U piatnicu, 19 červienia, apošni dzień dla zboru podpisaŭ, apazicyjnyja kandydaty — tyja ź ich, jakija jašče na svabodzie padčas hetaj ašałamlalnaj kampanii — vykarystali i jaho dla praviadzieńnia pikietaŭ. U Minsku stoliki Mikałaja Kazłova i Volhi Kavalkovaj byli vystaŭleny na płoščy la Fiłarmonii. U inšych haradach ludzi źbiralisia ŭ centralnych punktach haradoŭ. U mnohich haradach čerhi pratestu i salidarnaści vyciahnulisia na sotni mietraŭ.
U Hrodnie ludski łancuh raściahnuŭsia bolš čym na kiłamietr, ad centralnaj płoščy praz most cieraź Nioman.
U Breście — bolš čym na kiłamietr, ad CUMa da MOPRa.
U Mahilovie, Homieli i Babrujsku suprać pratestoŭcaŭ byŭ adpraŭleny AMAP.
U Breście i Maładziečnie DAI abmiažoŭvała dostup na centralnyja vulicy, zaprudžanyja mašynami, što sihnalili.
U Maładziečnie ludzi na vulicy adbili ŭ milicyi zatrymanaha mirnaha demanstranta.
Pratesty prajšli taksama ŭ Viciebsku, Rečycy, Śvietłahorsku, Pinsku, Baranavičach, Žłobinie, Barysavie, Žodzinie, Navapołacku, Pružanach, Lidzie, Stoŭbcach, Oršy.
A ŭ Minsku łancuhi salidarnaści paŭstali ŭ samych roznych punktach horada: ad płoščy Jakuba Kołasa praz płošču Pieramohi, na skryžavańni praśpiekta i vulicy Lenina, a taksama, niečakana, na praśpiekcie Dziaržynskaha ŭ Hrušaŭcy i Michałovie i na praśpiekcie Pieramožcaŭ. DAI abmiažoŭvała ŭjezd na praśpiekt Niezaležnaści ŭ šaści miescach ad płoščy Niezaležnaści da Akademii navuk. U Minsku ŭ rajonie praśpiekta byŭ zabłakavany mabilny internet. Chapun adbyŭsia ŭ niekalkich miescach stalicy.
Hetyja padziei adbylisia na fonie biesprecedentnaj «pieradvybarnaj kampanii», kali za dva miesiacy da vybaraŭ pad aryštam apynulisia abodva samyja papularnyja pretendenty na prezidenckuju pasadu — Viktar Babaryka i Siarhiej Cichanoŭski.
Źviartaje ŭvahu, što ŭ stalicy adbylisia masavyja zatrymańni žurnalistaŭ.
Varta adznačyć i toje, što pratesty nidzie nie byli šmatlikimi. U Minsku ŭ ich uziali ŭdzieł niekalki tysiač, a ŭ abłasnych haradach — ad niekalkich socień da tysiačy čałaviek.
Sačycie za našymi abnaŭleńniami anłajn.
23:49
Mašyny na Niamizie sihnalać.
23:26
U niekalkich rajonach Minska nazirajecca adnolkavaja karcina. Siłaviki prosiać ludziej razyścisia, jak tolki AMAP źjazdžaje — ludzi znoŭ pačynajuć źbiracca.
22:54
Praź niekalki hadzin paśla zatrymańnia niekatorych žurnalistaŭ adpuścili.
22:38
AMAP razhaniaje stychijny «łancuh salidarnaści» na Hrušaŭcy.
22:32
U Maładziečnie ludzi adbili ŭ AMAPa chłopca. Žorstkaja scena.
22:14
U Minsku ŭžo ściamnieła, a na niekatorych minskich vulicach, u tym liku na praśpiekcie Niezaležnaści, tak i nie ŭklučyli aśviatleńnie.
22:07
Zakrytyja stancyi mietro «Akademija Navuk», «Płošča Jakuba Kołasa» i «Płošča Pieramohi». Stancyi «Kastryčnickaja» i «Kupałaŭskaja» pracujuć na ŭvachod i pierasadku.
Ludzi ŭzdoŭž praśpiekta Niezaležnaści la cyrka skandujuć «Adpuskaj!».
21:53
U Breście ŭ cicharoŭ adbili ludziej. Udzielniki akcyi kryčać na siłavikoŭ «Fašysty!».
21:49
Z abodvuch bakoŭ Kastryčnickaj stajać ludzi (kala 100) i skandzirujuć «Adpuskaj!».
21:46
U roznych haradach krainy ciapier prachodziać zatrymańni.
21:42
La Makdonaldsa ŭ centry Minska zabrali dziaŭčynu i chłopca ź bieł-čyrvona-biełym ściaham na plačach. Praśpiekt pierakryty kala HUMa, nielha prajechać u bok cyrka. Tyja mašyny, što praryvajucca, zaciata sihnalać.
21:08
Ludzi ŭ cyvilnym pryjechali da Makdonaldsa na Lenina, milicyjanier u miehafon prosić razyścisia. Tut trochi bolš za 100 čałaviek.
21:03
Stała viadoma pra zatrymańnie žurnalista Tut.by Vadzima Zamiroŭskaha.
20:50
Voś jašče fatahrafii Nadziei Bužan ź miesca siońniašnich padziej u Minsku.
20:41
Na praśpiekcie ad Jakuba Kołasa da Kastryčnickaj ahułam hulaje kala 1000 čałaviek (raśsiejana), AMAP kala cyrka pierakryŭ prachody i vyciaśniaje ludziej u bok płoščy Pieramohi. Na Jakuba Kołasa ludziej nie vypuskajuć ź mietro.
20:38
U Mahilovie zatrymali žurnalista tut.by Anžaliku Vasileŭskuju, a taksama niezaležnaha žurnalista Sabaleŭskaha.
20:35
A voś taki łancužok vystraiŭsia ŭ Hrodnie.
20:29
Voś kadry z z padziejami, jakija adbyvalisia kala fiłarmonii.
20:26
Try aŭtazaki stajać kala mietro Płošča Pieramohi, a amapaŭcy raśsiakajuć tratuar, kab ludzi nie mahli vystraicca, a ludzi vystrojvajucca ź inšaha boku. Praśpiekt zastajecca pierakryty ŭ bok cyrka ad vulicy Lenina.
20:21
Na Jakuba Kołasa stajać 150 čałaviek z dvuch bakoŭ, amapaŭcy schavalisia ŭ aŭtazak.
20:18
Aŭtazaki znachodziacca na płoščy Pieramohi kala mietro, a ludzi pierajšli na zachodni bok praśpiekta.
20:15
Zatrymańni pačalisia i ŭ Homieli.
20:10
Voś tak AMAP vyhaniaje z vulic ludziej, jakija hulali ŭ Homieli.
20:09
Voś jak zatrymlivali žurnalistku «Radyjo Svaboda» Alaksandru Dyńko ŭ žyvym efiry.
20:05
Zatrymali taksama apieratara Reuters. Da mosta cieraź Śvisłač pryjechali dva aŭtazaki i siem aŭtobusaŭ i mikraaŭtobusaŭ ź siłavikami, jany ruchajucca ŭ bok čarhi. Tudy taksama ściakajucca pratestoŭcy.
20:02
AMAP pierakryŭ vychad ź mietro da fiłarmonii. Niekatoryja ludzi pryjšli ŭ čarhu z tapkami i apładzirujuć imi. Zatrymany taksama apieratar «Radyjo Svaboda».
19:59
Siłaviki zatrymali žurnalistku «Svabody» Alaksandru Dyńko, jana viała strym. Taksama viadoma pra zatrymańnie fatohrafa «Biełsata» Iryny Arachoŭskaj.
19:56
Kiruje dziejańniami siłavikoŭ načalnik hramadskaj biaśpieki hienierał-major Alaksandr Barsukoŭ.
19:54
Źjavilisia amapaŭcy z dubinkami ŭ šlemach, jany akružajuć płošču.
19:53
Siarod zatrymanych — siabra inicyjatyŭnaj hrupy Volhi Kavalkovaj Juryj Palejka.
19:52
Dziaŭčyna-aŭtamabilist złamałasia na praśpiekcie. Daišnik vyšturchoŭvaje jaje.
19:50
Kavalkova na ŭzvodzie kaža: «Dychać chutka nielha budzie ŭ hetaj krainie».
Pakul što viadoma pra troch zatrymanych.
19:49
Pačynajucca zatrymańni, AMAP pieraškadžaje žurnalistam zdymać zatrymańni. Čarha vyciahnułasia ad płoščy Pieramohi da cyrka i ludzi padychodziać, mašyn mała, ale jany sihnalać. Mabilny internet MTS nie pracuje.
19:47
Udzielnikaŭ pikieta pacisnuli da ŭniviersama «Staličny». Siłaviki zatrymali chłopca na rovary.
19:42
Stajać čatyry aŭtazaki, za fiłarmonijaj 5 aŭtobusaŭ siłavikoŭ.
19:38
Padjazdžajuć aŭtazaki, ludziej praciahvajuć papiaredžvać pra niezakonnaść masavaha mierapryjemstva. Šmat ludziej sabrałasia z druhoha boku praśpiekta, la pomnika Kołasu. Stoliki dla zboru podpisaŭ unosiać. Zakryta stancyja mietro «Jakuba Kołasa». Ludzi razychodziacca. Milicyja raściahnułasia pasiarod płoščy.
19:34
Narod pakul zastajecca na płoščy pierad fiłarmonijaj. Z kałonak rviecca muzyka. Amapaŭcy, adździelenyja pierachodam, pa- raniejšamu stajać. Ludziej, jakija prosta chočuć prajści, prapuskajuć.
19:32
Kavalkova prosić ludziej razyścisia, a milicyju abyścisia biez «ich mietadaŭ». Jana razam z udzielnikami patrabuje svabodu ŭsim, chto ciapier niezakonna zatrymany.
19:29
Mikałaj Kazłoŭ u miehafon zaklikaŭ razyścisia: «Jarmošyna navat nie biare trubku, kab rastłumačyć situacyju. Siabry, ja vas prašu, nam treba pratrymacca da 9 žniŭnia. Davajcie biez pravakacyj, pahladzicie, jakija jany mocnyja. My nie zmahli ŭtvaryć łancuh, jak učora, ale pieramoha budzie za nami».
Ludzi sustreli pramovu hučnymi apładysmientami.
19:28
Z druhoha boku praśpiekt pierakryty ad cyrka. Łancuh skančajecca na płoščy Pieramohi. Ludzi skandujuć «Babaryka!».
19:27
Kavalkova pra toje, jak milicyja pačała «ŭtramboŭvać» čarhu: «Heta śviedčańnie taho, što jany robiać suprać ludziej».
19:25
Z adnaho boku ludzi, praź piešachodny pierachod ad ich stajać amapaŭcy. U natoŭpie pačynajuć ihrać na hitary.
19:23
Kavalkova: «Milicyja kaža, što my nie majem prava pravodzić pikiet paśla 19, bo CVK skončyła svaju pracu. Ale dumaju, jany heta tolki ciapier prydumali, pabačyŭšy, kolki ludziej sabrałasia».
19:22
Ludziej pryciskajuć da płoščy pierad fiłarmonijaj. Za supracoŭnikami milicyi taksama iduć ludzi. Kałona skanduje «Hańba!», «Vypuskaj!» i «Fašysty».
19:21
Tym časam u Baranavičach ludzi skandujuć «Vypuskaj!».
19:20
Praśpiekt pierakryty ad vulicy Surhanava kala mietro «Akademija navuk».
19:19
Volha Kavalkova padbiahała da siłavikoŭ z zaklikam nie parušać zakon i być sumlennymi.
19:13
«Pavažanyja hramadzianie, praviadzieńnie masavaha mierapryjemstva zabaroniena. Nastojlivaja prośba ŭsim razyścisia», — viaščaje milicyja ŭ miehafon
19:11
Niekatoryja ludzi chavajucca ŭ dvarach.
19:07
Padjechaŭ aŭtobus, ź jakoha vysypała milicyja. Pačynajuć akružać čarhu i pryciskać jaje ŭ bok fiłarmonii. Siarod siłavikoŭ prysutničaje Ivan Kubrakoŭ — načalnik minskaj milicyi.
19:06
19:00
Chłopcy ŭ čarzie śpiavajuć pad hitaru pieśniu «Zorački» Lapisa Trubiackoha.
Na 19.00 u łancuhu stajała 380 čałaviek. Pačynaje vystrojvacca čarha ŭ bok płoščy Pieramohi.
18:56
Daišniki pierakryli ruch u centr na płoščy Pieramohi.
18:48
Tym časam u mnohich haradach krainy praciahvajucca prablemy z dostupam da mabilnaha internetu.
18:45
Va ŭnutranym dvoryku na łaŭcy siadziać i dziažurać milicyjaniery. Tam ža za damami rychtujucca cichary — pieraapranajucca ŭ cyvilnaje, viešajuć navušniki.
18:40
Padobnaja situacyja ciapier i ŭ Lidzie. Tam mašyny taksama aktyŭna sihnalać i padtrymlivajuć udzielnikaŭ pikieta.
18:39
Mašyny na praśpiekcie sihnalać adna za adnoj. Ludzi adkazvajuć kiroŭcam apładysmientami.
18:34
Ludzi taksama vystrojvajucca ŭ łancuh u Homieli — druhim pa vieličyni horadzie krainy.
18:32
Na pikiecie sabrałasia samaja roznaja publika. U kahości ŭ rukach tapki, u kahości — kniha Kanta. Za paŭhadziny ŭ łancuhu sabrałasia 100 čałaviek. Strym ź miesca padziej «Radyjo Svaboda» nie pracuje. Imavierna, praz prablemy z mabilnym internetam.
18:25
Pikiety prachodziać nie tolki ŭ stalicy, ale i ŭ inšych haradach krainy.
18:20
Pad voknami fiłarmonii čutno cymbały, kala stolikaŭ — abmierkavańnie vybaraŭ. «Tak, biełaruski narod doŭha ciarpić, ale ŭ moładzi jość porach u parachaŭnicach», — kažuć udzielniki.
Fota Nadziei Bužan
* * *
Učora, nahadajem, niahledziačy na zalevu i hrad, na pikiet pryjšli tysiačy minčukoŭ. Čarha raściahnułasia praz centr horada bolš čym na 2 kiłamietry. «Praśpiekt salidarnaści», jak pisali ŭ sacsietkach.
