Ryčard Bave i Edzi Embroŭz. Skrynšot videa Global National
Ryčard Bave z prybiarežnaha miastečka Siechiel u Brytanskaj Kałumbii (pravincyja ŭ zachodniaj častcy Kanady), usio žyćcio ličyŭ siabie karennym miascovym žycharom. Ale zrobleny im DNK-test pakazaŭ, što ŭ Ryčarda źmiašanyja ŭkrainskija, habrejskija i polskija karani, piša Bi-bi-si.
Prykładna ŭ toj ža čas, na adlehłaści 2,4 tysiač kiłamietraŭ ad doma Ryčarda Bave, siastra Edzi Embroŭza z horada Vinipieh, jakaja vyrasła va ŭkrainskaj siamji, taksama zrabiła DNK-test. Jaho vynik pakazaŭ, što jana nie źviazanaja z Edzi rodnasnymi poviaziami.
A voś Ryčard Bave akazaŭsia jaje rodnym bratam.
Heta pryviało da losavyznačalnaha adkryćcia. Dva čałavieki — Ryčard Bave i Edzi Embroŭz — naradzilisia ŭ adzin i toj ža dzień u adnoj i toj ža balnicy ŭ maleńkim miastečku Arborh u 1955 hodzie (pravincyja Manitoba).
Adnak pry naradžeńni ich pierabłytali — abodva niemaŭlaty trapili nie da svaich bijałahičnych baćkoŭ.
Amal praz 70 hadoŭ Bave i Embroŭz atrymali asabistyja vybačeńni ad premjer-ministra Manitoby Vaba Kińju za traŭmu, jakuju jany pieražyli z-za błytaniny ŭ radzilni.
«Siońnia ja vystupaju, kab prynieści zapoźnienyja vybačeńni za dziejańni, jakija pryčynili škodu dvum dzieciam, dvum baćkam i dvum siemjam mnohich pakaleńniaŭ», — skazaŭ Kińju ŭ zakanadaŭčym schodzie Manitoby.
«Časam kažuć, što dla taho kab zrazumieć, što takoje spačuvańnie, varta prajści milu ŭ abutku inšaha čałavieka, — praciahnuŭ Kińju. — Kali heta tak, to našy hanarovyja hości, jakija sabralisia tut siońnia, mahčyma, razumiejuć spačuvańnie na takim uzroŭni, da jakoha mała chto z nas zmoža nablizicca».
U pieršyja hady z naradžeńnia dziaciej ich baćki viali zusim roznaje žyćcio, raspavioŭ Bi-bi-si advakat mužčyn Bił Handž.
68-hadovy Ryčard Bave ros mietysam — tak nazyvajuć pradstaŭnikoŭ karennych narodaŭ Kanady, jakija majuć źmiašanaje pachodžańnie — ad karennych i jeŭrapiejskich etnasaŭ. Jaho baćka pamior, kali Bave było try hady, i jamu daviałosia nieści adkaznaść za svaich małodšych bratoŭ i siaścior, a maci ciažka pieražyvała stratu muža.
Ryčard naviedvaŭ dzionnuju škołu dla dziaciej karennych narodaŭ, a zatym byŭ hvałtoŭna zabrany ź siamji ŭ ramkach «abłavy šaścidziasiatych» — asimilacyjnaj palityki Kanady, kali dziaciej ź siemjaŭ karennych narodaŭ adbirali ŭ baćkoŭ i addavali ŭ pryjomnyja siemji.
Tym časam Edzi Embroŭz vyras na fiermie ŭ sielskaj miascovaści Manitoby «ŭ vielmi ščaślivaj ukrainskaj siamji», dzie jon słuchaŭ ukrainskija narodnyja pieśni pierad snom, raspavioŭ advakat Bił Handž.
U 12 hadoŭ Edzi Embroŭz staŭ siratoj i paśla byŭ usynoŭleny, jak i Ryčard Bave.
Na praciahu ŭsiaho svajho žyćcia Embroŭz nikoli nie viedaŭ pra svajo sapraŭdnaje pachodžańnie.
Na praciahu mnohich hadoŭ Bave hanaryŭsia tym, što kiravaŭ adzinym rybałoŭčym sudnam, jakoje naležyć karennamu nasielnictvu la ŭźbiarežža Brytanskaj Kałumbii.
«Ciapier jon zrazumieŭ, što karennymi žycharami byli ŭsie, akramia jaho, — kaža advakat Bił Handž. — Ich historyi žyćcia vielmi mocna źmianilisia».
«U ich abodvuch adabrali toje, kim jany siabie ličyli», — dadaje Handž.
U svaim prabačeńni Vab Kińju paviedamiŭ, što, jak ni dziŭna, na praciahu žyćcia šlachi hetych dvuch mužčyn pierasieklisia.
U dziacinstvie Edzi Embroŭz paprasiŭ dziaŭčynku z susiedniaha horada ŭziać jaho ŭ svaju biejsbolnuju kamandu, skazaŭ Kińju, nie viedajučy, što na samoj spravie jana była jaho bijałahičnaj siastroj».
A kali Ryčard Bave byŭ padletkam, luboŭ da rybałki pryviała jaho na adzin bierah ź bijałahičnaj siastroj, jakaja zakidvała vudu pobač ź im — abodva jany nie padazravali ab svajoj rodnasnaj suviazi.
Niahledziačy na toje, što adbyłosia, Bił Handž kaža, što abodva mužčyny vielmi hanaracca tym, kim stali, i siemjami, jakija ich vychavali. Akramia taho, dziakujučy hetamu niečakanamu adkryćciu jany zdabyli novuju siamju.
Edzi Embroŭz źviazaŭsia sa svaimi bijałahičnymi svajakami i staŭ členam Fiederacyi Manitoby mietysaŭ.
Ryčard Bave taksama płanuje źviazacca sa svajoj bijałahičnaj siamjoj, a dźvie jaho darosłyja dački zrabili tatuiroŭki z nadpisam «Embroŭz» na rukach, kab paznačyć proźvišča, jakuju nasiŭ by ich baćka.
Abodva mužčyny źviarnulisia pa jurydyčnuju dapamohu da advakata, kab zapatrabavać ad pravincyi Manitoba vybačeńniaŭ i finansavaj kampiensacyi.
Advakat Bił Handž raspavioŭ, što spačatku pravincyja nijak nie kamientavała pieraniesienyja imi vyprabavańni i śćviardžała, što balnica, u jakoj adbyłasia pamyłka, znachodzicca ŭ municypalnym padparadkavańni, a tamu nie ŭvachodzić u jaje kampietencyju.
Ale paśla źmieny ŭrada, kali Vab Kińju staŭ pieršym premjer-ministram Manitoby ź liku karennaha nasielnictva z 1887 hoda, ton ułady źmianiŭsia.
«Prabačeńni — heta značnaje pryznańnie taho, što «była dapuščana pamyłka, jakaja zakranuła ich usich», — skazaŭ Handž, majučy na ŭvazie Ryčarda Bave i Edzi Embroŭza, a taksama ich siemji. — Premjer-ministr zajaviŭ ad imia pravincyi, źviartajučysia da ich naŭprost: «heta nie pavinna było zdarycca z vami», i ja liču, što heta važnaje pryznańnie».
Adnak pakul nie paviedamlajecca, ci atrymajuć mužčyny hrašovuju kampiensacyju, choć advakat padkreśliŭ, što budzie praciahvać damahacca hetaha.
Historyja Ryčarda Bave i Edzi Embroŭza — heta treci viadomy vypadak pierabłytanych pry naradžeńni dziaciej u Manitobie. Jašče dva padobnyja epizody byli zarehistravanyja ŭ pravincyi Ńjufaŭndlend.
Pa słovach advakata, ciažka z dakładnaściu skazać, nakolki redkija historyi, padobnyja da hetaj. Na jaho dumku, Ryčard Bave i Edzi Embroŭz daviedalisia praŭdu pra siabie «tolki dziakujučy vypadkovaści».
«Heta ŭsiaho tolki maja zdahadka, ale ja liču, što pa miery raspaŭsiudu [chatnich naboraŭ dla analizu DNK] buduć vyjaŭlacca i inšyja takija vypadki».
Čytajcie taksama:
Navukoŭcam atrymałasia «vyrazać» DNK VIČ z zaražanych kletak
Navukoŭcy abjavili pra prahres u adradžeńni mamanta. Ale navošta jaho adradžać?
