Užyvańnie marychuany moža pryvieści da psichičnych rasstrojstvaŭ. Fota: vecteezy.com
Šyzafrenija — heta składanaja patałohija. Jana charaktaryzujecca parušeńniem myśleńnia, usprymańnia i pavodzin. Šyzafrenija mocna adroźnivajecca ad čałavieka da čałavieka. Jana moža prajaŭlacca roznymi simptomami, uklučajučy halucynacyi, varjackija idei, parušeńnie movy i sacyjalnuju dezadaptacyju. Ludzi, jakija chvarejuć na šyzafreniju, mohuć adčuvać parušeńnie pamiaci, uvahi i matyvacyi, a taksama mieć prablemy ŭ znosinach i funkcyjanavańni ŭ paŭsiadzionnym žyćci. Chvaroba zakranaje prykładna 1% nasielnictva.
Novaje daśledavańnie Słužby psichičnaha zdaroŭja Danii i amierykanskaha Nacyjanalnaha instytuta złoŭžyvańnia narkotykami, vyniki jakoha apublikavanyja ŭ časopisie Psychological Medicine, demanstruje, što praźmiernaje ŭžyvańnie narkatyčnych vyrabaŭ z kanapiel pavialičvaje ryzyku ŭźniknieńnia šyzafrenii, asabliva ŭ junakoŭ.
Vučonyja praviali ahulnanacyjanalnaje kahortnaje daśledavańnie na asnovie rejestra, jaki ŭklučaje ŭsich žycharoŭ Danii va ŭzroście ad 16 da 49 hadoŭ za pieryjad z 1972 pa 2021 hod. U vyniku byli vyvučany źviestki ab zvyš jak 6,9 miljona čałaviek. Ź ich bolš za 45 tysiač chvareli na šyzafreniju.
Na dumku daśledčykaŭ, praduchileńnie ŭžyvańnia marychuany mahło b źnizić kolkaść zachvorvańniaŭ na šyzafreniju na 4% siarod žančyn i na 15% siarod mužčyn va ŭzroście ad 16 da 49 hadoŭ. Pry hetym źnižeńnie zachvorvańnia na 30% mahło b adbycca va ŭzrostavaj hrupie mužčyn ad 21 da 30 hadoŭ.
Asablivuju zakłapočanaść vyklikaje pavieličeńnie ŭtrymańnia THK (tetrahidrakanabinołu) u tych praduktach, što prysutničajuć na rynku. Tak, jaho ŭtrymańnie z 13% u 2006 hodzie ŭzrasło da 30% u 2016 hodzie.
Psichijatr, prezident «Fiederacyi prablem zaležnaściej» (Fédération Addiction) Žan-Mišel Delil, jakoha cytuje francuzskaje vydańnie Le Monde, adznačaje:
«Dackaje daśledavańnie nadziejnaje, bo praviedziena vielmi mocnaj kamandaj. Jano pakazvaje, što maładyja mužčyny najbolš uraźlivyja. Heta paćviardžaje inšyja daśledavańni, jakija prademanstravali vielmi mocnuju karelacyju pamiž užyvańniem marychuany i najaŭnaściu psichičnych rasstrojstvaŭ».
Tak, šviedskaje daśledavańnie 45 tysiač pryzyŭnikoŭ, apublikavanaje ŭ The Lancet u 1987 hodzie, pakazała, što čym bolš maładych ludziej užyvali marychuanu pierad pastupleńniem u vojska, tym bolšaja była ryzyka raźvićcia psichičnaha rasstrojstva.
Anałahičnym čynam daśledavańnie, praviedzienaje ŭ Novaj Ziełandyi ŭ 2002 hodzie, pakazała, što asoby, jakija pačali ŭžyvać marychuanu va ŭzroście da 15 hadoŭ i praciahvali ŭžyvańnie ŭ adnosna vialikaj kolkaści, byli schilnyja da značna bolšaj ryzyki ŭźniknieńnia psichičnych rasstrojstvaŭ.
Jana pavialičvałasia ŭ try razy dla zvyčajnych spažyŭcoŭ i ŭ dziesiać razoŭ dla tych, chto pačaŭ užyvać marychuanu va ŭzroście da 15 hadoŭ.
Le Monde cytuje dziciačaha psichijatra i kiraŭnika daśledčaj hrupy Nacyjanalnaha instytuta achovy zdaroŭja i miedycynskich daśledavańniaŭ Francyi (INSERM) Žana-Luka Marcina (Jean-Luc Martinot), jaki adznačaje, što
«dackaje daśledavańnie pakazvaje, što dla chłopčykaŭ uzrost ad 13 da 16 hadoŭ źjaŭlajecca najbolš uraźlivym. Paśpiavańnie mozhu ŭ chłopčykaŭ adbyvajecca paźniej, čym u dziaŭčynak, z punktu hledžańnia struktury šeraha rečyva i mikrastruktury biełaha rečyva».
U padletkavym uzroście łancuhi prefrantalnaj kary, jakaja ŭdzielničaje ŭ składanych kahnityŭnych pracesach, movie, razvahach, pieražyvajuć surjoznyja źmieny, mozh nadzvyčaj płastyčny, i chutkaść jaho raźvićcia značnaja.
Jak viadoma, THK z marychuany ŭździejničaje na receptary kanabinoidaŭ, jakija adyhryvajuć važnuju rolu ŭ raźvićci mozhu. Hety aktyŭny kampanient akazvaje ŭździejańnie na zony mozha, jakija źviazanyja ź psichijatryčnymi zachvorvańniami, asabliva ŭ zonach, dzie płastyčnaść mozhu najbolš vyražanaja ŭ padletkavym uzroście.
Jak adznačaje Žan-Luk Marcin, marychuana moža źmianiać niekatoryja važnyja mazhavyja łancuhi, jakija adkazvajuć za funkcyi paznańnia, myśleńnia i rehulacyju emocyj. Heta ŭpłyvaje na pośpiechi ŭ vučobie, adnosiny ź inšymi ludźmi i pryvodzić da tryvožnych rasstrojstvaŭ.
Pry rehularnym spažyvańni marychuana stanovicca faktaram, jaki pavialičvaje izalacyju i adčužeńnie ad navakolnaha śvietu.
Le Monde cytuje inšaha člena daśledčaj hrupy INSERM — psichijatra Mary-Adyl Krebs (Marie-Odile Krebs), jakaja adznačaje:
«Marychuana — adna z najbolš važnych faktaraŭ ryzyki raźvićcia šyzafreničnaha rasstrojstva, inšymi faktarami zjaŭlajucca hienietyčnaja abo siamiejnaja schilnaść, najaŭnaść simptomaŭ asłableńnia».
Jana pravodzić paralel pamiž zaležnaściu kureńnia tytuniu i zachvorvańniem na rak lohkich.
Dziciačy psichijatr Žan-Luk Marcin nastojvaje na pašyreńni prafiłaktyčnych mier z ulikam fizijałahičnaha pieryjadu raźvićcia, asabliva ŭ chłopčykaŭ-padletkaŭ, i indyvidualnych faktaraŭ raźvićcia. Na jaho pohlad, «univiersalnyja prafiłaktyčnyja paviedamleńni drenna pracujuć».
Le Monde cytuje Žana-Mišela Delila (Jean-Michel Delile), aŭtara inšaha daśledavańnia, apublikavanaha ŭ časopisie Psychotropes u 2022 hodzie, jaki adznačaje, što mienavita ŭžyvańnie marychuany papiaredničaje zjaŭleńniu psichičnych rasstrojstvaŭ, a nie naadvarot. Pa słovach vučonaha,
«u toj čas, jak ciapier nazirajecca ruch da dekryminalizacyi marychuany, nielha niedaaceńvać škodu, źviazanuju ź jaje ŭžyvańniem moładździu, asabliva padletkami».
Čytajcie jašče:
Jak marychuana źviazanaja z chirurhijaj — što daviedalisia daktary
U jeŭrapiejskaj krainie ŭpieršyniu całkam lehalizujuć marychuanu
