Rabota Hanny. Fota: staronka ŭ instahramie
«Biełaruski lubiać adnakalarovaje pakryćcio, a polki — frenč»
Natalla ź siamjoju pakinuła Biełaruś, kali pačałasia vajna va Ukrainie. Jana kaža, što ŭvarvańnie Rasii ź biełaruskaj terytoryi stała apošniaj kroplaj dla rašeńnia pra emihracyju.
Dumki pra jaje źjavilisia pa zdušeńni pratestaŭ u 2020 hodzie. Žančyna pryznajecca, što nie mahła raniej ujavić, ź jakoj lutaściu i hvałtam siłaviki mohuć abychodzicca ź mirnymi hramadzianami. Mocnaje emacyjnaje ŭzrušeńnie nie pakidaje jaje dahetul.
Natalla skončyła ŭniviersitet i maje dypłom ekołaha-ekśpierta. Pa śpiecyjalnaści znajści pracu joj nie ŭdałosia. Manikiuram zajmajecca 5 hadoŭ. Doŭhi čas jana chadziła rabić nohci da lubimaha majstra, i ŭ jaho natchniłasia asvoić heta ramiastvo.
«Vyrašyła: čamu b samoj nie pačać piłavać, heta ž tak prosta, jak dumaje bolšaść. 5 klijentaŭ za dzień, pa 20 dalaraŭ za manik i da kanca hoda na «Mazeraci» budu jeździć», — zhadvaje svaje ŭjaŭleńni ab prybytkovaści manikiuru Natalla.
Pa skančeńni kursaŭ siabroŭka paznajomiła jaje z daśviedčanaj majstrycaj, udzielnicaj konkursaŭ stylistaŭ, jakoj patrebnaja była pamočnica.
«Jana mianie i pahłybiła ŭ prafiesiju», — kaža Natalla.
U Biełarusi jana pracavała ŭ studyi zakrytaha typu ź vip-klijentami.
Raboty Natalli. Fota: staronka ŭ instahramie
Ciapier biełaruskaja majstryca ŭ Polščy. Paśla 3 miesiacaŭ pracy sa staršaj kampańjonkaj i zarobku z pracenta ad vyručki pačała ŭłasny biznes.
«Prybytak ad manikiuru ja aceńvaju vyšej za siaredni ŭ Polščy. Taki zaniatak nie vymahaje, jak, naprykład, na budoŭli ci zavodzie, prastojvać na nahach cełuju źmienu i mieć takija hrošy», — adznačaje Natalla.
Na jaje dumku, manikiurny biznes — nie asabliva prybytkovaja sprava ŭ halinie beauty ŭ paraŭnańni z cyrulnikami abo piermanientnym makijažam. Ale, udakładniaje Natalla, u Polščy dobraja viartalnaść klijentaŭ. Praz 2-3 tydni jany znoŭ prychodziać pa pasłuhu.
«Na afarboŭku vałasoŭ tak časta nie chodziać, tamu pasiŭny dachod jość zaŭsiody. Klijenty ŭ mianie 50/50 — palaki i biełarusy. Siaredni ŭzrost ad 25 da 50 hadoŭ. Prychodziać dziaŭčaty maładzieńkija i pryvodziać u nastupny raz svaich maci. U Biełarusi tak redka było».
Natalla kaža, što najčaściej polki, asabliva va ŭzroście 45+, pabačyŭšy, jakimi mohuć być dahledžanymi ich ruki, stanoviacca pastajannymi klijentami. Niamała polek farbujuć paznohci ad uračystaści da ŭračystaści, a paśla kožnaj prychodziać źniać pakryćcio.
Natalla niepakoiłasia, što ŭ Polščy polki buduć chadzić tolki da polek z-za salidarnaści.
«Ale, jak vyjaviłasia, heta było pamyłkovym mierkavańniem. Jany chodziać, navat kali ty ź imi nie vielmi možaš kamunikavać z-za niaviedańnia movy. Źviartajuć uvahu na jakaść, stasunki adychodziać na druhi płan», — zaŭvažaje majstryca.
Pa jaje nazirańniach, biełaruski addajuć pieravahu adnatonnamu manikiuru. Polkam padabajecca, kali paznohci roznakalarovyja.
«Najulublony ŭ polek dyzajn — heta frenč. Im padabajecca, kali ŭvosień na nohcikach klanovyja listočki, a ŭzimku — śniehavički. U Biełarusi taksama byli takija klijenty, ale niašmat», — adznačaje Natalla.
Źmienu žycharstva jaje klijentki-ziamlački pieražyvajuć ciažka.
«Uva ŭsich u Biełarusi byŭ svoj majstar pa manikiury, cyrulnik, a tut treba nanova šukać, i dobra, kali patrapiš adrazu da dobraha śpiecyjalista, tamu mnohija prychodziać z naściarožanaściu. Raskazvajuć, što jany da svajho majstra chadzili 13 hadoŭ, daviarali jamu. Davodzicca ŭsich supakojvać i havaryć, što i ŭ mianie taksama ŭsio budzie dobra, pierakonvać, što ja dobry majstar».
«Litoŭki hublajucca ad prapanavanaha vybaru, bo pryvykli da bolš ścipłaha»
Maryja zachapiłasia manikiuram, kali była jašče padletkam. Spačatku praktykavańni ź im usprymała jak chobi. Zasvojvała navyki, prahladajučy roliki ŭ sacyjalnych sietkach.
«Chadziła da roznych majstroŭ, ale vynik ich pracy mianie nie zadavalniaŭ. Vyrašyła, što praściej samoj navučycca rabić paznohci i farbavać ich. Farbavała paznohci maci, siabroŭkam. Patrochu nabirała klijentaŭ i rabiła ich ruki pryhožymi za simvaličnuju sumu. Abstalavańnie i łaki z časam vymahali ŭsio bolš i bolš hrošaj», — zhadvaje surazmoŭnica.
U Litvu Maryja pierabrałasia ź Biełarusi na vučobu. Padčas pandemičnaha karancinu navažyłasia padzarabić manikiuram i piedykiuram. Klijentaŭ było niašmat, ale na kišennyja raschody hrošaj chapała. Prafiesijnaje majsterstva vyrasła ŭ sałonach.
Apošnija niekalki miesiacaŭ Maryja pracuje samastojna. Dachodam zadavolenaja. Zdymaje pakoj u ofisnym budynku. Za miesiac zarablaje pad 2 tysiačy jeŭra.
Siaredni ŭzrost jaje klijentaŭ — 25-30 hadoŭ, ale naviedvajucca niaredka padletki i žančyny siaredniaha vieku.
«Daviedvajucca pra mianie ŭ asnoŭnym ź instahrama, taksama pra maje pasłuhi pierakazvajuć adno adnamu sami klijenty, — apaviadaje Maryja. — Prychodziać biełaruski, ukrainki, rasijanki dy litoŭki, jakija havorać pa-rusku. Litoŭki naviedvajucca, sychodziać zadavolenyja. Jany kažuć, što taki ŭzrovień manikiuru i piedykiuru, jaki robiać biełaruski, bačać upieršyniu».
Raboty Maryi. Fota: staronka ŭ instahramie
U Maryi niamała klijentak-biełarusak, jakija emihravali pa palityčnych pryčynach. Siarod ich ajcišnicy dy žurnalistki.
«Jany znachodziacca jašče ŭ stresie i im emacyjna ciažka».
Maryja adznačaje, što ŭ litovak i biełarusak adroźnivajucca zapyty. Litoŭki hublajucca ad prapanavanaha biełaruskimi majstrami vybaru pasłuh, bo pryvykli da bolš ścipłaha. Ich dzivić toje, što zvyčajna ŭsprymajecca biełaruskami jak štodzionnaść.
«Našy dziaŭčaty prosiać, kab im zrabili doŭhija, šykoŭnyja paznohci. Litoŭki bolš kansiervatyŭnyja. Jany prosiać zrabić niešta śvietleńkaje, adnatonnaje. Nijakich malunkaŭ i dyzajnaŭ», — davodzić biełaruskaja majstryca.
Naviedvajucca da Maryi i chłopcy: prosiać zrabić im mužčynski dyzajn, kab nie być padobnymi da ŭsich.
Maryja adznačaje, što ŭsia beauty-halina ŭ Litvie pierśpiektyŭnaja dla majstroŭ ź Biełarusi. Naša majsterstva tut ceniać.
«U litoŭskich kaleh daśviedčanaść u manikiury prasiadaje, i našym dziaŭčatam ciažka znajści siarod ich majstroŭ, tamu iduć da tych, chto bolš rodny», — padsumoŭvaje Maryja.
«Litoŭcy mienš patrabavalnyja, a biełarusy prychodziać ź niehatyvam»
Uładzimir źjechaŭ u Litvu sioleta ŭ lipieni. Pryčynu dla emihracyi nazyvaje łakanična — «z-za pačućcia niebiaśpieki». Dapuskaje, što Litva nie apošniaja jaho kraina dla pracy i pražyvańnia.
Uładzimir zajmajecca manikiuram 5 hadoŭ i nie raz stanaviŭsia pryzioram spabornictvaŭ stylistaŭ. Manikiur, adnak, zrabiŭsia jahonym stałym zaniatkam vypadkova.
«Paśla 9 kłasa vielmi zahareŭsia prafiesijaj cyrulnika, — zhadvaje jon. — U kaledžy dadatkova vučyli na majstra manikiuru. Spačatku da jaho staviŭsia skieptyčna, ale kali pahłybiŭsia, to spadabałasia bolš, čym cyrulnia. Tamu vałasy daviałosia zabyć».
Pa pryjeździe ŭ Vilniu Uładzimir uładkavaŭsia ŭ sałon pryhažości i ź pieršaha pracoŭnaha dnia ŭ jaho było poŭna klijentaŭ.
«Hetamu byŭ vielmi rady, bo novamu majstru ŭ sałonie napačatku prychodzicca ciažka. Klijenty nie daviarajuć i nie žadajuć iści da nieznajomaha čałavieka. Adčuvajecca napružańnie. U maim vypadku ź pieršaha dnia klijenty pakidali zachoplenyja vodhuki. Jany nie čakali ad chłopca jakasnaj pracy», — chvalicca surazmoŭca.
Raboty Uładzimira. Fota: staronka ŭ instahramie
Uładzimir kaža: manikiur dazvalaje niabłaha žyć u Vilni. Jaho klijenty — ad školnic 15-16 hadoŭ da žančyn 55+.
«Litoŭcy mienš patrabavalnyja, amal zaŭsiody pytajuć, jak majusia ci jaki ŭ mianie nastroj, navat kali pryjšli da mianie pieršy raz. Na ich fonie klijenty ź Biełarusi bolš składanyja. Zvyčajna biełaruski prychodziać ź niehatyvam, maŭlaŭ, majstar nie spravicca ź ich patrabavańniami», — adznačaje Uładzimir.
U jaho kłasičny styl pracy, biez crazynails ci dyzajnu.
Prychodziać da Uładzimira i mužčyny: biełarusy i litoŭcy. Roźnicy ŭ hustavych pieravahach jon nie zaŭvažyŭ, ale, pavodle jaho, z mužčynami pracavać praściej, čym z žančynami.
«Kali jość zaŭvahi da zdaroŭja paznohciaŭ ci skury, to ŭvažliva vysłuchvajuć, nie ŭpadajuć u isteryku».
Uładzimir ličyć, što hety biznes u Litvie pierśpiektyŭny dla biełarusaŭ, bo jany pryvoziać novyja dla miascovaj beauty-haliny pohlady, styli i techniku pracy. Usio heta manietyzujecca — u vyhladzie navučańnia abo ekskluziŭnaha manikiuru za vysoki prajs.
«Dla biełarusak manikiur — zvykłaja pracedura, a litoŭki rabiać jaho da ŭračystaściaŭ»
Hanna ŭ Litvie bolš za dziesiać hadoŭ. Jana vypusknica EHU, dzie vyvučyłasia na hrafičnaha dyzajniera. Manikiur stała asvojvać u dekrecie, kab raznastaić pobyt.
«Mnie zaŭždy padabałasia ručnaja praca. Malavała, niejki čas zajmałasia viasielnaj palihrafijaj. I hałoŭnaje, dla mianie važna bačyć adrazu vynik svajoj pracy, asabliva, kali dziaŭčaty prychodziać ź niedahledžanymi rukami, a paśla pracedury ŭ ich vačach zachapleńnie», — adznačaje Hanna.
Jana nie dumała rabić z manikiuru stały zaniatak. U jaje jość asnoŭnaja praca, na jakuju ŭładkavałasia padčas pandemii. Tady mužaŭ biznes paciarpieŭ i treba było padtrymlivać siamiejny biudžet. Manikiur ža zastajecca istotnaj padpracoŭkaj i zapasnym aeradromam na vypadak fors-mažoru. Svaje navyki Hanna aceńvaje jak siarednija.
«Pakolki ja zajmajusia manikiuram paśla asnoŭnaj pracy, to ŭ tydzień da mianie prychodziać 3-4 dziaŭčyny. Za miesiac dachod składaje 300-400 jeŭra».
Pa słovach Hanny, da masavaha pryjezdu ŭ Litvu biełarusak i ŭkrainak miascovaja beauty-halina znachodziłasia nie na vysokim uzroŭni. Tut ciažka było znajści dobraha kałarysta, cyrulnika. Majstry hetych prafiesij raniej źjechali padalej u Jeŭropu.
Raboty Hanny. Fota: staronka ŭ instahramie
U Hanny robiać ruki pryhožymi dziaŭčaty ad 20-25 hadoŭ. Asablivych adroźnieńniaŭ u hustach jana nie ŭhledzieła.
«I biełaruski, i litoŭki sočać za modaju, ale zaŭvažajecca ŭ Litvie adstavańnie ŭ paznohcievaj halinie. Naprykład, śviatłoadbivalnyja hiel-łaki ŭ Biełarusi ŭžo adhrymieli, a tut padajucca jak navinka. Akramia taho, jość pracedury, jakija ŭ Biełarusi ŭvachodziać u pakiet pasłuh, a ŭ Litvie za ich biaruć dadatkovuju płatu», — kaža majstryca.
Pavodle jaje, dla biełarusak manikiur — heta zvykłaja pracedura, a litoŭki robiać jaho da ŭračystaściaŭ i ŭ ich mienš dahledžanyja ruki.
Litoŭki bolš zakrytyja, dzielicca Hanna nazirańniami. Razam z tym biełaruski bolš kapryznyja, bo pryvykli da jakasnaha manikiuru.
«Niemki daviarajuć hustu majstra, i dla ich važna, kab ź imi havaryli»
Aksana skončyła Biełaruski dziaržaŭny ŭniviersitet transpartu. Rabiła sakratarkaj u zamiežnaj kampanii, zatym buchhałtarkaj. 8 hadoŭ adpracavała viadučym ekanamistam u vajenkamacie. Rabotu tam nazyvaje «čornymi dniami žyćcia». Pa zvalnieńni ŭładkavałasia ŭ turystyčnuju firmu.
«Heta była ŭlublonaja rabota. Mianie zvolnili paśla aryštu za fotazdymak pratestoŭcaŭ sa ściaham», — zhadvaje Aksana.
Ź Biełarusi jana vymušana była źjechać u 2020 hodzie. Karjeru majstra pa manikiury pačała ŭ Polščy, ale ahułam zajmajecca im z 2016 hoda.
«Moj pieršy manikiur biez nahladu daśviedčanaha majstra doŭžyŭsia bolš za 5 hadzin, i heta było žachliva», — zhadvaje pieršy dośvied pracy z paznohciami Aksana.
Na radzimie joj było soramna, skončyŭšy ŭniviersitet, z buchhałtara pajści ŭ manikiur, tamu spałučała dva zaniatki.
«U Varšavie chutka vyrasła maja klijenckaja baza. U polskaj stalicy pražyła 3,5 miesiaca, i za apošni miesiac zarabiła blizu tysiačy dalaraŭ, što dla Varšavy hrošy niebłahija», — apaviadaje Aksana.
Biełaruska źbirałasia iści pracavać u studyju, ale niaviedańnie polskaj movy płanam pieraškodziła. Jana chadziła na kursy, ale asvoić movu na naležnym dla kamunikacyj uzroŭni nie ŭdałosia. «Heta niapraŭda, što polskaja mova lohkaja dla vyvučeńnia», — adznačaje surazmoŭnica.
Ciapier Aksana žyvie ŭ nievialikim horadzie Hiermanii, dzie stała «top-majstram, bo kankurencyja ŭ im nulavaja».
«Tut u asnoŭnym manikiur robiać žančyny z azijackich krain, i ich praca kiepskaja. Asnoŭnaja masa maich klijentaŭ — heta poźnija pierasialency. Tut šmat ruskamoŭnaha nasielnictva», — apaviadaje Aksana.
Raboty Aksany. Fota: staronka ŭ instahramie
Aksana pracuje ŭ dobraj studyi na vyhadnych umovach, ale źbirajecca pačać svoj biznes. Majsterstva ŭdaskanalvaje na kursach, jakija ličyć važnymi dla raźvićcia.
«Taho, što zarablaju, mnie chapaje, navat bolš za toje. Manikiur z pakryćciem ŭ mianie ciapier kaštuje 40 jeŭra», — kaža jana.
Klijenty — u asnoŭnym žančyny ad 20 da 45 hadoŭ. Jość bolš uzrostavyja niemki.
«Usie, chto da nas pryjšoŭ vypadkova, stanoviacca pastajannymi klijentami. Robiać manikiur rehularna praz 3-4 tydni z pakryćciom hiel-łakam. Mnohija nie viedali, što jość takaja technika. Nam jość što prapanavać i pakazać. Manikiur tut zapatrabavany», — adznačaje biełaruska.
Klijentki daviarajuć hustu majstra, ale dla ich važna, kab ź imi havaryli i prapanoŭvali. Jeŭrapiejki lubiać tematyčny manikiur na śviaty. Na jarkija ŭračystaści jany prosić klijentak, kab tyja mieli eskizy taho, što chacieli b bačyć na paznohciach.
«Im duža padabajecca, kali kažu im, što mahu ŭsio. Naprykład, na śviata piva prosiać zrabić na nohcikach kufal piva. Klijentki z našych krajoŭ bolš kansiervatyŭnyja», — dzielicca nazirańniami Aksana.
Da jaje prychodziać i mužčyny.
Pa słovach Aksany, emihranty, pakul nie intehrujucca ŭ miascovaje žyćcio, nie vyvučvajuć movu, adroźnivajucca ad karennych žycharoŭ niervovaściu. U ich bolš pretenzij.
«Niemcy ŭśmichajucca bolš», — zaŭvažaje biełaruska. Jana zhadvaje vypadak, kali mužčyna dapamoh joj vynieści ź mietro rovar.
«Jon skazaŭ, što našych bačna zaŭždy pa chadzie, adziežy. Sama ŭ mietro naziraju za tvarami pasažyraŭ i vyznačaju, chto ź ich adkul», — zaŭvažaje Aksana.
«Pieršy hod u emihracyi nie da paznohciaŭ, bo tut absalutna inšaje žyćcio. Pa adaptacyi žančyny prychodziać u siabie. Źviartajuć uvahu na źniešnaść, — davodzić majstryca. — Ale my ŭmiejem pracavać i navat u Afrycy zmožam zarabić na łustu chleba».
Aksana źbirajecca arhanizoŭvać svaje majstar-kłasy, ale nieabchodna padciahnuć niamieckuju movu. Biełaruska raźličvaje vučyć manikiurnamu majsterstvu niemcaŭ i kaleh z Azii.
«Čaściej našu adnatonny». Mužčyny z manikiuram: siarod ich usio bolš biełaruskich znakamitaściej
«Stareć pryhoža» ja nie budu». 20-hadovaja dziaŭčyna vydatkoŭvaje 1600 rubloŭ na miesiac, kab dahladać siabie
«Nichto nie daje mnie bolš za 30 hadoŭ, ale na heta ja traču nie mienš za tysiaču rubloŭ na miesiac». Minčanka — pra płastyčnuju chirurhiju i reakcyju mužčyn
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»
čytała, što jak u Bučy sucišyłasia, i žančyna zmahła vyjci, dyk pieršaj spravaj pajšła na manikiur