Расійскі ваенны гісторык Марк Салонін, вядомы сваімі працамі на тэму Вялікай Айчыннай вайны, напісаў пра крушэнне «Боінга». На думку Салоніна, ніякай прынцыпова новай інфармацыі, акрамя ўжо наяўнай, у бліжэйшы час атрымана не будзе, нават з чорных скрынь.
1. Палітычныя рашэнні будуць прынятыя на падставе той інфармацыі, якая ўжо вядомая да гэтага часу. Нічога прынцыпова новага, што якасна змяняе карціну падзей, знойдзена не будзе. Не бойцеся і не спадзявайцеся.
2. Тое, што патрапіла ў момант катастрофы ў поле зроку амерыканскіх спадарожнікаў, ужо вывучана. Нічога новага не з'явіцца; «адкруціць» можна на відэаплэеры, але не ў жыцці. Вывучэнне «чорных скрынь» (нават калі Масква аддасць іх міжнароднай камісіі, у што верыцца з вялікай цяжкасцю) нічога прынцыпова новага не дадасць: самалёт ляцеў-ляцеў, усё было нармальна, а потым нічога не стала. Нават калі на самапісцы захаваўся запіс: «ракета злева (або справа)», то і гэта мала чым дапаможа ў высначэнні дакладных месцаў старту зенітнай ракеты. Нічога істотнага не дасць і вывучэнне дзірак у абломках самалёта: узрывальнік на зенітнай кіраванай ракеце (ЗКР) некантактны, падрыў баявой часткі ракеты мог адбыцца ў любым пункце вакол самалёта.
Нават калі на зямлі будзе знойдзены і перададзены міжнароднай камісіі шыльдзік з серыйным завадскім нумарам ракеты, то і гэта нічога не зменіць.
І ўкраінская, і расійская армія паўсталі як прадукты распаду арміі савецкай; пры тым жахлівым бардаку, які адбываўся на пачатку 90-х гадоў, дакладна адсачыць за перамяшчэннем ракеты на неабсяжных прасторах краін СНД не ўдасца. Нарэшце, не забывайце, што «крымнаш», і ў гэтым Крыме былі захопленыя зенітныя часткі СПА Украіны; пры гэтым цягнуць з Крыма ў Данбас 35-тонную пускавую ўстаноўку зусім не абавязкова, досыць у кузаве любога лёгкага грузавіка перавезці боекамплект з 4-х «украінскіх» ракет.
Ніякай стабільнай «лініі фронту» на Данбасе няма.
Паняцце «кантралюемая тэрыторыя» там вельмі ўмоўнае, тыя атачаюць гэтых, гэтыя атачаюць тых… Так што нават калі амерыканцы і змогуць «выціснуць» з дадзеных спадарожнікавай разведкі месца старту ракеты з дакладнасцю плюс-мінус кіламетр, то для адназначнага адказу на пытанне «хто страляў?» гэтага мала — калі толькі пункт стрэлу не апынецца ў цэнтры Данецка або Славянска (але такога, вядома ж, не будзе).
3. Не спадзяючыся на цудоўнае з'яўленне новай значнай інфармацыі і адкідаючы экстравагантныя версіі (накшталт шаравой маланкі ці выбуху на борце малазійскага самалёта закладзенай невядомымі тэрарыстамі бомбы), мы павінны абмежаваць увесь набор варыянтаў тым, што самалёт быў збіты зенітнай ракетай з зямлі. Менавіта на гэта паказваюць і дадзеныя спадарожнікавай выведкі (зафіксавана праца РЛС навядзення ракеты і ўспышка выбуху на траекторыі палёту «Боінга»), і сведчанні шматлікіх відавочцаў, і наяўныя фотадакументы, і шматлікія заявы, зробленыя лідарамі «сепаратыстаў» і перададзеныя ў СМІ ў першыя гадзіны пасля трагедыі. Адна з лепшых падборак гэтых сведчанняў — тут: http://p-senko.livejournal.com/16616.html
4. Увесь набор абставінаў, пры якіх зенітная ракета магла патрапіць у грамадзянскі самалёт, можа быць зведзены да трох варыянтаў:
а) несанкцыянаваны (выпадковы) запуск
б) запуск з мэтай знішчэння самалёта, які быў памылкова ідэнтыфікаваны як варожы ваенны
в) запуск з мэтай знішчэння самалёта, ідэнтыфікаванага як пасажырскі, з намерам перакласці ў далейшым адказнасць за гэта злачынства на праціўніка.
Чацвёрты варыянт нельга прыдумаць нават абстрактна
5. Выпадковы запуск ракеты і тое, што яна патрапіла ў вышынную цэль, магчымыя — але верагоднасць такой падзеі нікчэмна малая. Зенітна-ракетны комплекс сярэдняй далёкасці — гэта складаная сістэма, якая патрабуе ўзгодненых паслядоўных дзеянняў баявога разліку; запусціць ракету ботам, які ўпаў на пульт кіравання, не атрымаецца. Тут яшчэ трэба мець на ўвазе, што ў ЗРК «Бук» выкарыстоўваецца напалову актыўная радыёлакацыйная сістэма навядзення; практычна гэта азначае, што каб ракета патрапіла ў мэту патрабуецца бесперапыннае (або імпульсна-перыядычнае) апраменьванне («падсвятленне») мэты наземным радыёлакатарам аж да моманту сустрэчы ракеты з самалётам (пры нахільнай далёкасці ў 15—20 км гэтага моманту трэба чакаць каля 20 секунд). Такім чынам, нават у выпадку настолькі неверагоднай падзеі, як несанкцыянаваны сход ракеты з вызначанай траекторыі, баявому разліку дастаткова проста выключыць лакатар, і перахоп будзе сарваны.
6. Яшчэ менш верагодным варыянтам уяўляецца правакацыя з намерам абвінаваціць у злачынстве саперніка (варыянт «в»). Магчымасць дасягнення «карыснага» (з пункту гледжання правакатара) эфекту тут вельмі сумнеўная. Чаму? Глядзі п.2. Канчаткова і беспаваротна нічога даказаць не атрымаецца — праціўнікі ўзброеныя аднолькавай зброяй і ваююць без відавочна праведзенай лініі фронту. Паўстане толькі бясконцая плыня ўзаемных абвінавачванняў (што мы і бачым сёння ў рэальнасці). Наўмысна забіць тры сотні нявінных душ у мэтах ілжывага абвінавачвання праціўніка — да такога не дайшлі нават Гітлер са Сталіным. Выкрыты правакатар (а сёння, у эпоху высокіх інфармацыйных тэхналогій, усё таемнае хутка становіцца відавочным) стане абсалютным ізгоем, у адносінах да якога любыя эканамічныя санкцыі будуць расцэненыя як недастатковыя.
У кожным выпадку, няўхільнай умовай поспеху правакацыі павінна стаць падзенне абломкаў самалёта і «чорных скрынь» на надзейна (!) кантраляванай правакатарам тэрыторыі. Г.зн. калі б гэта рабіў украінскі бок, то збіваць трэба было пасажырскі самалёт, які ляціць з усходу на захад, углыб Украіны, але ўжо ніяк не наадварот!
7. Самым (а калі без лішніх эківокаў, то і адзіным) праўдападобным з'яўляецца варыянт «б». Пасажырскі самалёт збілі памылкова, бо думалі, што збіваюць варожы транспартнік. Тэхнічна малаверагодны (для напалову актыўнай сістэмы з жывым чалавекам ля пульта кіравання), але ў прынцыпе магчымы падварыянт — наводзілі на адзін самалёт, а патрапілі ў другі. Гэтая версія цалкам пацвярджаецца тым патокам радасных паведамленняў «сепаратыстаў» пра чарговы збіты ўкраінскі Ан-26, які ўварваўся ўвечары 17 чэрвеня ў інтэрнэт-прастору, а потым быў прадубляваны агенцтвамі РІА-Новості і Лайф-Ньюс. Гэтая версія выразна карэлюе з рэальнымі фактамі знішчэння сістэмай СПА «сепаратыстаў» трох украінскіх самалётаў (Ан-26, Іл-76, Су-25) і з паўтузіна верталётаў.
Усё вельмі проста. Натоўпы крамлёўскіх «ануч», захлынаючыся ў пене і крыку, адмаўляюць гэтую простую і зразумелую версію толькі таму, што збіць самалёт памылкова маглі выключна толькі «сепаратысты». Украінскі бок ніяк не мог бы прыняць за «варожы» самалёт, які праляцеў з захаду на ўсход па вядомым калідоры пасажырскіх палётаў, з усімі неабходнымі сігналамі апазнавання, нікому нічога дрэннага не зрабіў і праз некалькі хвілін павінен быў сысці ў паветраную прастору суседняй краіны.
8. Рэпутацыйныя страты Расія магла бы знізіць амаль да нуля. Для гэтага ў тую ж хвіліну, калі на тэрыторыю Данбаса былі адпраўленыя зенітныя пускавыя ўстаноўкі «Бук», варта было апавясціць ICAO пра тое, што палёты грамадзянскай авіяцыі над тэрыторыяй усходу Украіны павінны быць спыненыя. Навошта, каму і для чаго Расія перадае зенітнае ўзбраенне — гэта не тое пытанне, якое можна і трэба абмяркоўваць з ICAO. «Мы так вырашылі» — цалкам дастатковае тлумачэнне.
На жаль, у дзеяннях Масквы ўзялі верх манеры пасрэднай дваровай шпаны: цішком, з-за вугла, з намерам сысці ў «глухую несазнанку» у далейшым.
Рэпутацыйныя страты Расіі — непазбежныя і цяжкія пасля гібелі трохсот нявінных людзей — можна было б істотна знізіць, калі б афіцыйная Масква адразу і цвёрда адмовілася ад хлусні. «Так, самалёт збіты нашай ракетай. Адбылася трагічная памылка. Вінаватыя панясуць самае строгае пакаранне. Сем'ям ахвяраў катастрофы будзе аказана ўся магчымая матэрыяльная і псіхалагічная дапамога. Самалёты МНС гатовыя да вылету да месца крушэння самалёта». І ўсё. І міжнародны рэзананс быў бы зусім іншым.
Можна было б здзейсніць «манеўр ухілення» і пераваліць ўсю віну на «апалчэнцаў», якія нібыта захапілі спраўны ЗРК украінскай арміі і самі знайшлі спецыялістаў, якія ўмеюць ім кіраваць. Так, у такой версіі ўсё вельмі зыбка.
Цяжка паверыць, што ўкраінскія ваенныя, калі яны ўжо былі змушаныя пакінуць «Бук» пры адступленні, паленаваліся ўдарыць кувалдай па панелі кіравання або стрэліць пару разоў з ПМ ўглыб электроннага начыння.
А гэтага ўжо дастаткова для таго, што выкінуць комплекс было прасцей за тое, як рамантаваць яго ў палявых умовах. Ні для каго не сакрэт, што т.зв. «апалчэнцамі» камандуюць грамадзяне РФ Гіркін і Барадай, ды і ўся гэтая «Наваросія» прыдуманая і арганізаваная вядома дзе і кім. І тым не менш, нават у гэтай версіі непасрэдная віна расійскіх уладаў за знішчаны цывільны самалёт магла б быць размытай.
На жаль. Качка і плавае як качка, і лятае, і ходзіць, і кракае як качка. Тыя, хто здагадаўся распаліць на тэрыторыі суседняй брацкай краіны пажар бязглуздага «халернага бунту», апынуліся няздольнымі нават да абароны сваіх уласных інтарэсаў.
У выніку рэпутацыйных страт Расія рухаецца да крайняга максімуму ў сітуацыі, калі трагічная памылка (а з кім на вайне такога не бывала?) пачынае разрастацца ў наўмысную кампанію хлусні, паклёпу, фальсіфікацыі доказаў, ціску на міжнародных экспертаў.
Каго Бог захоча пакараць — пазбаўляе розуму.
