Тут і далей фота: асабісты архіў гераіні
Настасся Казадой нарадзілася ў Бабруйску, скончыла тут школу. Пасля паступіла ў Мінскі лінгвістычны ўніверсітэт на факультэт англійскай мовы, што і паўплывала на яе далейшае жыццё. Пасля навучання ёй прысвоілі кваліфікацыю «лінгвіст, выкладчык англійскай і італьянскай моў, а таксама рускай як замежнай».
«Праз два тыдні пасля заканчэння ўніверсітэта я зразумела, што не гатовая развітацца з навукай і паступіла ў магістратуру на аддзяленне замежнай літаратуры, — прыгадвае бабруйчанка. — Абараніла дысертацыю з прысваеннем кваліфікацыі магістр філалагічных навук. Працавала па спецыяльнасцях у Беларусі, падчас вучобы ў магістратуры выкладала на вячэрніх курсах у МДЛУ, працавала ў некалькіх арганізацыях выкладчыцай і перакладчыцай».
У гэты ж час з Настассяй здарылася яшчэ адно лёсавызначальнае знаёмства — з сабакам Нафанем.
«Калі я была на чацвёртым курсе, у доме, дзе здымала кватэру, жыў чалавек, які жорстка абыходзіўся са сваім кокер-спаніэлем. Мая першая афіцыйная аперацыя па яго выратаванні скончылася тым, што я прывезла яго дадому і ён знайшоў прытулак у маіх бацькоў, — расказвае суразмоўніца. —
У выніку доўгіх гадоў жыцця з гэтым жорсткім чалавекам у Нафані пахіснулася здароўе, ён пакутаваў ад эпілепсіі і ў 2013 годзе ў яго развілася нырачная недастатковасць. Паўгода я яго лячыла і даглядала як магла, не шкадуючы сродкаў, сіл і часу. На жаль, ён памёр.
Праз паўгода пасля смерці гадаванца я вырашыла падарыць яго рэчы прытулку. Так я прыйшла ў дабрачынную арганізацыю «Добродетель», дзе сустрэла свайго будучага гадаванца — Малыша, які радуе мяне і сёння.
Настасся дапамагала прытулку некалькі месяцаў, пасля чаго ў яе з’явілася жаданне зарэгістраваць сваё таварыства — «Пяць свабод», у якім яна магла б рэалізаваць свае ідэі гуманнасці, празрыстасці і сумленнасці ў дачыненні да выратавання бяздомных жывёл.
«Хацелася ўцягнуць больш людзей у выратаванне, прышчапіць гуманнасць, дабрыню і спачуванне, але сутыкнулася з неразуменнем.
Многія лічылі, што людзі, якія ратуюць жывёл, — гэта невялікая катэгорыя няшчасных людзей з неўладкаваным асабістым жыццём, якія пакутуюць ад адзіноты. Хацелася паказаць, што гэта не так. Паспяховыя і сямейныя людзі таксама маюць добрыя сэрцы і гатовыя прысвяціць свой вольны час выратаванню.
У 2015 годзе мы зарэгістравалі «Пяць свабод». У той час нават мясцовыя чыноўнікі скептычна ставіліся да маёй ідэі, задавалі няёмкія пытанні пра крыніцы фінансавання, вышуквалі нейкую карыслівасць у маёй дабрачыннай справе», — тлумачыць суразмоўніца.
Малыш ды Барсік, гадаванцы Настассі
Першым старшынёй нашага таварыства была Наталля Дзяшчэня, якая і сёння актыўна займаецца выратаваннем жывёл, але ўжо як незалежная валанцёрка. На змену ёй на некалькі гадоў прыйшла Настасся, а ў гэтым годзе перадала абавязкі Алене Грэўцавай.
«Алена прыйшла ў таварыства са сваімі новымі ідэямі, і я веру, што яна зможа іх рэалізаваць і зрабіць «Пяць свабод» яшчэ лепшымі. Таксама я вельмі ўдзячная Наталлі Чараповіч і Кацярыне Дубашынскай, якія зрабілі вялізны ўнёсак у развіццё нашай справы па выратаванні жывёл. І нам заўсёды патрэбныя рукі, таму будзем радыя прыняць у свае шэрагі ўсіх, хто шчыра і бескарысліва жадае несці дабрыню ў свет».
Як ужо пісалася вышэй, на рашэнне Настассі выправіцца працаваць на вялікую ваду паўплывала яе лінгвістычная адукацыя.
«Заўсёды хацелася пабываць у краінах моў, якія я вывучала. Некалькі разоў спрабавала выехаць у ЗША па абмене, але была вельмі маладая, не атрымалася даказаць у пасольстве свой неіміграцыйны статус.
Мне працягвалі адмаўляць у візе зноў і зноў. А калі нешта забараняюць, то хочацца яшчэ больш, — тлумачыць Настасся. — Так я паехала працаваць і вучыцца ў Англію на некалькі месяцаў, потым была Італія, потым Кітай.
Пасля заканчэння магістратуры і офіснай працы ў Мінску я адчула, што душа прасіла падарожжаў і прыгод. Мая добрая знаёмая Аксана Радзько, якая стаяла ля вытокаў адпраўкі першых падарожнікаў па моры, прапанавала паспрабаваць сябе ў ролі фатографкі ў кампаніі Royal Caribbean.
Праца была цяжкай і знясільваючай, па 14 гадзін на дзень без выхадных. Праз год я вырашыла звольніцца. Звольнілася, таму што мне не хапала павагі, да якой прывыкла, працуючы выкладчыцай, перакладчыцай і дырэктаркай па маркетынгу — такі досвед таксама быў. Да нас ставіліся як да абслуговага персаналу і не гублялі магчымасці нагадаць, дзе было наша месца».
Настасся вярнулася дахаты, два гады актыўна займалася выратаваннем жывёл, анлайн працавала перакладчыцай, выкладчыцай, удзельнічала ў складанні навучальнага матэрыялу па літаратуры для школьнікаў у адным са сталічных выдавецтваў і з энтузіязмам бралася за любую справу на сваім шляху. Але з часам засумавала, захацелася зноў падарожнічаць.
«У 2015 годзе я з’ехала працаваць на рэсэпшн у кампанію Carnival, дзе і працую сёння. Першы час мне вельмі падабалася праца, бо яна была вельмі адказная. На караблі рэсэпшн адказвае за ўсё!
У разуменні нашых людзей ты проста стаіш прыгожа і выдаеш ключы. А ў Амерыцы — гэта цэлы свет і бязмежны спіс абавязкаў, якія ўключаюць лідарства пры эвакуацыі ў выпадку надзвычайных сітуацый.
За гэта мне прысвоілі афіцэрскае званне, ну і што казаць, белая афіцэрская форма з пагонамі мяне таксама цешыла. Але няма мяжы дасканаласці і мая цяга да вандровак прывяла ў аддзел экскурсій», — кажа бабруйчанка.
Настасся падкрэслівае, што ўсе гарады і выспы, якія яна наведала, складана пералічыць. «Калі-небудзь прыгадаю ўсе, калі будзе вольны час», — абяцае суразмоўніца.
Яна пабывала на Карыбскіх, Багамскіх, Антыльскіх, Бермудскіх, Канарскіх астравах. Наведала Егіпет, Італію, Іспанію, Францыю, Англію, Кітай, Турцыю, Ізраіль, Грэцыю, Мексіку і многія іншыя краіны.
Сёння бабруйчанка працуе намесніцай кіраўніка аддзела турызму на круізных лайнерах.
«Праца заключаецца ў арганізацыі лагістыкі тураў, продажы тураў, таксама гэта праца над удасканальваннем прадукту, маркетынг, бухгалтэрыя, навучанне новага персаналу, планаванне, продаж, праца са скаргамі, развіццё новых напрамкаў. Гучыць як аддзел з 10 чалавек, але не, нас толькі чацвёра, а часам і трое», — знаёміць суразмоўніца са спецыфікай пасады.
«Працоўны дзень доўгі — да 14 гадзін на дзень, выхадных няма цягам 6—8 месячнага кантракта. На першы погляд гучыць як штосьці немагчымае, але, як паказвае практыка, усё магчыма. Стомленасць убудоўваецца ў твой дзень і робіцца нармальным станам.
Гэтая праца не для людзей са слабымі нервамі, бо распарадак на караблях падобны да армейскага: усё па гадзінах і па струнцы. Існуе вельмі шмат правілаў. Многія з іх не маюць ніякага сэнсу, але яны ёсць і не прытрымлівацца іх не атрымаецца.
З плюсоў падкрэслю, вядома, магчымасць паглядзець свет і блізка пазнаёміцца з іншымі культурамі.
У нас міжнародны склад супрацоўнікаў, на маім судне працуюць людзі з 68 краін. Цікава даведвацца з першых вуснаў аб іх жыцці, традыцыях, культуры. Гэткі досвед вучыць пакоры і дысцыпліне, жалезнаму цярпенню і разуменню, бо тое, што ў іншых краінах нармальна, для нас можа здавацца дзікунствам. Але гэта не азначае, што гэта дрэнна, проста інакш.
У моры ўсе жывуць дружна і падтрымліваюць адно аднаго, усе ўсміхаюцца і міла камунікуюць. Натуральна, там, дзе ёсць людзі, канфлікты непазбежныя, усё бывае. Але калі людзі знаходзяцца ў замкнёнай прасторы, яны вымушаныя знаходзіць альтэрнатыўныя метады вырашэння канфліктаў, таму ва ўсіх вельмі добра развітыя камунікатыўныя навыкі.
У Бабруйск Настасся прыязджае два разы на год, адпачынак доўжыцца месяц, калі пашанцуе — два.
«Дома ў мяне бацькі, брат, бабуля, кот Барсік і той самы сабака Малыш, якога забрала з прытулку «Добродетель». Дарэчы, Барсік сам прыйшоў да мяне ў дом і вырашыў застацца. Як можна было яму адмовіць?
Калі я прыязджаю дадому, то праводжу ўвесь свой час з сямʼёй, жывёламі, сустракаюся з сябрамі, люблю ездзіць на рыбу, збіраць грыбы і гуляць па зімовым лесе, назіраючы за вавёркамі».
У гэтым сезоне, кажа Настасся, ёй пашанцавала, бо з амаль 100 прэтэндэнтаў яна трапіла ў лік 12-ці чалавек, якіх адправілі на Аляску.
«За столькі гадоў падарожжаў я думала, што ўсё ўжо бачыла. Але Аляска мяне па-сапраўднаму ўзбадзёрыла і ўзрушыла.
Першае адчуванне было, што я прыехала дадому. Прырода, паветра, лес, жывёлы… Алені, ласі і мядзведзі, якія могуць проста прайсці побач, марскія коцікі, арлы лётаюць над галавой як у нас галубы. Незвычайна чыстае паветра і вельмі спакойнае і размеранае жыццё.
Людзі радуюцца кожнаму дню, з цікавасцю назіраюць за куранятамі ў сваім двары, а ўвечары ў бары абмяркоўваюць, што кураняты рабілі і як яны гулялі.
Аляска вельмі адрозніваецца ад іншых амерыканскіх штатаў, тут людзі далёкія ад палітыкі і сусветных крызісаў, яны вельмі беражліва ставяцца да прыроды, тут не ўбачыш гор смецця. Усюды ёсць чыстыя грамадскія прыбіральні, лавачкі і смеццевыя бакі.
Мясцовыя людзі займаюцца актыўнымі відамі спорту, летам узмоцнена працуюць, а зімой адпачываюць, таму што заканчваецца турыстычны сезон».
З мясцовага жыцця Настасся адзначае вельмі зменлівае надворʼе: сёння ты можаш быць у шортах і майцы, а заўтра ў поўным зімовым абмундзіраванні.
«Пакуль маё самае любімае месца з тых, у якіх даводзілася быць, — Аляска, — кажа бабруйчанка. — Вядома, у кожнай краіне было нешта сваё. Мяне заўсёды радуе дамініканская і мексіканская гасціннасць, і хоць гэтыя краіны вельмі далёкія ад Беларусі тэрытарыяльна, уменне сябраваць і прымаць гасцей, дапамагаць у цяжкую хвіліну робяць іх падобнымі да нас.
А па Алясцы ў нас сямідзённыя круізы і кожны дзень мы спыняемся ў розных партах: Джуна, Скагуэй, Кетчыкан, Icy Strait Point, Сітка, Вікторыя (Канада), і праходзім праз фіёрд Трэйсі Арм. Раніцай прыбыццё, вечарам адбыццё.
Ці паўплываў такі прыгодніцкі лад жыцця на жыццёвую філасофію нашай гераіні? Яна кажа: так, і карэнным чынам.
«Па-першае, калі чалавек суткамі працуе і ў прынцыпе жыве на працы, як у маім выпадку, ён пачынае шанаваць маленькія радасці. Калі я жыла ў Беларусі, то, як і ўсе, чакала пятніцы, выхадных, і мне здавалася, што я так стамілася, працуючы пяць гадзін на дзень і мне трэба адпачыць, — смяецца Настасся. — А тут мы не ведаем дні тыдня, таму за выхаднымі няма сэнсу сачыць. Нашы дні мы лічым па партах.
Яшчэ ў нас няма бальнічных, як аказалася, можна пахварэць пару гадзін і нават ачуняць. Выключэннем быў каранавірус, калі міжнародная арганізацыя аховы здароўя абавязвала ізаляваць хворых на яго.
Праца ў моры мне дала зразумець, што ўсё ў гэтым жыцці магчыма і няма перашкод, калі сам сабе іх не пабудуеш. Людзі валодаюць велізарным патэнцыялам, але не заўсёды ведаюць, як яго выкарыстоўваць.
Досвед працы з рознымі нацыянальнасцямі даў зразумець, што няма дрэнных нацый, а ёсць проста дрэнныя людзі ў кожнай краіне.
Калі ты нясеш дабро, то яно вернецца да цябе ў розных праявах. Бо вельмі проста схавацца ў сваю ракавінку і не бачыць праблемы, тых, хто мае патрэбу, а пасядзець і пачакаць, пакуль нехта іншы прыйдзе і ўсё вырашыць.
Не трэба баяцца даць волю сваім пачуццям, жаданням і быць патрэбнымі ды карыснымі. Таму лозунг нашага таварыства абароны жывёл на працягу многіх гадоў — «Разам — мы сіла». Абʼяднаўшы намаганні і розумы многіх, можна змяніць стаўленне да жывёл, і не толькі да іх, у лепшы бок.
І вельмі слушным быў пачатак вядомага верша:
«Каб любіць Беларусь нашу мілую,
Трэба ў розных краях пабываць».
Беларусь — выдатная краіна з дзівоснымі людзьмі, якім проста трэба навучыцца любіць і шанаваць сябе, а таксама месца, у якім нарадзіліся. Таму я заўсёды радая дзяліцца сваім досведам падарожжаў і жыцця, а раптам каму-небудзь спатрэбіцца», — рэзюмуе Настасся.
Чытайце таксама:
Ці каштавалі мяса саранчы? А яно ўжо прадаецца ў Польшчы. Знайшлі беларуса — фаната такой ежы
Таннай Турцыі больш не будзе? Што адбываецца з цэнамі на адпачынак?
кеп, по ходу - вот оно - дама вашей мячты