Fota BBC
Sposabaŭ prymianieńnia razumnych materyjałaŭ, jakija mohuć źmianiacca i adaptavacca da navakolnaha asiarodździa, šmat. Jość vialikaja imaviernaść, što takija materyjały źmieniać naš ład žyćcia, śćviardžajecca ŭ dakładzie ad Łondanskaha karaleŭskaha tavarystva — viadučaj navukovaj arhanizacyi ŭ Vialikabrytanii.
Siarod takich materyjałaŭ farba i bieton, jakija mohuć sami adnaŭlacca. Jany ŭžo stali kamiercyjnymi praduktami, paviedamlaje BBC.
«Heta važnaje stahodździe dla nas. My pierachodzim ad niežyvych materyjałaŭ da bijałahičnych. Masty budučyni sami buduć viedać, što jany paškodžanyja, i zmohuć heta vypraŭlać», — śćviardžaje prafiesar Mark Miodaŭnik (Mark Miodownik), adzin z aŭtaraŭ dakłada.
Jość dva klučavyja padychody, kab stvaryć bieton, jaki b moh sam adnaŭlacca. Možna ŭstaloŭvać u bieton kapsuły, jakija treskajucca ŭ adkaz na paškodžańnie. Z kapsuł vydzialajecca rečyva, viadomaje jak bitum, što minieralizujecca pad uździejańniem pavietra i vady i tym samym zapaŭniaje raskolinu.
U druhim padychodzie taksama vykarystoŭvajucca kapsuły, ale ŭnutry ich admysłovyja bakteryi, jakija vyrablajuć minieralny kalcyt, što vypraŭlaje paškodžańni bietonu. Hetu technałohiju ŭžo vykarystoŭvajuć na darohach Vialikabrytanii.
Materyjały, jaki mohuć sami adnaŭlacca, buduć taksama prymianiacca ŭ vytvorčaści ekranaŭ smartfonaŭ, a taksama ŭ elektronicy.
Jašče adna halina dla šyrokaha prymianieńnia «žyvych» materyjałaŭ — miedycyna. Mikraskapičnyja miechanizmy buduć uvodzicca ŭ kryvatok i lačyć zachvorvańni, a taksama źbirać nieabchodnyja źviestki. Takija mini-robaty mohuć pierasoŭvacca z dapamohaj maleńkich ruchavikoŭ, jakija buduć pracavać u vyniku chimičnych reakcyj. Takija miechanizmy zmohuć pieranosić leki ŭ peŭnyja častki cieła, naprykład, tudy, dzie znachodzicca puchlina.
Razumnyja materyjały taksama mohuć šyroka vykarystoŭvacca dla pašyvu adzieńnia. Naprykład, materyjał z dapamohaj datčykaŭ budzie adčuvać nastroj čałavieka i adpaviedna ź im koler adzieńnia budzie źmianiacca.
Asabliva karysnym adzieńnie z razumnych materyjałaŭ moža stać dla ludziej, jakija adnaŭlajucca paśla apieracyi ci traŭmy. Naprykład, paśla apieracyi na plačy datčyki z adzieńnia mohuć davać daktaram źviestki, jak ruchajecca plačo.
U dakładzie taksama adznačajecca, što z raspaŭsiudžańniem razumnych materyjałaŭ buduć uźnikać etyčnyja pytańni, a taksama pytańni biaśpieki. Takija technałohii buduć pracavać biez umiašalnictva čałavieka, a tamu jość vierahodnaść, što jany mohuć pavodzić siabie niepradkazalnym čynam.
