Padpisanyja siońnia ŭnačy ŭ Minsku dakumienty zamacoŭvajuć spynieńnie ahniu ŭ Danbasie. Status-kvo Danbasa padobny da statusa Prydniastroŭja paśla 1992 hoda. Takim čynam, Pucin dasiahnuŭ svajoj zadačy-minimum, stvareńnia maryjanietkavaj kvazi-dziaržavy na ŭschodzie Ukrainy, ale nie dasiahnuŭ zadačy-maksimum — adryvu ad Ukrainy jaje paŭdniovaj pałovy, jakuju ŭ Maskvie nazvali «Navarosijaj».
Što zrabiła Rasija ŭ Prydniastroŭi? Jana tam na bazie rasijskaj 40-j armii stvaryła i ŭzbroiła hrupoŭku, našmat macniejšuju za siłavyja struktury Małdovy, i finansuje režym. U Małdovy i rodnasnaj ź joj Rumynii niama ni siłavych, ni ekanamičnych mahčymaściaŭ adnavić terytaryjalnuju cełasnaść krainy.
Ale što adbyłosia paralelna?
Z Prydniastroŭjem suadnosiny «prarasijskich» i «prajeŭrapiejskich, niezaležnickich» siłaŭ u Małdovie ŭ 1990-ch i 2000-ch byli b bolš-mienš jak u Biełarusi. Ale biez Prydniastroŭja ŭ rešcie Małdovy prajeŭrapiejskija nastroi daminujuć. U vyniku rešta Małdovy ŭziała kurs na jeŭraintehracyju, choć i biez nadziei na poŭnuju intehracyju ŭ ES i NATA, pakul na ŭschodzie krainy jość zamarožany kanflikt.
Biez Tranśnistryi (rumynskaja nazva terytoryj za «Nistru», Dniastrom) i pad udarami rasijskich sankcyj ekanomika Małdovy pieražyła ciažki spad (pramysłovaść krainy była skancentravanaja akurat u Prydniastroŭi). I hety haspadarčy pravał, u zadumie Maskvy, mieŭ dyskredytavać jeŭraintehracyju.
Tym nie mienš, apošnija hady, kali da ŭłady ŭ Małdovie pryjšoŭ niekamunistyčny ŭrad, ekanomika pakazvaje rost, a finansavaja sistema, lej stabilnyja. Pazityŭnaja tendencyja vymalavałasia.
Niešta padobnaje moža čakać i Ukrainu biez Danbasa.
Z Krymam i Danbasam Ukraina traplała ŭ palityčny klinč, jaki rabiŭ niemahčymymi hłybinnyja źmieny. 50 na 50 za i suprać Janukoviča, krochki bałans. Biez Kryma i Danbasa prarasijskija siły nie majuć šancaŭ va ŭkrainskaj palitycy. Heta značyć, što jość šaniec na chutkija reformy.
Ale što daduć reformy, kali haz kaštuje 385 dalaraŭ, a ŭ susiednich Biełarusi i Rasii – 170? (I nafta anałahična.) Pry takich uvodnych ukrainskaja pradukcyja ŭsio adno budzie sastupać u kankurentazdolnaści, zarobki vymušana buduć nižejšymi, a narod – niezadavolenym.
Mahčyma, i tak. Ale jość adzin spadzieŭ. Ukraina – vializnaja kraina, z ahromnistym unutranym rynkam, atamnymi elektrastancyjami, bahatymi radoviščami syraviny. Ničoha hetaha Małdova nie maje.
I heta daje Ukrainie patencyjał u ekanamičnym płanie nie pieratvorycca na bližejšyja hady ŭ vialikuju Małdovu, a raźvivacca lepš.
Adnak nie vyklučany i horšy varyjant. Rasija biez sumnievu «stvoryć» u Danbasie armiju, u razy bolš mahutnuju za ŭkrainskuju. Znajści začepku lohka, i «apałčencaŭ» adpraviać na šturm Adesy i abłohu Kijeva. Ale navat kali taki apakaliptyčny scenar niestabilnaści nie budzie realizavany, moŭnaja i kulturnaja roźnica miž małdavanami i savieckim nasielnictvam Prydniastroŭja ŭsio adno bolšaja, čym miž, skažam, uschodnimi ŭkraincami i rasijanami.
Biezumoŭna, Maskva budzie imknucca da taho, kab za Krymam i Danbasam novyja ŭkrainskija rehijony, niby fiški damino, pakłalisia pad Rasiju. U Krym i Danbas ciapier ciakuć ahromnyja rasijskija hrošy. Tam buduć lapić ekanamičny cud. 400-miljardnyja zołatavalutnyja reziervy Rasii toje dazvalajuć.
Ale znoŭ ža jość adno ale. Vialikaja častka pradukcyi Danbasa moža być zapatrabavanaja tolki va Ukrainie. Pieradusim vuhal. Rasii jon nie treba, svaje šachty začyniajucca. A Kijevu jon patrebny jak pavietra. Kab źmienšyć zaležnaść ad rasijskaha hazu. Kab nie zamiorznuć zimoj. Ekanomika Prydniastroŭja była i jość zatočana pad ekspart u Rasiju. Ekanomika Danbasa – pad Ukrainu. Pieraaryjentavać heta budzie niaprosta navat na hazavyja miljardy, i heta zaŭždy budzie schilać ćviarozyja hałovy ŭ Daniecku da miru.
Prykład Kipra pakazvaje, što najaŭnaść niavyrašanaha kanfliktu nie pieraškoda i dla ekanamičnaha roskvitu, i dla poŭnaj jeŭraintehracyi, kali dziaržava adbyłasia, choć i z adarvanaj častkaj. I kaniečnie, pośpiech ci niapośpiech Ukrainy budzie vialikim prykładam dla Biełarusi. Pakul naša kraina zachoŭvaje naminalnuju niezaležnaść, heta daje joj šaniec zdabyć i niezaležnaść realnuju kaliści ŭ budučyni.
