Fota: Michel Euler / AP
8 śniežnia vykankam Mižnarodnaha alimpijskaha kamiteta aficyjna abjaviŭ, što dapuścić na Alimpijskija hulni — 2024 u statusie indyvidualnych niejtralnych atletaŭ biełaruskich i rasijskich spartsmienaŭ, jakija projduć kvalifikacyju. Asobna ŭdakładniałasia, što nijakich dadatkovych spabornictvaŭ i inšych šancaŭ nie budzie — treba ŭpisvacca ŭ dziejnyja sistemy mižnarodnych adboraŭ.
Razbańvać biełaruskich atletaŭ u niejtralnym statusie ŭ niekatorych vidach pačali raniej, tamu na momant zajavy MAK užo naličyŭ niekalki licenzij u hramadzian Biełarusi. Praŭda, spačatku ich było nibyta try, a praź niekalki dzion u pres-reliz unieśli praŭki — i kolkaść pavialičyłasia da piaci.
Ź jakich vidaŭ sportu hetyja ludzi i kolki ŭvohule puciovak na AH realna atrymać spartsmienam ź biełaruskim pašpartam, raźbirałasia «Trybuna».
Baraćba
Biełaruskich barcoŭ viarnuli na mižnarodnuju arenu ŭ niejtralnym statusie svoječasova dla taho, kab na poŭnuju paŭdzielničać u raźmierkavańni licenzij. Pieršy etap — ČS-2023, dzie pucioŭki na AH atrymlivali ludzi z top-5. Druhim etapam stanie jeŭrapiejski kvalifikacyjny turnir u krasaviku (licenzii atrymajuć finalisty), trecim — suśvietny adbor u traŭni (tam treba trapić u top-3).
Ale dvoje biełaruskich pradstaŭnikoŭ spravilisia ŭžo na ČS: Vanesa Kaładzinskaja stała druhoj u volnaj baraćbie (da 53 kh), a naturalizavany rasijanin Abubakar Chasłachanaŭ — piatym u hreka-rymskaj (da 97 kh). Farmalna licenzii nie imiannyja, a dla alimpijskaha kamiteta krainy, ale ŭ biełaruskim vypadku atlety mohuć patrapić na AH tolki naŭprost praz MAK, tak što zamiena bačycca niemahčymaj.
Kolki licenzij na AH: dźvie.
Akademičnaje viesłavańnie
U hetym vidzie alimpijskija licenzii jeŭrapiejcy mohuć uziać na troch spabornictvach: ČS-2023, jeŭrapiejskaja rehata ŭ budučym krasaviku i finalnaja kvalifikacyja ŭ traŭni. I ŭžo na suśvietnym pieršynstvie, jakoje prajšło ŭ vieraśni, Jaŭhien Załaty skarystaŭsia šancam — u adzinočcy zaniaŭ siomaje miesca, a pucioŭkami zabiaśpiečvalisia top-9 atletaŭ. Praŭda, mižnarodnaja fiederacyja zajaviła, što licenziju, jakuju Załaty farmalna ŭziaŭ dla alimpijskaha kamiteta krainy, prytrymaje da aficyjnaha rašeńnia MAK pa dopusku — ale voś jano jość, a značyć, atlet moža rychtavać dakumienty na dopusk.
Jość vidy i na druhuju pucioŭku — Taćciana Klimovič na ČS stała 10-j, to-bok była zusim pobač. Na jeŭrarehacie buduć dastupnyja jašče try miescy — patrapić u ich całkam realna.
Kolki licenzij na AH: adna.
Viełasport
U šašejnym raździele kvalifikacyja ŭžo skončyłasia — i ŭ Biełarusi tut jość licenzija. Jana atrymanaja za znachodžańnie ŭ miežach 21-45-ha miesca ŭ žanočym suśvietnym rejtynhu da 17 kastryčnika 2023-ha (u jakim nazva Belarus zamieniena na siem zoračak).
U rejtynhu mižnarodnaha źviazu ravarystaŭ (UCI) vyšej za astatnich biełaruskich šašejnych honščyc na siońnia Hanna Cierach, ale pretendentak na adzinuju pucioŭku farmalna piać (jany majuć 10 i bolš punktaŭ u rejtynhu, heta kryter dopusku).
A voś na treku ŭsio vyrašyć suśvietny rejtynh na 14 krasavika 2024 hoda. Voś tolki tam kacirujucca vyniki ŭzroŭniu Kubkaŭ śvietu, ČIE i ČS — a biełaruskija trekaviki va ŭsim hetym daŭno nie ŭdzielničajuć (nie traplajuć u śpisy dapuščanych u niejtralnym statusie), tamu i na prachadnyja miescy pretendavać nie mohuć.
Maŭncinbajk i BMX u Biełarusi pakul nie raźvity nastolki, kab havaryć pra AH i ŭ zvyčajnych umovach.
Kolki licenzij na AH: adna.
Płavańnie
U hetym vidzie jość kvalifikacyjny šlach vykanańnia narmatyvaŭ pa časie. Adnak mižnarodnaja fiederacyja płavańnia (World Aquatics) vyrazna ŭkazała, što pakazvać zalikovyja siekundy možna tolki na «ŭchvalenych spabornictvach» ź jejnaha kalendara. Jašče adno pytańnie — što, pa praviłach kvalifikacyi, spartsmienaŭ z patrebnym časam (OQT) zajaŭlajuć NAK, a ŭ biełaruskim vypadku heta niemahčyma. Zrešty, i sama World Aquatics zaprašaje spartsmienaŭ z pakazanym «časam razhladu» (OCT, jano jašče i na piać pracentaŭ bolšaje za narmatyŭnaje). Adnak takija zaprašeńni rassyłajucca ŭ apošniuju čarhu — kali zastalisia miescy. Ich na ŭsie AH 852, biez maksimumaŭ pa kankretnych dystancyjach.
Dostup na patrebnyja spabornictvy ŭ biełaruskich płyŭcoŭ niadaŭna adnaviŭsia. U pačatku kastryčnika čaćviora pradstaŭnikoŭ vidu (ciapier takich užo siem) atrymali mižnarodnyja dopuski ŭ niejtralnym statusie. Na pieršym ža dazvolenym etapie Kubka śvietu 20-22 kastryčnika ŭ Vienhryi OQT pakazała Anastasija Škurdaj — na dźviuch dystancyjach na śpinie, 100 m (prapłyła za 59,90, na dzieviać sotych chutčej za narmatyŭ) i 200 m (pakazała 2:09,67, zapas ad narmatyvu bolš za siekundu). Ledź nie ŭkłałasia ŭ OQT Alina Zmuško na 100 m brasam — pry narmatyvie ŭ 1:06,70 prapłyła za roŭna 1:07 (tym samym upisałasia ŭ OQT). Zrešty, i ŭ Zmuško, i ŭ lidara mužčynskaj častki kamandy Illi Šymanoviča jašče budzie mahčymaść vykanać narmatyvy — u kancy lutaha pačniecca ČS, kudy adabralisia spartoŭcy.
Kolki licenzij na AH: adna, realnyja jašče dźvie.
Lohkaja atletyka
A ŭ hetym vidzie vynik na alimpijski narmatyŭ možna pakazvać uvohule na lubym aficyjnym spabornictvie, pryznanym chacia b na ŭzroŭni fiederacyi krainy. Z patrebnymi vynikami ŭžo spravilisia šeść biełaruskich lohkaatletaŭ — praŭda, u adnym vypadku hetaha nie chapaje dla traplańnia ŭ kvotu (tak razdajecca tolki pałova miescaŭ u kožnym vidzie, astatnija — pa suśvietnym rejtynhu). Astatniuju piaciorku ad AH faktyčna adździalaje aficyjnaja zhoda MAK — jana pavinna być macniejšaj za niežadańnie mižnarodnaj fiederacyi lohkaj atletyki puskać na Hulni.
Kolki licenzij na AH: farmalna nul, de-fakta piać (i mohuć być jašče).
Tenis
Tut usio prosta — prava na AH buduć mieć tyja, chto ŭvojdzie ŭ top-56 adzinočnaha rejtynhu ATP i WTA da 10 červienia 2024 hoda. I Aryna Sabalenka, jakaja siońnia zajmaje druhi radok, nie vylecić za miežy patrebnaj miažy, zdajecca, navat kali ŭvohule nie budzie hulać da AH. Viktoryja Azaranka, jakaja ciapier na 22-m miescy, taksama vielmi naŭrad ci pakinie nieabchodnuju zonu. U mužčyn ža padniacca ŭ top šancaŭ ni ŭ koha nie vidać — tam najlepšy pakul Illa Ivaška sa 182-ha miesca.
Adzinaje «ale» — u praviłach mižnarodnaj fiederacyi tenisa (ITF) prapisana, što tenisist, jaki sabraŭsia na AH, musić zhulać chacia b paru matčaŭ za zbornuju ŭ 2023-24 hadach, a biełaruskija kamandy ad mižnarodnych matčaŭ adchilenyja. Ale śledam adrazu idzie ŭdakładnieńnie, što kamisija ITF moža zaćvierdzić spartsmiena i biez hetaha — raptam jon tolki ŭvajšoŭ u tenisnuju elitu, prajhraŭ u zbornaj kankurencyju abo «histaryčna ŭdzielničaŭ» u kamandnych spabornictvach. Apošni punkt jakraz bolš čym pasuje Sabalenka i Azaranka — prablem uźniknuć nie pavinna.
Kolki licenzij na AH: pavinna być dźvie.
Ciažkaja atletyka
U hetym vidzie kvalifikacyja z vyhladu prostaja: hałoŭnaje — pakazać na adnym z patrebnych turniraŭ adzin vynik, jaki ŭvojdzie ŭ zvodny top-10 najlepšych z usich takich turniraŭ. Ale jość i druhi kryteryj — paŭdzielničać minimum u piaci abaviazkovych spabornictvach u 2023-24 hadach. Zrešty, biełaruskich ciažkaatletaŭ viarnuli na mižnarodnyja turniry akurat da momantu, kali hetych spabornictvaŭ zastałosia roŭna piać (paśla ich i budzie składzieny vynikovy rejtynh).
Na śviežym kvalifikacyjnym turniry ŭ Katary adznačylisia i zachavali šancy na Paryž Piotr Asajonak (12-y ŭ rejtynhu da 89 kh), Jaŭhien Cichancoŭ (5-y, da 102 kh) i Eduard Ziaziulin (8-y, 102+ kh). Vystupiła i Siuzana Vaładźko, ale, u adroźnieńnie ad supiernic, niaŭdała — i zjechała z 7-ha na 11-je miesca ŭ rejtynhu.
Mižnarodnaja fiederacyja ciažkaj atletyki (IWF) taksama pakidaje za saboj prava zrezać kvoty dla suajčyńnikaŭ tych, chto paśla AH-2020 padviarhaŭsia dopinh-banu. A pakolki ŭ biełaruskich ciažkaatletaŭ za hety termin pačalisia ŭžo try dyskvalifikacyi, to i tut mohuć uźniknuć varyjanty. Uvohule, kali da Hulniaŭ dabiarucca Cichancoŭ dy Ziaziulin — budzie ŭžo paśpiachovaja kvalifikacyja, ale jak by nie daviałosia vybirać adnaho ź ich.
Kolki licenzij na AH: pakul nul, realnyja adna-dźvie.
Himnastyka
Pradstaŭniki vidu, pa-za jakim biełaruskija spartsmieny na AH apošni raz brali zołata ŭ 2012-m, majuć sumnyja pierśpiektyvy, kab patrapić u Paryž. Dla hetaha treba spačatku atrymać dopusk na spabornictvy mižnarodnaj fiederacyi himnastyki (FIG), jaki nibyta abiacany z pačatku 2024 hoda.
U spartyŭnaj himnastycy dla jeŭrapiejcaŭ zastałosia 12 indyvidualnych kvot, jakija razyhrajuć na Kubku śvietu i ČIE, a taksama dva «miescy ŭniviersalnaści» — dla spartsmienaŭ z NAK sa zvyčajna maleńkimi delehacyjami na AH. Naŭrad ci biełaruskija pradstaŭniki tut niešta začepiać — zrešty, na AH-2020 było 77-je miesca, tak što, pa sutnaści, ničoha nie stračana, u adroźnieńnie ad nastupnych padvidaŭ.
U mastackaj himnastycy, aproč adzinaha «miesca ŭniviersalnaści», zastałosia jašče roŭna adno miesca — na čempijanacie Jeŭropy, dzie možna sastupać tolki pradstaŭnicam tych krain, u jakich dziakujučy ČS-2022 i 2023 pucioŭki na AH užo jość. Heta značyć, što navat u teoryi treba niejak abhaniać rasijskich kankurentak. Ale hałoŭnaja prablema — u praktycy, dzie 1 śniežnia jeŭrapiejskaja fiederacyja himnastyki zajaviła, što admaŭlajecca słuchać FIG i hałasuje suprać dopusku biełaruskich i rasijskich spartsmienak. U FIG jość prava zrabić kvalifikacyjnym zamiest ČIE jakoje-niebudź inšaje spabornictva — ale ŭjavić heta pakul składana.
U skačkach na batucie miescaŭ zastałosia bolej — da 12 (u zaležnaści ad vynikaŭ) jak u mužčyn, tak i ŭ žančyn. I ich zavajavać całkam realna — jany razyhryvajucca na Kubku śvietu-2023/24 (heta značyć pad ehidaj FIG), u lutym-sakaviku 2024-ha projdzie try ź piaci etapaŭ, a ahulny zalik budzie składzieny pa ŭsiaho dvuch najlepšych vynikach kožnaha atleta. Adna biada — licenzii nie imiannyja, i farmalna atlety mohuć atrymać tolki adnu dla svajho NAK, što dla biełaruskich spartoŭcaŭ nieaktualna. Zrešty, možna pavieryć, što FIG daść pucioŭku najlepšamu batutystu i batutystcy z našaj krainy, kali jany patrapiać u vynikovy top (na što ŭ mužčyn šancy vyhladajuć značna bolš pieravažna).
Kolki licenzij na AH: nul, mahčymaja adna ŭ batutystaŭ.
Inšyja vidy
Ź vidaŭ, dzie biełaruskija pradstaŭniki byli na AH-2020, navat tearetyčnych šancaŭ na Paryž užo niama chiba što ŭ konnym sporcie — usie turniry prajšli, suśvietny rejtynh hladziać na 31 śniežnia 2023-ha, a biełaruskich vieršnikaŭ tam niama.
U boksie, dzie kvalifikacyjaj zajmajecca niepasredna MAK praz skandał ź mižnarodnaj fiederacyjaj, u 2024-m projdzie dva adboračnyja turniry, dzie sumarna raźmiarkujuć 6-9 miescaŭ dla kožnaj vahavoj katehoryi. Ci zmohuć adabracca biełaruskija baksiory — zastajecca tolki zdahadvacca, na adnym kankretnym turniry moža adbycca i niečakany pośpiech, i raptoŭny pravał.
U viesłavańni na bajdarkach i kanoe biełaruskich vieślaroŭ na ČS-2023 pry najaŭnaści «niejtralnaha» dopusku nie puściła niamieckaja fiederacyja, jakaja pravodziła turnir. Bieź jaho zastajecca zusim niašmat licenzij, jakija razyhrajuć u traŭni ŭ Vienhryi — pa dźvie na roznych dystancyjach dla adzinočak i pa adnoj dla dvojek. Miedalnaj na apošnich AH biełaruskaj čaćviorki ŭžo dakładna nie budzie ŭ Paryžy.
U dziudo dla kvalifikacyi na AH treba być vysoka ŭ suśvietnym rejtynhu, čaho biełaruskija pradstaŭniki nie dabilisia. U tchekvando, akramia pazicyi ŭ topie, možna prabicca niepasredna na jeŭrapiejskaj kvalifikacyi ŭ sakaviku — ale treba traplać u finał svajoj katehoryi. Dumajecca, dva biełaruskija miedalisty ČS-2023 zdolnyja na heta.
U pientatłonie taksama jość pucioŭki pa suśvietnym rejtynhu, ale praz ban tam niama biełaruskich piaciborcaŭ. Zastajecca faktyčna adzin šaniec — uziać miedal na červieńskim ČS-2024, ale i tudy spačatku jašče treba atrymać dopusk.
U stralbie, što kulavoj, što z łuka, jašče buduć kvalifikacyjnyja spabornictvy ŭ 2024-m. Pytańnie ŭ dopusku — pakul biełaruskija fiederacyi tolki pišuć listy, de-fakta zastajučysia ŭ banie.
U jachtynhu ŭ 2024-m projdzie piać adboračnych spabornictvaŭ dla roznych kłasaŭ. Pytańnie ŭ tym, ci trapić tudy niechta ź Biełarusi, dzie pakul «kałupajucca ŭ svajoj kašy na voziery». Dy i patrapić na AH niatanna — va ŭmovach dopusku patrabujuć strachoŭku až na 2 miljony jeŭra.
Na hetym, ułasna, «biełaruskija» vidy ź minułych AH zakančvajucca. Na źjaŭleńnie novych raźličvać taksama nie vypadaje — u tych ža nastolnym tenisie i fiechtavańni praciahvajecca zaniapad.
Što ŭ vyniku?
Atrymlivajecca, na siońnia jość jakraz piać licenzij, jakija z druhoj sproby i naličyŭ MAK: dźvie ŭ baraćbie, pa adnoj u akademičnym viesłavańni, viełasporcie i płavańni. U hałavie jašče dźvie ŭ tenisie (tam fiederacyja napeŭna budzie tolki za) i 5+ u lohkaj atletycy (dzie treba pieraadoleć supraciŭ funkcyjanieraŭ). Jašče niekalki moža być u tych ža baraćbie, viesłavańni i płavańni, choć niešta dy pavinna być u ciažkaj atletycy, pry dobrazyčlivaści suśvietnaj himnastyki moža atrymacca adna kvota ŭ batucie. Inšyja vidy sportu sumarna naŭrad ci daduć bolš za paru puciovak — i toje budzie ŭžo pośpiech.
Ahułam možna prahnazavać 15-20 licenzij.
Surjozna pamienšyć ich kolkaść mohuć ahulny niadopusk lohkaatletaŭ i stop-sihnał praz prynaležnaść da biełaruskich «siłavikoŭ», jakuju na pačatak 2023-ha mieli jak minimum barčycha Kaładzinskaja, viaślar Załaty, ciažkaatlet Ziaziulin, a taksama ŭładalniki «narmatyŭnych» vynikaŭ Alena Dubickaja (šturchańnie jadra) i Alaksiej Katkaviec (kidańnie kapja).
Čytajcie taksama:
Nazvali imiony biełarusaŭ, jakija mohuć pajechać na Alimpijadu
Mižnarodny alimpijski kamitet dapuściŭ da Alimpijady piaciarych biełarusaŭ
MAK dapuściŭ biełaruskich i rasijskich spartoŭcaŭ da Alimpijady-2024
Lohkaatletaŭ ź Biełarusi i Rasii na Alimpijadzie nie budzie — prezident World Athletics
