Ci stanuć mihranty prablemaj dla samoj Biełarusi paśla taho, jak usie kanały dla ich pierapraŭki praź miažu začyniacca? Belarus in Focus u partniorstvie z Pres-kłubam arhanizavaŭ u ramkach Ekśpiertna-analityčnaha kłuba abmierkavańnie temy mihracyjnaha kryzisu, piša Thinktanks.by.
Ekśpierty syšlisia ŭ mierkavańni, što z časam jeŭrapiejskija krainy znojduć resursy całkam začynić mahčymaść nielehalnaha pierasiačeńnia miažy z boku Biełarusi. Tady Biełaruś moža sutyknucca z prablemaj utrymańnia blizkaŭschodnich mihrantaŭ na svajoj terytoryi.
Heta budzie vyklik — što z hetymi ludźmi rabić
«Biełaruskija ŭłady — u adroźnieńnie ad rasijskich uładaŭ, śpiecsłužbaŭ, pahraničnych viedamstvaŭ i dziaržaŭnaha aparatu — nie majuć doŭhačasovaha dośviedu znosin z musulmanskimi supołkami.
Biełaruś — heta nie Rasija, dla jaje takija mihranty — zusim čužyja pa kultury ludzi, a taksama ŭ moŭnym płanie», — adznačyŭ Kamil Kłysiński, starejšy analityk varšaŭskaha Centra ŭschodnich daśledavańniaŭ (OSW).
«Mahčyma, šmat hetych ludziej zastaniecca z boku biełaruskaj miažy, i jany nie zmohuć u najbližejšy čas u takoj ža kolkaści pierachodzić miažu. Heta budzie krytyčnaja masa, jakaja ŭ svoj čas adhukniecca dla biełaruskich uładaŭ. Heta budzie vyklik — što z hetymi ludźmi rabić.
Jany zapłacili ŭžo za pasłuhu, jany buduć rasčaravanyja, buduć ahučvać svaje pretenzii, a heta nie «cichamirnyja» biełarusy», — papiaredziŭ Kamil Kłysiński.
Maderatar dyskusii Vadzim Mažejka zaŭvažyŭ, što tema atrymała cikavy pavarot — «pra mahčymyja pratesty blizkaŭschodnich mihrantaŭ u Biełarusi».
Jon pryhadaŭ vypadak 2015 hoda, kali kitajskija rabočyja, jakija pracavali ŭ Dobrušy na budaŭnictvie kardonnaha kambinata, «sotniami vychodzili maršam na Minsk». «Tady heta było nie samaje typovaje vidovišča».
Žurnalist Źmicier Mickievič u svaju čarhu nahadaŭ, što «turystaŭ» ź Blizkaha Uschodu ciapier na terytoryi Biełarusi znachodzicca, pa roznych acenkach, da 10 tysiač čałaviek.
«Biełaruskaje hramadstva davoli kansiervatyŭna pa svajoj natury. Kali navat u Minsku heta vyklikaje razdražnieńnie, to dla žycharoŭ Ašmianaŭ tym bolš znachodžańnie hetych ludziej asablivaj radaści nie dadaść. I miascovyja orhany ŭłady buduć nie ŭ zachapleńni ad najaŭnaści niekalkich socień mihrantaŭ u nievialikim miastečku, tamu što ź imi treba niešta rabić.
Treba situacyju trymać pad kantrolem. A kali hetych ludziej viartać nazad, to rabić heta pryjdziecca za svaje hrošy», — padkreśliŭ Źmicier Mickievič.
Schiema vysyłki mihrantaŭ adpracavana?
Ekśpiertam zapiarečyła pravaabaronca ź likvidavanaj arhanizacyi Human Constanta Nasta Łojka. U jaje niama sumnievaŭ, što Biełaruś vielmi prosta vyrašyć hetuju prablemu i nie dazvolić mihrantam doŭha zastavacca na svajoj terytoryi.
Jana padkreśliła, što dla ŭładaŭ nie źjaŭlajecca vialikaj prablemaj arhanizavać prymusovuju vysyłku za košt samich ludziej. U ich užo napracavana takaja praktyka.
Jana zhadała kiejs 2014 hoda, kali ŭ Biełarusi prachodziŭ Čempijanat śvietu pa chakiei.
«Hetu padzieju aktyŭna vykarystoŭvali pieravozčyki mihrantaŭ. Jany kazali ludziam: my adviaziom vas u Jeŭropu. Pryvozili ich u Biełaruś (tady možna było ŭjazdžać bieź vizy pa kvitkach na chakiej) i kazali: «Usio, vy ŭ Jeŭropie, vykidajcie pašparty». Potym, zrazumieła, mihracyjnyja słužby sadžali zamiežnikaŭ, jakija da ich pryjazdžali, u izalatar, i tady tyja razumieli, što heta Biełaruś, a nie Jeŭrasajuz», — raspaviała pravaabaronca.
Jana adznačyła, što choć tady havorka nie išła pra 10 tysiač, ale kolkaść mihrantaŭ było davoli vialikaja.
«Ludziej tolki z Banhładeš u minskim CIPie było 84 čałavieki. A ŭ ahulnym kala 200 čałaviek z roznych krain. I zrazumieła, što jašče pa Biełarusi jość šmat izalataraŭ, dzie takich ludziej mahli ŭtrymlivać».
Prymusovaja vysyłka adbyvałasia takim čynam:
«Źmiaščajuć čałavieka ŭ izalatar ź vielmi drennymi ŭmovami ŭtrymańnia. Čałavieka apytvajuć, daviedvajucca jaho imia i chacia b niejkija danyja źbirajuć pra jaho. Robiać zapyt u najbližejšuju ambasadu z prośbaj paćvierdzić asobu hetych ludziej», — uspaminaje pravaabaronca.
Potym pradstaŭniki pravaachoŭnaj sistemy zapytvali kantakty svajakoŭ aryštavanych. I dazvalali zrabić im adzin zvanok. «Kažuć: skažy, kab tabie kupili bilet i dasłali nam jaho niekudy tudy», — kaža Nasta Łojka.
Pravaabaroncy tady stvaryli inicyjatyŭnuju hrupu, jakaja zajmałasia dapamohaj mihrantam. Hetaj hrupie svajaki dasyłali kvitki na samalot, a jany pieradavali ich u adździaleńnie pa hramadzianstvie i mihracyi. Mihranty adpraŭlalisia dadomu.
Ciapier schiemu viartańnia mihrantaŭ uładam budzie arhanizavać jašče praściej, upeŭniena śpiecyjalist.
«Ciapier ź vialikimi firmami, jakija ŭ hetym zadziejničanyja, zmohuć arhanizavać usio značna chutčej. Kali ludzi pryjechali praź ich kanały, to, ja dumaju, u ich užo budzie pra mihrantaŭ usia nieabchodnaja infarmacyja. Plus ja nahadaju, što jany zarablajuć dastatkova vialikija hrošy na hetych ludziach, tamu krychu hrošaj dla ich vysyłki ŭ ich znojdziecca», — ličyć Nasta Łojka.
«Hety kryzis jość sprobaj vyklikać chaos». Premjer i šef Pamiežnaj słužby Polščy raskazali pra abstanoŭku na biełaruskaj miažy
