Крышціяну Раналду падчас матча адборачнага турніру Еўра-2024 супраць зборнай Ісландыі 19 лістапада 2023 года ў Лісабоне. Фота: David S. Bustamante / Soccrates / Getty Images
Група інвестараў падала пазоў супраць футбаліста Крышціяну Раналду з патрабаваннем выплаціць больш за 1 млрд даляраў у якасці кампенсацыі за рэкламу найбуйнейшай крыптабіржы свету Binance, піша Бі-бі-сі.
Інвестары сцвярджаюць, што Раналду, які рэкламаваў звязаную з Binance калекцыю NFT-токенаў, падштурхнуў іх да інвестыцый, якія прынеслі ім страты.
У лістападзе 2022 года Binance пачала прадаваць сваю першую калекцыю NFT-токенаў (лічбавых твораў мастацтва, створаных з дапамогай тэхналогіі блокчэйна), якія былі віртуальнымі статуэткамі Раналду. Футбаліст казаў, што такім чынам хоча падзякаваць сваім прыхільнікам «за многія гады падтрымкі».
Раналду таксама абяцаў пакупнікам токенаў, што гэты выпуск «памяняе свет NFT і выведзе футбол на новы ўзровень».
Аднак у выніку самы танны NFT-токен з калекцыі Раналду, які ў лістападзе 2022 года прадаваўся за 77 даляраў, праз год ацэньваўся толькі ў 1 даляр.
Што такое NFT-токены
NFT або ўнікальны токен — гэта лічбавы крыптаграфічны аб'ект, створаны з дапамогай тэхналогіі блокчэйна, якая ўжываецца ў крыптавалютах.
Многія калекцыянеры сёння збіраюць лічбавыя творы ў выглядзе NFT, аднак крытыкі тэхналогіі кажуць, што іх рынак вельмі валацільны, а пытанне аб тым, ці дае валоданне токенамі нейкае права на звязаны з ім рэальны аб'ект, застаецца адкрытым.
Галоўная каштоўнасць такога токена — у яго ўнікальнасці, бо менавіта гэтая якасць прымушае знаўцаў мастацтва плаціць велізарныя сумы за тыя ці іншыя творы.
Аднак у выпадку з лічбавымі творамі мастацтва ўнікальнасць невідавочная, бо гаворка ідзе пра файлы, якія, як правіла, можна лёгка капіяваць. У выпадку NFT унікальнасць забяспечваецца дзякуючы блокчэйну, то-бок фіксаванні кода адразу на многіх камп'ютарах адначасова.
Калекцыя NFT-токенаў Раналду насіла назву CR7 (па ініцыялах спартсмена і нумары, пад якім ён звычайна выступае).
Гэты брэнд таксама выкарыстоўваўся для некалькіх іншых фірмовых прадуктаў, такіх як абутак і парфума. Камерцыялізацыя імя Раналду дапамагла яму стаць адным з самых багатых спартоўцаў планеты: паводле звестак часопіса Forbes, за год да мая 2023 года ён зарабіў 136 млн даляраў.
Пазоўнікі сцвярджаюць, што выкарыстанне імя Раналду дапамагло Binance павялічыць колькасць карыстальніцкіх запытаў у інтэрнэце аб крыптабіржы на 500%. Яны таксама кажуць, што ўдзел футбаліста падштурхнуў інвестараў да ўкладання грошай ва ўласную крыптавалюту Binance пад назвай BNB — яе аўтары пазову класіфікуюць як «незарэгістраваныя каштоўныя паперы».
Амерыканская Камісія па каштоўных паперах і біржам (SEC) лічыць, што такія актывы, як крыптавалюта, сапраўды могуць лічыцца формай каштоўных папер, таму знакамітасці, якія іх рэкламуюць, павінны выконваць звязаныя з гэтай сферай законы ЗША.
Кіраўнік SEC Гары Генслер раней казаў, што зоркі абавязаныя «раскрываць перад публікай звесткі, ад каго і колькі яны атрымліваюць за рэкламу ўкладанняў у каштоўныя паперы».
«Калі знакамітасці рэкламуюць тыя ці іншыя інвестыцыйныя магчымасці, у тым ліку ўкладанні ў крыптавалюту, інвестары павінны праяўляць асцярожнасць і ўважліва вывучыць, ці падыходзяць для іх такія інвестыцыі. І яны павінны ведаць, з якой прычыны знакамітасці займаюцца гэтай рэкламай», — сказаў Генслер.
Пазоўнікі лічаць, што Раналду быў абавязаны публічна абвясціць, колькі яму заплацілі за рэкламу Binance, аднак гэтага не зрабіў.
Кіраўнік кансалтынгавай фірмы DeVere Group Найджэл Грын лічыць, што ў сітуацыі з пазовам супраць Раналду нельга вінаваціць аднаго толькі футбаліста.
«Вельмі важна разумець, што ўскладаць віну толькі на Раналду — гэта значыць вельмі спрасціць складанае пытанне, — кажа эксперт. — Замест гэтага трэба звярнуць увагу на міжнародныя рэгулятыўныя органы, якія вельмі марудзілі з увядзеннем выразных правілаў для гэтага фінансавай асяроддзя, якое знаходзіцца ў стадыі развіцця».
Групавыя пазовы таксама былі пададзеныя ў сувязі з рэкламай якая правалілася крыптабіржы FTX — на іх прыйдзецца адказваць Амерыканскай галоўнай лізе бейсбола, а таксама чэмпіянату «Формула-1» і кампаніі Mercedes-Benz.
Мяркуючы па паведамленнях Раналду ў сацсетках, ён мае намер працягваць супрацоўніцтва з Binance у будучыні.
Групавы пазоў супраць Раналда быў пададзены неўзабаве пасля таго, як кіраўнік Binance Чанпэн Чжаа падаў у адстаўку, прызнаўшы сябе вінаватым па абвінавачваннях у парушэнні амерыканскіх законаў аб барацьбе з адмываннем грошай. Пры гэтым сама Binance пагадзілася заплаціць уладам ЗША штраф 4,3 млрд даляраў.
Амерыканскія пракуроры лічаць, што біржа наўмысна хавала інфармацыю ад праваахоўных органаў, падрывала рэжым кантролю за выкананнем санкцый і не дакладвала аб падазроных транзакцыях.
