Fizičnyja abjomy skaracilisia
Pieršaje, na što źviartaje ŭvahu ekanamist BEROC Dźmitryj Kruk, rekord pastaŭleny vyklučna ŭ valutnym vymiareńni, a nie ŭ fizičnym.
«Heta vielmi važny momant, bo dla VUP, zarobkaŭ, uzroŭniu biespracoŭja i h.d. asnoŭnymi pakazčykami źjaŭlajucca mienavita fizičnyja abjomy. I tut abjom ekspartu ŭ Rasiju nie tolki nie pavialičyŭsia ŭ paraŭnańni z anałahičnym pieryjadam 2021 hoda, ale i pamienšaŭ na 5 pracentaŭ. I choć biahučyja abjomy ekspartu ŭ Rasiju zastajucca vialikimi, jany istotna mienšyja za tyja piki, jakija naziralisia ŭ druhoj pałovie 2021 hoda», — adznačaje ekśpiert.
U svaju čarhu, rost abjomaŭ ekspartu ŭ valutnym vymiareńni źjaŭlajecca vynikam vysokich cenaŭ na fonie rekordnaj hłabalnaj inflacyi, jakaja dadatkova padšturchoŭvajecca cenami na charčovyja tavary i enierhanośbity. Mienavita z hetaj pryčyny atrymałasia, što, niahledziačy na skaračeńni fizičnych abjomaŭ, u dalaravym vymiareńni pakazčyki ekspartu ŭ Rasiju pakazali pryrost i abnavili histaryčny maksimum.
Ekspart u ES skaraciŭsia bolš, čym na pałovu
Vyrasła i dola rasijskaha rynku ŭ biełaruskim eksparcie.
Hetyja źmieny adbylisia nie za košt naroščvańnia abjomu prodažaŭ u Rasiju, a praz značnaje skaračeńnie ekspartu ŭ inšyja krainy. Raniej (u 2015—2019 hadach) ekspart u RF zajmaŭ kala 40 adsotkaŭ, ciapier heta ŭžo bolš za 50%.
Ekspart ź Biełarusi ŭ krainy ES tolki ŭ valutnym vymiareńni skaraciŭsia na tracinu. Kali my budziem brać vymiareńni fizičnyja, to situacyja jašče horšaja.
«Kali paraŭnoŭvać krasavik 2021 hoda z krasavikom 2022-ha, to my bačym, što ŭ fizičnych abjomach ekspart ź Biełarusi ŭ ES skaraciŭsia bolš, čym na 50%.
Prablemy na jeŭrapiejskim kirunku naziralisia jašče da vajny, bo paśla vybaraŭ 2020 hoda na Biełaruś užo byli nakładzieny peŭnyja sankcyi, jakija nie dazvalali raści prodažam u krainy ES. Adnak da śniežnia 2021 hoda — studzienia 2022-ha abjomy ekspartu ź Biełarusi ŭ ES amal nie źmianialisia, pakolki letaś byŭ značny rost pa ŭsim śviecie», — zaŭvažaje ekśpiert.
Imklivaje padzieńnie abjomaŭ ekspartu ŭ ES adbyłosia paśla pačatku vajny. Aproč straty značnaj častki jeŭrapiejskaha rynku, Biełaruś całkam zhubiła rynak Ukrainy, na dolu jakoha letaś prychodziłasia bolš za 13 adsotkaŭ našaha ekspartu.
A čym Ukrainu zamianić
Dźmitryj Kruk adznačaje, što sproby pieraaryjentacyi na inšyja rynki (u pieršuju čarhu havorka idzie pra Uschod) taksama nie majuć značnych pośpiechaŭ.
«Hałoŭnymi metami tak zvanaha pieranakiravańnia źjaŭlajecca nie Rasija, dzie jość peŭnyja zruchi, a azijackija, afrykanskija i paŭdniovaamierykanskija krainy. Ale kazać pra niejki značny rost ekspartu pa hetych kirunkach nie vypadaje, kali nie brać krainy, dzie jon byŭ kala nula, a ciapier my tudy niešta pradajem.
Pakul niama takich prykładaŭ, kab možna było kazać, što dasiahnuty niejkija pośpiechi. Jak bačym, toje, što vypadaje ź ES i Ukrainy, prynamsi pakul tak i nie znajšło novaha spažyŭca», — kaža ekśpiert.
Na dumku ekanamista, pry inšych palityčnych abstavinach Biełaruś mahła b pieranakiravać patoki na inšyja rynki, pakolki kanjunktura ŭ śviecie choć i paharšajecca, ale zastajecca davoli pryvabnaj.
«Pieranakiravańnie patencyjna mahčymaje, ale tolki nie ŭ tych umovach, u jakich zaraz znachodzicca Biełaruś, kali kraina pad sankcyjami, reputacyja źniščana, zrujnavanyja łahistyčnyja łancuhi, majucca prablemy z raźlikami i h.d.
Pytańnie pieranakiravańnia ŭ asnoŭnym zaležyć nie ad ekanamičnych čyńnikaŭ, a chutčej ad palityčnych», — miarkuje ekśpiert.
«A čym Ukrainu zamianić? Niama čym», — jomista skazaŭ «Našaj Nivie» supracoŭnik Ministerstva ekanomiki, jaki pažadaŭ zastacca ananimnym.
Zaležnaść ad Rasii budzie raści
Uličvajučy ŭsie akaličnaści, Biełaruś apynułasia ŭ situacyi, kali zaležnaść ad Rasii pavialičvajecca, a kantakty ź inšymi partniorami rvucca. Praz hetyja abstaviny kraina sutykniecca ź situacyjaj, što tatalnaja zaležnaść ad RF i jaje rynku, zastaniecca navat u tym vypadku, kali praz umoŭnyja 3—5 hadoŭ kardynalna źmienicca palityčnaja situacyja ŭ rehijonie.
«Hublajucca suviazi, łahistyčnyja łancužki, u dadatak zastanucca adhałoski straty reputacyi krainy, tamu navat pry takim pazityŭnym scenary, jak źmiena palityčnaha stroju, viartańnie na stračanyja za hety čas rynki budzie vielmi składanym», — adznačaje Źmicier Kruk.
