Reuters.com
«Ён як п'яны чалавек ідзе, нешта разумее, нешта не, як на аўтапілоце», — распавядае адна з жыхарак вёскі, якая пагадзілася на цытаванне яе слоў толькі пад выдуманым прозвішчам Іванова. — А потым калі ўжо яго пасадзяць ці пакладуць у ложак, ён засынае - і ўсё».
Але тыя, хто засынае, не заўсёды выключаюцца цалкам. Яны могуць нават размаўляць і хадзіць, але нічога з гэтага не памятаюць, пасля таго як прыйдуць у сябе.
«Адна жанчына размаўляла з дачкой у Расіі па тэлефоне, але калі ёй праз пяць дзён сказалі, што тэлефанавала, адпраўляла смскі, яна гэтага нічога не памятае», — кажа Іванова.
Упершыню гэта хвароба пачала масава выяўляцца вясной 2013 года, хоць адзінкавыя выпадкі, па сцвярджэнні мясцовых дактароў, рэгістраваліся і раней.
З тых часоў больш за 100 чалавек «засыпалі» у вёсцы Калачы, насельніцтва якой — каля 600 чалавек. А з канца снежня зарэгістравана больш за 40 выпадкаў, і жыхары сёння кажуць аб новай успышцы «соннай хваробы».
Галюцынацыі і парушэнне каардынацыі
Сярод сімптомаў медыкі адзначаюць санлівасць, агульную слабасць, галавакружэнне, галюцынацыі і парушэнне каардынацыі. І ў новай хвалі захворвання сімптомы выяўляюцца больш ярка, кажа Таццяна Пратасава — старэйшы лекар амбулаторыі ў пасёлку Краснагорск, якая абслугоўвае і сяло Калачы.
З'яўляецца больш другасных выпадкаў, і ў цяжкіх выпадках гэта стан, якія медыкі апісваюць як «стапарызацыя», можа доўжыцца да 10 дзён. «Засынаюць» і дзеці, і дарослыя.
Медыкі і навукоўцы пакуль не могуць паказаць прычыну гэтага дзіўнай з'явы. Міжведамасная камісія праводзіць даследаванні ў акрузе.
Сярод навукоўцаў, якія займаюцца феноменам, ёсць таксама і спецыялісты з Інстытута радыяцыйнай бяспекі, так як, па адной са здагадак, прычына захворвання — гэта радыяцыя.
У мінулым каля вёскі Калачы дзейнічала ўранавая шахта, якая была зачынена ў 1990-х гадах. Спецыялісты мяркуюць, што, магчыма, ёсць ўцечка радыяцыі, якая можа растлумачыць, чаму сяляне засынаюць.
Аднак кіраўнік Інстытута радыяцыйнай бяспекі Сяргей Лук'яненка сцвярджае, што праца яго каманды паказала, што нічога незвычайнага ў вёсцы не выяўлена і гэтая версія не пацвярджаецца.
«Мы абышлі ўсе дамы, замерылі ўсюды гама-фон, адабралі пробу глеб і праверылі на штучныя і натуральныя радыёнукліды, - кажа Лук'яненка. - Вынік адзін - з радыяцыяй гэта ніяк не можа быць звязана».
«Там ёсць павышаная канцэнтрацыя радону, але гэта досыць звычайная з'ява. Такіх сёлаў і такіх месцаў у свеце — мільёны», - дадае ён.
Па словах Лук'яненкі, хвароба, хутчэй за ўсё, звязаная з складам атмасфернага паветра, а не з ежай, вадой або іншымі фактарамі.
Адна з магчымых версій, па словах Лук'яненкі — гэта вялікая канцэнтрацыя чаду, які быў знойдзена ў ходзе даследавання. Але медыкі, якія абследавалі пацыентаў, адмаўляюць гэтую версію.
«Мы правялі даследаванне крыві ў тых, хто захварэў і атрымалі звесткі, што таксічнае дзеянне вокісу вугляроду адсутнічала», — кажа Лаура Урупханава, кіраўнік аддзялення высокаспецыялізаваная медыцынскай дапамогі пры Міністэрстве аховы здароўя.
Пакуль навукоўцы даследуюць прычыну, медыкі на месцах працягваюць лячыць хворых.
Прызначаецца вітамінатэрапія, сасудзістаяі дезінтаксікацыйная тэрапія. У асноўным лячэнне сімптаматычнае, кажа Пратасава. «Прычыны няма - антыдоту няма», - з сумам рэзюмуе яна.
