Doktar nazyvaje try asnoŭnyja faktary, jakija ŭpłyvajuć na samaadčuvańnie i zdaroŭje.
Paŭnavartasnaje i zbałansavanaje charčavańnie. «U naš čas, kali ŭ kramach tak šmat praduktaŭ ź vialikaj kolkaściu cukru, charčavacca karysna i zbałansavana — nie takaja prostaja zadača, jak moža padacca na pieršy pohlad», — adznačaje Vilus Rajeckas. Adnak kožny možna pakłapacicca pra toje, kab u mieniu zaŭsiody była harodnina, jakaja nam padabajecca, — pamidory, ahurki, sałata. Harodnina moža być śviežaj, varanaj ci zapiečanaj. «Darečy, jana musić zajmać pałovu talerki», — dadaje lekar. Taksama treba sačyć za raznastajnaściu praduktaŭ i charčavacca rehularna.
Fizičnaja aktyŭnaść. Heta nie abaviazkova pavinny być składanyja praktykavańni i intensiŭnyja treniroŭki da źniasileńnia — dastatkova prosta hulać na śviežym pavietry nie mienš za paŭhadziny štodzień, asabliva ŭ śvietły čas sutak. Apošniaja ŭmova vielmi važnaja, asabliva zimoj, kali bolšuju častku dnia nas atačaje ciemra. Suśvietnaja arhanizacyja achovy zdaroŭja rekamienduje nie mienš za čatyry hadziny fizičnaj aktyŭnaści na tydzień.
Zbałansavany režym pracy i adpačynku. «U sučasnym śviecie my pravodzim šmat času pierad ekranami, što stanovicca aktualnaj prablemaj, kali havaryć pra režym adpačynku i hihijenu snu», — zaŭvažaje doktar. Kab dobra vyspacca, varta paźbiahać ekranaŭ telefona abo televizara, jak minimum, za hadzinu da snu. Heta važna nie tolki z-za tak zvanaha siniaha śviatła, ale i tamu, što atrymanaja infarmacyja, jak stanoŭčaja, tak i admoŭnaja, aktyŭna ŭzbudžaje niervovuju sistemu i emocyi. Praz heta čas hłybokaha snu skaračajecca. U vyniku čałaviek abudžajecca ranicaj biez adčuvańnia taho, što jon adpačyŭ, i potym na praciahu dnia nie chapaje enierhii i jamu ciažka zasiarodzicca.
Ci treba ŭ kancy zimy štučna ŭznaŭlać zapas vitaminaŭ? Doktar źviartaje ŭvahu tolki na dva
Pa słovach Vilusa Rajeckasa, bolšuju častku nieabchodnych vitaminaŭ i mikraelemientaŭ my atrymlivajem ź ježy. To-bok pry paŭnavartasnym i zbałansavanym charčavańni niedachop vitaminaŭ ci minierałaŭ nie pavinien uźnikać i sustrakajecca vielmi redka (tolki kali čałaviek nie maje asablivaha stanu zdaroŭja — zachvorvańniaŭ straŭnika ci stravavalnaha traktu, ankałahičnych zachvorvańniaŭ ci pryrodžanych parušeńniaŭ abmienu rečyvaŭ).
Doktar miarkuje, što vyklučeńniami dla žycharoŭ našaha rehijona jość tolki dva elemienty: heta vitamin D i žaleza (deficyt apošniaha najčaściej sustrakajecca ŭ žančyn mienstrualnaha ŭzrostu). Rajeckas źviartaje ŭvahu, što simptomy, vyklikanyja deficytam niejkaha vitaminu, možna zaŭvažyć, tolki kali jaho kancentracyja ŭ arhaniźmie padaje vielmi istotna nižej za normu. Drobnyja źmieny nie majuć jaskravaj simptamatyki.
«Nasamreč arhanizm čałavieka ŭjaŭlaje saboj davoli daskanała ŭładkavany miechanizm, zdolny pahłynać patrebnyja jamu rečyvy i vyvodzić niepatrebnyja. U vypadku deficytu peŭnaha rečyva arhanizm zasvoić jaho z dadatkovych charčovych dabavak i vyviedzie lišak niepatrebnych jamu rečyvaŭ», — kaža Vilus Rajeckas.
Sačyć za zbałansavanym charčavańniem treba nie tolki zimoj, ale i ŭvieś hod, miarkuje doktar, tady deficyt vitaminaŭ i minierałaŭ uźniknuć nie pavinien.
