Aŭtary pietycyi adznačajuć: ciapier biełarusy nie mohuć u poŭnaj miery vykarystać svaje smartfony i płanšety na rodnaj movie, što stvaraje prablemy ŭ vykarystańni ich dla znosin, pracy i adukacyi. Akramia taho ŭ tekście pietycyi nahadvajecca pra ŭraźlivy status (pavodle vyznačeńnia JUNIESKA) biełaruskaj movy, jaki, na dumku aŭtaraŭ, źviazany i z vymušanym karystańniem inšymi movami, kali adsutničaje rodnaja.
Skrynšot pietycyi
Biełaruskaja mova na pryładach Android, hałoŭnaha kankurenta apieracyjnaj sistemy iOS, źjaviłasia paśla abnaŭleńnia 6.0.1, jakoje vyjšła jašče ŭ 2016 hodzie.
Adnak prykładaŭ, kali karystalnikam udałosia praz zvarot pierakanać dadać biełaruskuju ŭ jakaści adnoj z moŭ interfiejsu, vielmi mała.
Užo niekalki hadoŭ na płatformie Change.org źbirajucca podpisy pad pietycyjaj ab dadańni biełaruskaj movy ŭ Instagram. Pakul kolkaść sabranych podpisaŭ składaje trochi bolej za 7000.
U pačatku hetaha hoda karystalnik Twitter źviarnuŭsia ŭ słužbu padtrymki polskaha ofisu Netflix nakont pierakładu interfiejsu na biełaruskuju movu — jaho zaŭvahu paabiacali pieradać kiraŭnictvu. Taksama supracoŭniki Netflix zaŭvažyli, što karystalniki servisu mohuć prapanavać filmy ci sieryjały, jakija treba pierakłaści na biełaruskuju movu, praz admysłovuju formu na ich staroncy.
A voś u samim Twitter biespaśpiachovaja baraćba za biełaruskuju movu viadziecca ledź nie z času stvareńnia sacsietki. U 2010-ja hady byŭ realny šaniec atrymać biełaruskamoŭny Twitter, bo isnavaŭ admysłovy servis dla pierakładu interfiejsu, u jakim biełarusy aktyŭna prajavili siabie. Ź nieviadomych pryčyn servis byŭ zakryty, a biełaruski interfiejs tak i nie źjaviŭsia.
Ciapier biełarusy ŭ sacsietcy pieryjadyčna arhanizujuć masavyja nabiehi na aficyjnyja akaŭnty Twitter, jaho słužby padtrymki i samoha Iłana Maska, patrabujučy dadać rodnuju movu.
Paśpiachovym prykładam ŭzajemadziejańnia možna nazvać Telegram, jaki łajalna stavicca da dadavańnia novych moŭ i maje dla hetaha štatnyja pracedury. Aficyjna mahčymaść vybrać biełaruskuju movu ŭ Telegram źjaviłasia 15 žniŭnia 2020 hoda, ale mahčymaść ułasnaručna ŭstalavać jaje isnavała i raniej.
Z taho času pierakład interfiejsu i ŭsich abnaŭleńniaŭ miesiendžara ažyćciaŭlajecca nievialikaj hrupaj entuzijastaŭ praz admysłovyja instrumienty. I, miarkujučy pa vysokaj jakaści hetaha pierakładu i svoječasovaści jaho abnaŭleńnia, taki «amatarski» varyjant całkam apraŭdvaje siabie i moh by być uziaty inšymi za asnovu.
Biełaruskaja mova taksama pieramahaje na resursach z elemientami demakratyčnaha vyrašeńnia pytańniaŭ. Tak, u kancy 2022 hoda biełaruskija redaktary papularnaj svabodnaj karty OpenStreetMap, jakaja vykarystoŭvajecca ŭ šmatlikich servisach i prahramach, prahałasavali za toje, kab usie nazvy na terytoryi Biełarusi padavali na biełaruskaj movie, zamiest ruskaj, jakaja daminavała da taho času.
Niahledziačy na vialiki niehatyŭny dośvied u baraćbie za biełaruskuju movu ŭ internecie, hetyja prykłady pakazvajuć, što pośpiech pry ŭpartym dziejańni taksama mahčymy.
Čytajcie taksama:
U Akademii navuk pracujuć nad 15-tomnym tłumačalnym słoŭnikam biełaruskaj movy
