aŭtorak, 16 maja, ofis premjer-ministra Vialikabrytanii raspaŭsiudziŭ zajavu, u jakoj havorycca ab stvareńni «mižnarodnaj kaalicyi» pa sadziejničańni Ukrainie ŭ atrymańni źniščalnikaŭ F-16.
Niderłandy zajavili pra hatoŭnaść pastavić ich, a Francyja — padrychtavać piłotaŭ. Zastałosia pierakanać ZŠA, bo samaloty amierykanskaj vytvorčaści i dla ich pastavak nieabchodnaja zhoda hetaj krainy.
Čym admietnyja samaloty
Źniščalniki F-16 — samyja raspaŭsiudžanyja ŭ śviecie. Usiaho ich vypuščana čatyry z pałovaj tysiačy. Ź ich na ŭzbrajeńni ŭ dvaccaci piaci krainach znachodzicca 2300. Hetyja samaloty składajuć 16% suśvietnaha parku bajavych samalotaŭ.
Aŭtar adznačaje, što hetaja madel vyznačajecca redkaj univiersalnaściu. Pryznačany ŭ asnoŭnym dla pavietranaha boju, samalot taksama moža być vykarystany ŭ jakaści taktyčnaha bambardziroŭščyka, samalota dla naziemnych atak, dla radyjoelektronnaj baraćby abo dla abarony pavietranaj prastory.
Nie źjaŭlajučysia panacejaj, jon efiektyŭny va usich hetych śfierach. Takim čynam, Ukraina maje ŭsie padstavy addać pieravahu F-16 pierad francuzskimi «Miražami» (Mirage) abo «Rafalami» (Rafale).
Pazicyja ZŠA
Džo Bajden, čyja zhoda źjaŭlajecca papiaredniaj umovaj, jasna zajaviŭ 30 studzienia, što nie źbirajecca davać Ukrainie takija srodki. Jon ličyć bolš razumnym praciahvać pastaŭki naziemnych sistem abarony, efiektyŭnaść jakich nie patrabuje dokazaŭ. Za vyklučeńniem pačatku kanfliktu, hetyja sistemy da hetaha času ŭtrymlivajuć rasijskuju avijacyju, niahledziačy na jaje vidavočnuju pieravahu jak u kolkasnym, tak i ŭ technałahičnym dačynieńni, ad praniknieńnia za liniju frontu.
Takim čynam, adznačaje aŭtar, ukraincy addali pieravahu stratehii «zabarony dostupu da pavietranaj prastory» zamiest «pieravahi ŭ pavietry». I pakolki hetaja stratehija pracuje, mianiać jaje nie treba, miarkujuć u Vašynhtonie.
Aŭtar cytuje vajennaha ekśpierta i byłoha piłota VPS ZŠA Miksimilijana Bremiera (Maximilian Bremer), jaki ŭ svaim artykule, apublikavanym na sajcie Defense News, adznačyŭ:
«Lubaja sproba Ukrainy atrymać pieravahu ŭ pavietry moža być darahoj pamyłkaj. Jana, chutčej, pavinna ćviorda prytrymlivacca svajoj pravieranaj stratehii zabarony dostupu da svajoj pavietranaj prastory, a mižnarodnaja kaalicyja, jakaja padtrymlivaje Ukrainu, pavinna praciahvać pastaŭlać sistemy supraćpavietranaj abarony i bojeprypasy».
Takim čynam, kanstatuje aŭtar artykuła, samaja raspaŭsiudžanaja ideja ŭ administracyi prezidenta ZŠA zaklučajecca ŭ tym, kab prytrymlivacca status-kvo abo, pry nieabchodnaści, vykarystoŭvać rakiety, dalnaść jakich dazvolić ukraincam bić pa dalokich celach biez ryzyki dla žyćcia svaich piłotaŭ.
U hetym pytańni, nahadvaje aŭtar, Vialikabrytanija zrabiła pieršy krok, abviaściŭšy ab pastaŭcy rakiet Storm Shadow z maksimalnaj dalnaściu palotu ŭ 250 kiłamietraŭ, pry ŭmovie, što ŭkrainskaje vojska nie budzie vykarystoŭvać ich na terytoryi Rasii.
Inšyja prapanujuć pastaŭku rakiet GLSDB («bomby małoha dyjamietra naziemnaha bazavańnia») abo MGM-140 ATACMS z dalnaściu palotu, adpaviedna, u 150 i 300 kiłamietraŭ. Vašynhton, adznačajecca ŭ artykule, addaje pieravahu pastaŭkam pieršaha vidu rakiet.
Navošta Kijevu F16
Le Monde adznačaje, što ad najaŭnaści F16 zaležać mahčymaści supraćpavietranaj abarony Ukrainy. Pakolki samaloty taksama vykonvajuć rolu latučych zienitnych batarej. Źniščalniki MiH-29 i Su-27, jakija składajuć asnovu ŭkrainskaha avijaparku, znachodziacca na zychodzie svajho termina słužby. A ich kolkaść nieparaŭnalnaja z rasijskaj.
Vydańnie pryvodzić źviestki z analityčnaha sajta Global Firepower ab tym, što na pačatku hoda va ŭkrainskim vajenna-pavietranym fłocie naličvałasia ŭsiaho 187 bajavych samalotaŭ, što ŭ dziesiać razoŭ mienš, čym u rasijskaj armii.
Aŭtar cytuje pres-sakratara ŭkrainskaha vajenna-pavietranaha fłotu Juryja Ihnata, jaki ŭ intervju «Bi-bi-si» zajaviŭ:
«Siońnia my nie možam vieści bai na roŭnych umovach z najaŭnymi ŭ nas samalotami. (…) Heta sastarełaje savieckaje abstalavańnie».
Pa słovach Ihnata, samaloty F16 patrebnyja Ukrainie ŭ pieršuju čarhu dla taho,
«kab abaranić nas ad rasijskich rakietnych atak suprać našych haradoŭ i našaj krytyčna važnaj infrastruktury» i «dazvolić nam nanosić udary pa varožych naziemnych celach na časova akupavanych terytoryjach».
Vydańnie taksama cytuje navukovaha supracoŭnika Instytuta mižnarodnych adnosin i stratehičnych daśledavańniaŭ, śpiecyjalista pa vajskovaj avijacyi Žana-Kłoda Ałarda (Jean-Claude Allard). Śpiecyjalist tłumačyć, što ŭ dzień, kali pačniecca abiacanaje kontrnastupleńnie,
«toj, chto vałodaje pieravahaj u pavietry, budzie mieć vialikuju pieravahu albo prarvać front, albo ŭtrymać jaho. Ukraincy chočuć, kab samaloty viali pavietrana-naziemny nastup».
Ałard zaŭvažaje, što taki padychod kłasičny. Ale dla hetaha patrebnaja vielmi vialikaja kolkaść samalotaŭ. «Ja nie ŭpeŭnieny, što zachodnija sajuźniki zmohuć pastavić stolki», — vykazvaje mierkavańnie śpiecyjalist.
Aŭtar adznačaje, što, pavodle ŭkrainskaj presy, dla praciahu efiektyŭnaha zakryćcia nieba pierad varožaj avijacyjaj nieabchodna mieć piać bryhad źniščalnikaŭ, heta značyć, krychu mienš za dźvieście samalotaŭ.
U toj čas jak ukrainskaja supraćpavietranaja abarona zastałasia praktyčna niepaškodžanaj, varožaja avijacyja, zdajecca, čakaje svajho momantu, dazvalajučy rakietam ź vialikaj dalnaściu i bieśpiłotnikam pamianšać zapasy ŭkrainskaj supraćpavietranaj abarony, jakija zachodnija dziaržavy imknucca adnavić.
Vydańnie zaŭvažaje, što mienavita «adkryćcio nieba» zjaŭlajecca adnoj z pryčyn, pa jakich rasijskaja armija rehularna bambić harady i hramadzianskuju infrastrukturu.
Aŭtary nahadvajuć, što ŭ kancy lutaha Pientahon užo vykazaŭ zaniepakojenaść nakont źmianšeńnia zapasaŭ supraćpavietrnaj abarony. A na pačatku krasavika New York Times pisała, abapirajučysia na ŭciečki z kanfidencyjnych dakumientaŭ, što hetyja zapasy mohuć być vyčarpanyja praź miesiac.
Jakija jašče prablemy isnujuć
Aŭtar zaŭvažaje, što pradkazańnie, vidavočna, nie spraŭdziłasia. Ale ryzyka vyčarpańnia zapasaŭ pa-raniejšamu źjaŭlajecca arhumientam na karyść bolš chutkaj pieradačy F-16. Treba taksama pamiatać pra toje, što peŭny čas zojmie navučańnie navat vopytnych piłotaŭ.
Žurnalist nahadvaje, što zimoj u Aryzonu byŭ nakiravany ŭkrainski ekipaž dla acenki terminu navučańnia. Ukrainskaje kamandavańnie vyznačyła, što heta zojmie mienš za šeść miesiacaŭ. Ale i heta vielmi doŭha.
Prablema ŭskładniajecca jašče i tym, što nieabchodna taksama zabiaśpiečyć padrychtoŭku nieabchodnaha składu dla absłuhoŭvańnia i zabieśpiačeńnia efiektyŭnaści samalotaŭ. Pa słovach Žan-Kłoda Ałara, dla adnaho samalota nieabchodna minimum dvanaccać čałaviek.
Vydańnie adznačaje, što ŭ toj ža čas Kijeŭ imkniecca raźviejać aściarohi svaich sajuźnikaŭ adnosna mahčymaj «eskałacyi». Takija razmovy ŭźnikajuć na kožnym novym etapie materyjalnaj dapamohi. Tak było sa zbrojaj, reaktyŭnymi sistemami załpavaha ahniu, ciažkimi tankami i dalnabojnymi rakietami.
Aŭtar cytuje ministra zamiežnych spraŭ Ukrainy Dźmitryja Kulebu, jaki ŭ kancy krasavika zajaviŭ:
«Nam kazali, što [hetaja zbroja] vykliča eskałacyju z boku Rasii, kali budzie pastaŭlenaja Ukrainie, ale hetaha nikoli nie adbyvałasia. F-16 taksama hetaha nie zrobiać. Pastaŭka F-16 Ukrainie budzie ŭtrymlivać Rasiju ad pravakacyj, a nie vyklikać ich. Čas pryniać hetaje rašeńnie».
Le Monde padkreślivaje, što ŭ Vašynhtonie aficyjna praciahvajuć prytrymlivacca status-kvo, ale dyskusija viadziecca intensiŭna, asabliva ŭ Kanhresie, dzie pradstaŭniki abiedźviuch partyj cisnuć na Bieły dom, i ŭ kołach analitykaŭ.
Vydańnie cytuje słovy kiraŭnika Instytuta aerakaśmičnych daśledavańniaŭ Mitčeła Devida Deptuła (David Deptula) i dyrektarku Instytuta Makkiejna Evielin Farkas (Evelyn Farkas) ź ich artykuła ŭ Wall Street Journal:
«Administracyja Bajdena, zdajecca, niepakoicca pra toje, što adbudziecca, kali ZŠA daduć pavietranyja srodki Ukrainie. Adnak turbavacca treba chutčej ab tym, što adbudziecca, kali my hetaha nie zrobim».
Čytajcie jašče:
Rasija stała čaściej abstrelvać try vobłaści Ukrainy
Makron abviaściŭ pra stvareńnie «rejestra škody» ad rasijskaj ahresii
CNN: Ukraina sapraŭdy ŭžo vykarystoŭvała rakiety Storm Shadow
