Miemaryjalny znak u pamiać pra padziei paŭstańnia 1863 hoda i šylda ŭ honar savieckich čyhunačnikaŭ-padpolščykaŭ, na jakuju jaho zamianili. Fota: «11.27»
Prarasijskaja aktyvistka Volha Bondarava pachvaliłasia, što heta mienavita na jaje patrabavańnie źniščyli miemaryjalny znak u honar padziej paŭstańnia 1863 hoda na čyhunačnym vakzale ŭ Hrodnie.
Nahadajem, što miemaryjalny znak, pastaŭleny jašče ŭ 1995 hodzie znakamitym hrodzienskim skulptaram Uładzimiram Pancialejevym, źnik litaralna dniami, a na jaho miescy ciapier šylda ŭ honar savieckich čyhunačnikaŭ-padpolščykaŭ. Znak, vykanany z dubu, nahadvaŭ pra boj pamiž atradami Hrodzienskaj revalucyjnaj arhanizacyi i carskim vojskam, jaki adbyŭsia na vakzale 14 sakavika 1863 hoda.
Bondarava ŭ svaim telehram-kanale paviedamiła, što 10 červienia jana źviarnułasia ŭ Hrodzienski harvykankam z patrabavańniem demantavać «idała, jaki hieraizuje polskich terarystaŭ» na čyhunačnym vakzale, a taksama prybrać biełaruskaha nacyjanalnaha hieroja Kastusia Kalinoŭskaha, jakoha jana nazyvaje nie inačaj jak «miarzotnym masavym zabojcam pravasłaŭnaha nasielnictva», ź pieraliku znakavych dla horada pierson, što apublikavanyja na sajcie Centralizavanaj biblijatečnaj sistemy h. Hrodna.
Miascovyja ŭłady pasłuchmiana vykanali ŭsie patrabavańni ŭ nadzvyčaj karotki termin. Ale ŭličvajučy, što adnačasova była vyviešanaja šylda ŭ honar savieckich čyhunačnikaŭ-padpolščykaŭ, to, chutčej za ŭsio, hetaje mierapryjemstva było zadumana zadoŭha da zvarotaŭ infakazački.
Paśla raspravy nad Kalinoŭskim infakazačka patrabuje prybrać z horada i Kaściušku
Ciapier Bondarava patrabuje prybrać i postać Tadevuša Kaściuški. «Čamu, prybirajučy adnaho terarysta, pakidajuć inšaha?» — pytajecca jana.
Tadevuš Kaściuška ŭ horadzie ŭšanavany dvojčy ŭ kafiedralnym kaściole Śviatoha Francyska Ksavieryja. Pieršaja šylda z nadpisam pa-polsku histaryčnaja. Jana była ŭstalavanaja na ścianie kaścioła jašče ŭ 1917 hodzie da sotych uhodak z dnia śmierci nacyjanalnaha hieroja.
Histaryčnaja šylda Tadevušu Kaściušku ŭ kaściole Śviatoha Francyska Ksavieryja. Fota: sajt Centralizavanaj biblijatečnaj sistemy h. Hrodna
Druhaja ŭstalavanaja jašče praz sto hadoŭ — 15 śniežnia 2017 hoda. Jana vykananaja z admysłovaha škła i raźmieščanaja ź levaha boku ad hałoŭnaha ałtara kaścioła, nasuprać staroj šyldy. Hetym razam byli zrobleny try nadpisy na biełaruskaj, polskaj i anhlijskaj movach: «1817—2017. Tadevušu Kaściušku — udziačnyja naščadki».
Sučasnaja šylda Tadevušu Kaściušku ŭ kaściole Śviatoha Francyska Ksavieryja. Fota: sajt Centralizavanaj biblijatečnaj sistemy h. Hrodna
Suvierenitet, u tym liku kulturny, jak adznačaje Bondarava, nie byvaje napałovu, tamu prapanuje pastavić u Hrodnie pomnik Iosifu Stalinu, a taksama pierajmienavać vulicy Kaściuški, Ažeški i Kalinoŭskaha ŭ honar Stalina, Mašerava i Muraŭjova.
Bol ab daŭnišnim pryhniocie pravasłaŭja ŭ prarasijskich aktyvistaŭ užyvajecca ŭ adnoj hałavie ź luboŭju da Stalina. Pavodle źviestak uradavaj kamisii pa reabilitacyi achviar palityčnych represij, tolki ŭ pieryjad z 1937 pa 1941 hod było aryštavana 175,8 tysiačy śviataroŭ, ź ich 110,7 tysiačy čałaviek rasstralanyja. Prajšli praz stalinskija łahiery i byli źniščany miljony chryścijanskich viernikaŭ.
Abrazy ŭ Pakroŭskim sabory ŭ Hrodnie raspaviadajuć pra pieraśled pravasłaŭja pry Savieckim Sajuzie
Daloka chadzić nie treba. U miascovym centry pravasłaŭja, Pakroŭskim sabory pa toj samaj vulicy Ažeški, jakuju aktyvistka choča pierajmienavać, usie ścieny abviešanyja abrazami, jakija raspaviadajuć pra pakutnickuju śmierć biełaruskich śviataroŭ ad ruk balšavikoŭ-stalinistaŭ. Tym nie mienš hetyja zabojcy dla Bondaravaj i padobnych — hieroi, a dziejačy sivoj daŭniny — «terarysty».
Nahadajem, što Bondarava datyčnaja nie tolki da źniščeńnia pomnikaŭ dziejačam biełaruskaj historyi i kultury, ale i da fizičnaha źniščeńnia hetych samych dziejačaŭ: mienavita pa jaje danosie pačaŭsia pieraśled mastaka Alesia Puškina, jaki ŭrešcie zahinuŭ u zaścienkach.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie taksama:
U Hrodnie źnik pamiatny znak paŭstancam 1863 hoda
U centry Minska prybrali kryž u pamiać pra zakatavanaha nacystami śviatara
«Niabačnyja» śviedki spravy Alesia Puškina. Chto danios na mastaka
