Fota: vecteezy
Chimičnyja antypireny — heta kampanienty, jakija dadajucca ŭ materyjały arhaničnaha pachodžańnia z vohnieachoŭnaj metaj. Jany dazvalajuć zapavolić ci ŭvohule praduchilić pažar, ale pry hetym mohuć niehatyŭna ŭpłyvać na zdaroŭje. Kab abyści hety niedachop, daśledčyki ź Ministerstva sielskaj haspadarki ZŠA vyvieli novy sort bavoŭny, jaki zdolny samastojna hasnuć paśla sutyknieńnia z połymiem.
Z dapamohaj hienomnaha analizu ŭžo isnujučych hatunkaŭ bavoŭny navukoŭcy vyjavili, što niekalki hienaŭ mohuć adkazvać za vohnieŭstojlivaść. Hetyja hieny stvaryli fienatyp, jaki adpaviadaje roznym uzroŭniam vohnieŭstojlivaści ci «zdolnaści ciepłavydzialeńnia». Čym mienšaja zdolnaść ciepłavydzialeńnia, tym bolš vohnieŭstojlivy materyjał.
Daśledčaja hrupa vykarystała 11 hatunkaŭ bavoŭny, jakija nie harać, kab vyvieści 10 novych linij z roznaj zdolnaściu ciepłavydzialeńnia. Zatym daśledčyki praviali vyprabavańni na hareńnie z tkaninaj, raźmieščanaj pad vuhłom 45 hradusaŭ, i vyprabavańni pakazali, što čatyry novyja sarty z samaj nizkaj zdolnaściu ciepłavydzialeńnia byli zdolnyja samastojna hasnuć paśla ŭździejańnia połymia. Praca była apublikavana ŭ PLOS One.
Materyjał, vyrableny z novych hatunkaŭ bavoŭny (unizie), samastojna haśnie paśla ŭździejańnia ahniu / Gif: Thyssen et al., 2023, PLOS ONE, CC0
«Vykarystańnie hetych linij dla raspracoŭki kamiercyjnych hatunkaŭ stvaraje mahčymaść pavysić biaśpieku bavaŭnianych vyrabaŭ pry adnačasovym źnižeńni ekanamičnaha i ekałahičnaha ŭździejańnia chimičnych antypirenaŭ», — skazaŭ aŭtar daśledavańnia Brajan Kondan.
Hetyja vohnieŭstojlivyja hatunki mohuć źmianić situacyju ŭ tekstylnaj pramysłovaści. Siońnia sproby zrabić tkaninu z antypirenam uklučajuć prymianieńnie chimičnych rečyvaŭ, što źnižajuć zdolnaść materyjału da ŭzharańnia: vohnieŭstojlivyja chimičnyja rečyvy dadajucca ŭ mnohija tkaniny, prynamsi, z 1970-ch hadoŭ, raspaviadaje Gizmodo. U toj čas jak niekatoryja ź ich byli źniaty z rynku, hetyja chimičnyja rečyvy nie tak lohka rasščaplajucca i mohuć nazapašvacca ŭ arhaniźmie čałavieka i žyvioł, što patencyjna moža pryvieści da endakrynnych parušeńniaŭ, repraduktyŭnaj taksičnaści i raku. Novyja ž hatunki bavoŭny mohuć być vykarystany dla vyrabu tkanin i vyrabaŭ, jakija buduć vałodać naturalnaj vohnietryvałaściu.
