Prezidyum Usiebiełaruskaha narodnaha schodu 2021 hoda. Skrynšot z teletranślacyi.
Papraŭki ŭ Kanstytucyju možna raździalić na try častki.
Pieršyja možna nazvać simvaličnymi. Heta, prykładam, uviadzieńnie adzinaha dnia hałasavańnia ci hučnyja farmuloŭki typu «Hraždanie obiazany prinimať miery po sochranieniju i ukriepleniju sobstviennoho zdorovja».
Heta nijak nie adabjecca na žyćci ludziej i funkcyjanavańni sistemy. Jakoje značeńnie maje dzień, kali ŭ hramadstva hałoŭnaje pytańnie — pra kantrol za sumlennaściu padliku hałasoŭ?
Druhija — heta farmalna demakratyčnyja, ale małaznačnyja, kaśmietyčnyja źmieny. «Ich dziaržprapahanda budzie pijaryć bolš za ŭsio, imi buduć zahavorvać klučavyja niepravavyja źmieny», — miarkuje palitołah Andrej Jelisiejeŭ.
Siarod takich — viartańnie da abmiežavańnia na dva prezidenckija terminy zapar (paśla šostaha ŭ realnaści).
Sapraŭdy značnaja tolki treciaja hrupa źmien, jakaja datyčyć Usiebiełaruskaha narodnaha schodu (UNS). Hetamu orhanu nadajucca supierpaŭnamoctvy.
Usiebiełaruski narodny schod atrymlivaje prava ŭnosić prapanovy ŭ źmieny Kanstytucyi, vyznačać asnoŭnyja kirunki ŭnutranaj i zamiežnaj palityki, abirać i adpraŭlać u adstaŭku sudździaŭ Viarchoŭnaha i Kanstytucyjnaha suda. Navat kančatkova zaćviardžać ci nie zaćviardžać lehitymnaść vybaraŭ i abviaščać impičmient usienarodna abranamu prezidentu.
Choć delehataŭ Usiebiełaruskaha narodnaha schodu farmalna zaŭsiody abirajuć, ale heta nie ŭsienarodnyja vybary. Schod farmirujecca z vuzkaha koła viernych łukašenkaŭcaŭ: «Priezidient Riespubliki Biełaruś; Priezidient Riespubliki Biełaruś, priekrativšij ispołnienije svoich połnomočij v śviazi s istiečienijem sroka jeho priebyvanija v dołžnosti libo dosročno v słučaje jeho otstavki; priedstavitieli zakonodatielnoj, ispołnitielnoj i sudiebnoj vłasti; priedstavitieli miestnych Sovietov dieputatov; priedstavitieli hraždanskoho obŝiestva» (pad apošnim razumiejucca Maryjana Ščotkina, matuška Haŭryiła i Alaksiej Dzierman). Navat kali pratakoły schodaŭ budzie afarmlać Centrvybarkam, heta budzie prykładna jak ciapierašnija vybary deputataŭ Savieta Respubliki.
Ci aznačaje novaja Kanstytucyja pieradaču ŭłady ad adnaho čałavieka da hrupy ludziej? Pakul nie. Bo zabarony spałučać pasady prezidenta i staršyni UNS niama. U toj ža čas, papraŭki ŭ Kanstytucyju pradumanyja tak, kab dać Alaksandru Łukašenku mahčymaść, pry patrebie, na čas stareńnia pieranieści centr siły na pasadu kiraŭnika Usiebiełaruskaha narodnaha schodu, ź jakoj kantralavać i, pry patrebie, mianiać patencyjnaha pierajemnika, kali toj akažacca zanadta samastojny.
Biełaruś z 1990-ch stała, pa sutnaści, typovaj centralnaazijackaj despatyjaj. Paśla 2020-ha adkinuli i jeŭrapiejskija dekaracyi.
Pa sutnaści, novaja Kanstytucyja zamacoŭvaje prava Łukašenki i vuzkaha koła ludziej vyznačać, chto stanie nastupnym Łukašenkam, i praces pastupovaj pieradačy jamu ŭłady.
A zaraz abmiarkoŭvajcie, usienarodna. Chto suprać — dla tych na Akreścina miescaŭ chapaje. Tak viedź, Natalla Ivanaŭna? Pa 11 čałaviek u dvumiesnyja kamiery.
Čytajcie taksama: Łukašenku navat paśla adstaŭki nie zmohuć sudzić? Pahladzieli prajekt novaj Kanstytucyi
