Časovy premjer-ministr Mali Šohiel Kokała Maiha. Fota: Vikipiedyja
U vieraśni 2021 hoda z trybuny Hienieralnaj asamblei Arhanizacyi Abjadnanych Nacyj časovy premjer-ministr Mali Šohiel Kokała Maiha (Choguel Kokalla Maïga) abrynuŭsia na Francyju. A dniami ŭ intervju RIA Novosti Šohiel Maiha na vielmi dobraj ruskaj movie raskazaŭ, jak hod žyŭ u Minsku, a potym dziesiać hadoŭ navučaŭsia ŭ Maskvie. Jon nazvaŭ siabie «malijskim maskvičom».
Inžynier pa telekamunikacyjach Maiha byŭ blizkim prychilnikam Musy Traare, jaki byŭ dyktataram Mali ŭ 1968—1991 hadach, členam Nacyjanalnaha sajuza moładzi Mali.
U tyja časy kraina išła šlacham choć i sacyjalistyčnaha raźvićcia, ale ŭmieranaha. Jana nie była nastolki marksisckaj, jak Anhoła, Mazambik ci Efiopija. Režym u krainie, adnak, byŭ aŭtarytarny, a ideałohija — «stabilnaści režymu».
U 1961 hodzie Mali i SSSR padpisali pahadnieńni ab handlovym i kulturnym supracoŭnictvie. Paralelna raźvivalisia adnosiny z Francyjaj i inšymi zachodnimi krainami. Ale Mali była zaležnaj ad Savieckaha Sajuza ŭ płanie ŭzbrajeńnia i navučańnia svajoj armii. Prykładna 50 savieckich vajskovych daradcaŭ zajmalisia padrychtoŭkaj braniatechniki, artyleryi i parašutnaha abstalavańnia dla vajskoŭcaŭ Mali, a taksama navučali malijskich piłotaŭ. Saviety taksama vykarystoŭvali malijskija aeradromy dla praviadzieńnia rejsaŭ zabieśpiačeńnia hrup, jakija jany padtrymlivali ŭ Anhole. Studenty z Mali navučalisia ŭ SSSR.
Z rostam ekanamičnych prablem u Savieckim Sajuzie finansavaja padtrymka krainy spyniłasia. Paśla taho jana była vymušanaja šukać inšyja krynicy. Paśla pieravarotu 1991 hoda ŭ Mali skłałasia šmatpartyjnaja sistema. Za tryccać hadoŭ (z 1992-ha pa 2020-ty) źmianilisia čatyry prezidenty.
U 1995-m Šohiel Maiha zasnavaŭ Patryjatyčny ruch za adnaŭleńnie, u jaki ŭvajšli prychilniki byłoha prezidenta Traore. Doŭhi čas partyja znachodziłasia ŭ apazicyi. Sam Šohiel Maiha ŭdzielničaŭ u prezidenckich vybarach ŭ 2002, 2013 i 2018 hadach, ale jon nikoli nie nabiraŭ bolš za niekalki pracentaŭ hałasoŭ. Nie našmat bolš paśpiachovymi byli vystupleńni Patryjatyčnaha ruchu i na parłamienckich vybarach: u 2007 hodzie jon atrymaŭ 8 miescaŭ, a ŭ 2013 ŭsiaho try.
U takoj marhinalnaj partyi nastupiŭ «zorny čas», kali ŭ 2020 hodzie ŭ vyniku pratestaŭ, jakija pačalisia 5 červienia i praciahvalisia niekalki miesiacaŭ, miaciežnyja sałdaty aryštavali prezidenta Ibrahima Bubakara Kiejta i premjer-ministra Bubu Sisie. 19 žniŭnia prezident abjaviŭ ab svajoj adstaŭcy i raspuściŭ parłamient.
Ekśpierty vykazvali zdahadki ab datyčnaści da hetaha dziaržaŭnaha pieravarotu Rasii. Tak, amierykanskaje internet-vydańnie The Daily Beast 21 žniŭnia 2021 hoda pisała ab tym, što dvoje bajevikoŭ, jakija kiravali pieravarotam u Mali, bolšuju častku hoda praviali na navučańni ŭ Rasii (pahadnieńnie ab vajskovym supracoŭnictvie pamiž dźviuma krainami było zaklučana 25 červienia 2019 hoda). A viarnulisia jany ŭ Zachodniuju Afryku za niekalki dzion da zrynańnia prezidenta.
U jakaści časovaha ŭrada byŭ stvorany Nacyjanalny kamitet vyratavańnia naroda. 18 studzienia 2021 hoda kamitet abviaściŭ ab svaim samarospusku, pieradaŭšy ŭładu hramadzianskim siłam na čale z Ba Ndaŭ. Heta kiraŭnictva krainy źjaŭlałasia časovym, jakoje pavinna było padrychtavać novyja prezidenckija vybary.
24 maja 2021 hoda pierachodny prezident Ba Ndaŭ i pierachodny premjer-ministr Moktar Uan byli aryštavany. Novym časovym prezidentam byŭ abvieščany pałkoŭnik Asim Hoita.
U jaho padtrymku na vulicy vyjšli demanstranty.
Demanstracyja vidavočna była nakiravanaja na toje, kab pryciahnuć uvahu Rasii. Sotni ludziej maršyravali pad vializnym partretam novaha časovaha prezidenta, razmachvajučy rasijskimi ściahami i ciahajučy płakaty z napadkami na Francyju,
jakaja mieła na toj čas bolš za 5 tysiač vajskoŭcaŭ, razhornutych u zasušlivym rehijonie Sachiela ŭ Afrycy ŭ ramkach apieracyi «Barchan» pa baraćbie ź sieparatystami.
Paśla hetaha pieravarotu Francyja vyrašyła spynić apieracyju. U žniŭni 2022 hoda apošnija francuzskija vajskoŭcy pakinuli Mali. Na miesca francuzaŭ prychodziać rasijskija vajskovyja instruktary i najmity z «Hrupy Vahniera».
Udzielniki antyfrancuzskaha mitynhu ŭ stalicy Mali Bamako. Studzień 2021 hoda. Fota: AP Photo/Harandane Dicko, File
4 červienia 2021 hoda časovym premjer-ministram krainy byŭ pryznačany «malijski maskvič» Šohiel Kokała Maiha.
Pačynajučy z 2020-ha Rasija akazvaje dapamohu Mali vajskovaj technikaj. Tak, u žniŭni 2022 hoda kraina atrymała piać samalotaŭ Ł-39 i Su-25 i viertalot Mi-24P.
U listapadzie 2022 hoda padčas vizitu ministra biaśpieki Mali Dauda Ali Machamiedzina ŭ Maskvu abiedźvie krainy padpisali pahadnieńnie ab supracoŭnictvie ŭ halinie biaśpieki, raźviedki, kiravańnia ryzykami i stychijnymi biedstvami, baraćby z narkotykami i padrychtoŭki piersanału.
«Vahnieraŭcy» ŭ Mali. Fota: French Army via AP
U pačatku lutaha 2023 hoda krainu naviedaŭ ministr zamiežnych spraŭ Rasii Siarhiej Łaŭroŭ. Napiaredadni jahonaha vizitu malijskaje ministerstva zamiežnych spraŭ zajaŭlała:
«Hety vizit vysokaha ŭzroŭniu adpaviadaje palityčnamu vybaru, zroblenamu pierachodnym uradam, kab pašyryć i dyviersifikavać stratehičnaje partniorstva».
Vypadak z Mali jašče raz paćviardžaje viadomuju reputacyju Kramla, jaki spadziajecca źmianić palityku afrykanskich krain dziela svajoj vyhady. Tamu pačakajem, moža, nieŭzabavie jašče ŭ jakoj krainie źjavicca kiraŭnik, jaki vučyŭsia ŭ Minsku. Ale hanarycca hetym nijak nie budzie vypadać.
